Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Gepubliceerd op 30 maart 2022 om 10:26

Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.

In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.

Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard

Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.

Contact met de politie gering

Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.

Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.

Fraudepreventie

Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'

Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland

Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Meer informatie

Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.

Fraudevictimisatie In Nederland
PDF – 1,2 MB 291 downloads

Bron: utwente.nl, politie.nl

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

 

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Corona-hackers

’Coronahackers’ hebben ziekenhuizen op de korrel. Dat meldt cybercrimedeskundige Maria Genova. ,,Daar gaat het nu over op hackersfora op het darkweb’’, zegt ze. ,,Ziekenhuizen kunnen zich een digitale gijzeling nu helemaal niet veroorloven en zullen dus zéker betalen, is de gedachte.’’

Lees meer »

Word geen slachtoffer van corona criminelen

Cybercriminelen spelen in op alle onrust rondom het corona virus. Dit doen ze op verschillende creatieve manieren, zoals phishing mails, smsjes of telefoontjes. Maar ook met fake news berichten over de corona ontwikkelingen. Ze doen zich regelmatig voor als betrouwbare instanties, zoals overheid of ziekenhuizen. In de nep berichten worden malafide links of geïnfecteerde bestanden gevoegd. Voor je het weet heb je malware geïnstalleerd of loop je kans om te worden opgelicht.De 'corona criminelen' zien dus kansen. Enerzijds door de onrust en paniek, anderzijds door het toegenomen aantal thuiswerkers. Belangrijk dus om zeker nu digitaal weerbaar te zijn!Test hieronder jouw kennis over cybercrime met de corona cyberquiz en kijk of jij weerbaar bent tegen de laffe trucs van de moderne crimineel.

Lees meer »

Malware hackt cybercriminelen

Hackers krijgen een koekje van eigen deeg, zo blijkt uit een recent door security specialist 'Cyberreason' ontdekte malware-campagne. Bekende hackerstools worden gekaapt met de njRat-trojan. De trojan geeft echter niet alleen toegang tot de systemen van hackers, maar ook tot systemen die zij op hun beurt controleren en/of hebben gehackt.

Lees meer »

Cyberaanval op het Amerikaanse ministerie van gezondheid

Het Amerikaanse ministerie van gezondheid is zondagnacht aangevallen door hackers. Dat schrijft persbureau Bloomberg op basis van drie anonieme bronnen. De aanval leek bedoeld om het netwerk te vertragen. Daardoor zou het ministerie meer moeite krijgen om snel op ontwikkelingen rond het coronavirus te reageren. Volgens de bronnen tegen Bloomberg waren de aanvallers echter niet succesvol. Ook zouden geen gegevens zijn buitgemaakt.

Lees meer »

Cybercriminelen zien kans schoon rond thuiswerken

Nu steeds meer mensen vanwege de corona-maatregelen vanuit huis werken, lijken cybercriminelen extra hun best te doen om daar misbruik van te maken. Cyberbeveiliger Tesorion zegt tegen het FD dat het aantal valse e-mailberichten de afgelopen dagen is vervijfvoudigd.

Lees meer »

Datalek nieuws en overzicht week 11-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

Advies op afstand werken. Want cybercriminelen leven van chaos!

Nu er besloten is dat alle scholen en horeca dicht gaan tot 6 april, zijn er veel mensen die genoodzaakt zijn om werkzaamheden op afstand te verrichten. Het aantal mensen dat nu verbinding zal maken met het bedrijfsnetwerk zal ongekend stijgen. De toch al gespannen IT- en beveiligingsinfrastructuur staat hiermee extra onder druk. Veel organisaties zijn niet voorbereid op het massaal thuiswerken van hun werknemers en proberen de uitdagingen in real time te begrijpen, onder uitzonderlijke omstandigheden.  

Lees meer »