Op 4 september is het de Dag van de Seksuele Gezondheid. Hoe is het gesteld met de seksuele gezondheid van Nederlandse jongeren? En hoe speelt het risicovolle sexting hierin een rol?
Smartphones zijn niet meer weg te denken in de gangen en klassen van middelbare scholen. In de bovenbouw is het aandeel smartphone bezitters het grootst (99,2%), maar ook in de onderbouw heeft vrijwel iedere leerling een smartphone op zak (98,1%). 52,1% van de 12-15 jarigen uploadt foto’s, muziek of tekst naar internet. Bij 15-18 jarigen ligt dit aandeel nog iets hoger: 58,7%.
Ondanks de voordelen van een smartphone zijn er ook risico’s: met name op het gebied van social media en het delen van (té persoonlijke) informatie en foto’s.
Meisjes doen meer aan sexting
Meisjes geven iets vaker aan dat ze seksueel getinte berichtjes en foto’s sturen (3,7%) dan jongens (3,2%). Daarnaast komt sexting bij leerlingen in de bovenbouw vaker voor dan in de onderbouw: 1 op de 20 leerlingen in de vierde klas doet aan sexting, ten opzichte van 1 op de 50 tweedeklassers.
Per opleidingsniveau zijn er bovendien verschillen te zien in hoe vaak er aan sexting wordt gedaan. Op het vmbo stuurt 4,4% van de leerlingen zulke berichtjes, terwijl op de havo 3,2% van de leerlingen het doet en op het vwo slechts 2%.
Groningse jongeren sexten het vaakst
Niet overal in Nederland wordt evenveel aan sexting gedaan door jongeren. Bij de GGD Groningen gaven de meeste jongeren toe aan sexting te doen, namelijk 5,1%. Ook bij de GGD in Amsterdam en in de Gooi- en Vechtstreek wordt door middelbare scholieren relatief veel aan sexting gedaan (4,7%).
De GGD IJsselland sprak de minste jongeren die wel eens seksueel getinte berichtjes of foto’s sturen naar anderen (2,2%). Ook de regio Limburg-Noord telt relatief weinig middelbare scholieren die sexten (2,5%).
Meeste sexting in Enkhuizen
Tussen gemeenten bestaan grote verschillen. Enkhuizen spant de kroon: daar doet 8,2% van de leerlingen aan sexting. Dat komt neer op ruim 2 leerlingen per middelbare schoolklas.
Geen enkele leerling in Mook en Middelaar heeft aangegeven aan sexting te doen. Ook in Hardinxveld-Giessendam (0,5%) en Druten (0,8%) worden nauwelijks seksueel getinte berichten verstuurd.
De coronapandemie heeft de (seksuele) ontwikkeling van jongeren mogelijk verstoord
Simone Belt, woordvoerder bij Helpwanted.nl, vertelt dat er enkele opmerkelijke trends waarneembaar zijn sinds de aanvang van de Covid-19 pandemie.
Een enquête van Helpwanted.nl onder ruim 1100 jongeren in december 2020 toont aan dat jongeren tijdens de covid crisis zelfs iets minder aan sexting zijn gaan doen dan vóór de pandemie. Onafhankelijk onderzoek door Kenniscentrum Rutgers bevestigt dit beeld.
Belt: “Sexting is voor jongeren veelal een verlengde van offline contact. Als het offline contact terugloopt, zoals tijdens een lockdown, dan loopt dus ook het sextingcontact terug.”
De waargenomen afname van sexting onder jongeren is mogelijk zorgwekkend, omdat sexting voor veel jongeren deel uitmaakt van een gezonde seksuele ontwikkeling. De covidpandemie en bijbehorende maatregelen belemmeren jongeren mogelijk in hun zoektocht naar zichzelf en het exploreren van hun interpersoonlijke relaties en seksualiteit.
Belt vertelt ook dat tijdens de eerste lockdown in april/mei 2020, het aantal meldingen van online seksueel misbruik dat Helpwanted.nl ontving verdubbelde, van 400 naar ruim 800 meldingen per maand. Na de eerste lockdown liep dit aantal weer terug.
Dit komt volgens Belt echter niet per definitie doordat het aantal incidenten van online misbruik is toegenomen in deze eerste lockdownperiode. Het lijkt erop dat jongeren door de stricte coronamaatregelen minder mogelijkheden hadden om met anderen over hun problemen te praten. Hun hele sociale leven stond ineens op zijn kop. Ook jongeren die vóór de covidcrisis al met grooming of seksueel misbruik te maken hadden gehad, trokken tijdens de lockdown pas aan de bel. Voorheen vonden ze afleiding in school, werk en contact met leeftijdsgenoten, en plots hadden ze door de lockdown volop tijd om te piekeren over hetgeen hen was overkomen. Deze jongeren hadden hier dermate veel last van dat ze bij Helpwanted.nl en soortgelijke organisaties aanklopten.
De risico’s van sexting
Het sturen van een seksueel getint bericht is niet per definitie schadelijk, maar zeker het sturen van expliciet beeldmateriaal kan significante gevolgen hebben. Ook wanneer een tiener iemand vertrouwt, kan zo’n foto alsnog in verkeerde handen vallen.
Veruit het grootste risico van sexting is dan ook dat een naaktfoto of -video publiekelijk wordt gemaakt of wordt doorgestuurd naar klasgenoten. Dit kan op zichzelf weer leiden tot bijvoorbeeld pesten, eenzaamheid, een slechter zelfbeeld of zelfs mentale problemen.
Sextortion
Belt vertelt dat de meeste meldingen die bij Helpwanted.nl binnenkomen betrekking hebben op bedreigingen en afpersingen. Het gaat dan vaak om naaktfoto’s en webcambeelden, waarbij slachtoffers onder druk worden gezet om geld of additioneel beeldmateriaal te sturen.
“Misbruik manifesteert zich op de plekken en apps die jongeren frequent gebruiken. Momenteel zie je dat Snapchat populair is, en daarmee een medium is waar seksueel misbruik frequent voorkomt. Maar dit komt dus vooral omdat jongeren het en masse gebruiken”, aldus Belt.
Onderzoeksmethode
Om erachter te komen hoeveel Nederlandse jongeren aan sexting doen, zijn cijfers van de verschillende GGD’s en het CBS naast elkaar gelegd en geanalyseerd. Het gaat om de meest recente cijfers, afkomstig uit 2019. De invloed van de coronamaatregelen is daarom nog niet terug te zien in deze sexting-cijfers.
Met dank voor het onderzoek uitgevoerd door Cybersecurity analist David Janssen.
Bron: cbs.nl, ggd.nl, helpwanted.nl, ecp.nl, rutgers.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Sexting gerelateerde berichten 》
Meer nieuws
Nederland nummer 7 van landen met meeste corona scam websites in de wereld
Wereldwijd proberen cybercriminelen een slaatje te slaan uit de coronacrisis. Zij registreren op grote schaal allerlei domeinnamen met corona-gerelateerde termen. Deze sites verspreiden leugens, malware en faciliteren cybercriminaliteit en oplichting. Nederland staat in de top 10 van landen waar de meeste geregistreerde, corona-gerelateerde malafide domeinnamen vandaan komen. In totaal gaat het om ruim 1.400 domeinnamen.
Politie: "Op grote schaal Instagram accounts overgenomen"
De cybercrime-eenheid van de politie waarschuwt iedereen die op Instagram actief is voor oplichtingspraktijken. Instagramaccounts worden momenteel op grote schaal overgenomen door hackers en andere cybercriminelen. Zij doen zich voor als een vriend of kennis en vragen je via een direct message om je telefoonnummer.
‘Digiweerbaarheid’ als vast onderdeel van een goede bedrijfsstrategie
Het aantal incidenten neemt nog altijd exponentieel toe en de kranten staan er dagelijks vol mee: cybercrime. De jaarlijkse schade voor de Nederlandse economie wordt geschat op ruim 10 miljard euro per jaar en dit zal de komende jaren verder toenemen. Wij Nederlanders lopen vanwege onze verregaande digitalisering zelfs het grootste risico op cybercrime van Europa, zo blijkt uit onderzoek van Specops Software. Geen reden tot paniek, maar wél een reden voor ondernemend Nederland om voorbereid te zijn.
Vermoedelijke cyberaanval legt netwerk MSC plat
In een statement verklaart MSC dat een netwerk in een van de datacenters in Genève is uitgevallen, waardoor ‘de beschikbaarheid van sommige digitale tools heeft beïnvloed’. Wat de precieze oorzaak is van de problemen is vooralsnog niet helemaal duidelijk. Het concern sluit echter niet uit dat het gaat om een malware-aanval.
Verlenging van de 'intelligente lockdown': Advies thuiswerken
Met een verlenging van de lockdown zullen we nog even thuis moeten werken, het thuiswerken is alweer een paar weken de ‘normaalste’ gang van zaken in veel huishoudens. Voor de meeste zelfstandigen of werknemers was het even wennen in het begin, voor sommigen is het een luxe, voor anderen een nachtmerrie. Thuiswerken vergt aanpassingsvermogen van iedereen in het huishouden. Het normale ritme is aangepast en het dagelijkse leven ziet er anders uit.
IT-gigant slachtoffer van ransomware aanval 'Maze'
IT bedrijf 'Cognizant' heeft bevestigd dat het bedrijf is getroffen door een ransomware aanval. Het Fortune 500-bedrijf heeft nog maar weinig vrijgegeven over het incident.