Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Gepubliceerd op 30 maart 2022 om 10:26

Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.

In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.

Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard

Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.

Contact met de politie gering

Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.

Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.

Fraudepreventie

Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'

Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland

Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Meer informatie

Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.

Fraudevictimisatie In Nederland
PDF – 1,2 MB 291 downloads

Bron: utwente.nl, politie.nl

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

 

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Australië doelwit van grote cyberaanval

Australië wordt momenteel getroffen door een grote, goed opgezette cyberaanval. Het land is al een aantal maanden het doelwit van hackers. Dat heeft premier Scott Morrison bekendgemaakt tijdens een persconferentie.

Lees meer »

Aanvallen via LinkedIn profielen op Europese defensiebedrijven

Nepprofielen op LinkedIn zijn gebruikt om Europese defensie- en lucht- en ruimtevaartbedrijven aan te vallen, zo stelt antivirusbedrijf ESET, dat samen met twee getroffen bedrijven een onderzoek uitvoerde. De aanvallers maakten LinkedIn-profielen aan waarmee ze zich voordeden als HR-managers van Collins Aerospace en General Dynamics, twee Amerikaanse bedrijven die defensie- en luchtvaartproducten leveren.

Lees meer »

Spoofen en afluisteren e-mail Nederlandse overheden?

Een aanzienlijk deel van de Nederlandse overheden heeft de e-mailbeveiliging nog altijd niet goed op orde en heeft daarmee de derde streef beeld afspraak die eind 2019 afliep niet gehaald. E-mail van ongeveer de helft van de 548 onderzochte overheidsdomeinen is kwetsbaar voor spoofing en/of afluisteren.

Lees meer »

GPS spoofing, een nieuw gevaar?

Schepen over de hele wereld rapporteren foutieve locaties. Ze lijken rondjes te varen rond Point Reyes in de buurt van San Francisco, terwijl ze zich in werkelijkheid duizenden kilometers verderop bevinden.

Lees meer »

Vuist tegen DDoS aanvallen met NoMoreDDoS.org

Na zo’n twee jaar in relatieve stilte te hebben gewerkt, heeft de nationale anti-DDoS-coalitie recent de website nomoreddos.org gelanceerd. Deze website is bedoeld om geïnteresseerden op de hoogte te houden over de activiteiten van de coalitie en neutrale informatie over DDoS-aanvallen te bieden. De nationale anti-DDoS-coalitie is een publiek-privaat samenwerkingsverband van sectororganisaties, (semi)overheidsinstellingen en bedrijven die een gezamenlijke, landsbrede aanpak voor DDoS-aanvallen ontwikkelt. Het gaat daarbij niet alleen om het afslaan van DDoS-aanvallen, maar ook om het herkennen van patronen om aanvallen te voorkomen en het delen van expertise en ervaring.

Lees meer »

Datalek nieuws en overzicht week 24-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »