Cybercriminelen gaan steeds creatiever te werk om weg te komen met identiteitsfraude. Het afgelopen jaar maakten ze vaker gebruik van siliconen maskers om hun eigen identiteit te verbergen en die van een ander aan te nemen. Ook waren er meer gevallen van geavanceerde deepfakes.

Identiteitsfraude

Iemand die zich voordoet als een ander om de boel te flessen, noemen we identiteitsfraude. Als je bijvoorbeeld je eigen identiteit vervalst, bijvoorbeeld door je geboortedatum te veranderen zodat je alcoholische dranken mag kopen bij de slijterij, is dat nog relatief onschuldig. Cybercriminelen die actief gegevens van anderen misbruiken om er zelf financieel beter op te worden en in het proces een spoor van ellende en bedrog achterlaten, dat is natuurlijk andere koek.

Meestal vindt identiteitsfraude plaats doordat de oplichters de hand hebben weten te leggen op persoonsgegevens van nietsvermoedende slachtoffers. De fraude met aanvragen voor Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) is door een goed voorbeeld van. Zzp’ers die door de coronapandemie hun vaste lasten niet kunnen betalen, mogen aanspraak maken op deze regeling.

Tientallen ondernemers werden beticht van fraude nadat cybercriminelen zogenaamd namens hen een aanvraag hadden ingediend. De controle op de gevraagde gegevens was minimaal, en dus een uitgelezen kans voor boeven om daar misbruik van te maken. Dergelijke zaken zijn voor Logius aanleiding om het betrouwbaarheidsniveau EH1 van eHerkenning per 1 juli te staken.

Nieuwe methode

Krik Gunning van het Nederlandse bedrijf Fourthline zag dat cybercriminelen afgelopen jaar een nieuwe methode gebruikte om identiteitsfraude mee te plegen. Met een siliconen masker proberen ze de identiteit van een ander aan te nemen. Het bedrijf voert meer dan 210 checks uit bij iedere klant die zich bij het bedrijf aanmeldt. Door deze vele checks is de kans dat iemand identiteitsfraude kan plegen klein. Mocht een oplichter een poging daartoe doen, dan gaat er een alarmbel af.

“Wat wij specifiek zien bij siliconenmaskers is dat iemand zowel het identiteitsdocument vervalst als de selfie, door het gebruik van het masker”, vertelt Gunning tegenover de NOS. Het gevaar van siliconenmaskers is dat ze in allerlei soorten en maten vrij verkrijgbaar zijn, met zeer veel variaties. Hoe vaak het precies voorkomt, kan Gunning niet zeggen.

Waarom oplichters gebruikmaken van siliconen maskers, is volgens hem eenvoudig. “Op het moment dat mensen identiteitsfraude plegen, begaan ze een strafbaar feit. Dat betekent dat mensen er alles aan doen om hun ware identiteit te verhullen. Je kunt identiteitsfraude plegen met je eigen gezicht, maar dan weten we dat jij het bent. Daarom proberen mensen met het gebruik van siliconenmaskers op een anonieme manier identiteitsfraude te plegen.”

Met behulp van geavanceerde algoritmes en koppelingen met openbare databases, zegt Gunning dat zijn bedrijf met 99,98 procent zekerheid de identiteit van mensen kan vaststellen. De CEO zegt niet te kunnen uitsluiten dat iedere oplichter betrapt wordt door zijn systeem. “Je moet nooit de illusie hebben dat je onkwetsbaar bent voor fraudeurs. Ons streven is om beter te zijn dan elk alternatief dat er is om deze controles uit te voeren. Wij automatiseren checks alleen maar als we kunnen aantonen dat de technologie objectief beter is dan een mens.”

Siliconen maskers zijn weliswaar vrij verkrijgbaar, maar de kwaliteit tussen het ene en het andere masker verschilt enorm. Soms zie je van grote afstand dat iemand een masker draagt. Daarnaast moet je iedere keer dat je iemand probeert op te lichten een ander masker aanschaffen. Tijd, geld en energie die oplichters hier liever niet in steken.

Deepfake

iProov, een Brits bedrijf dat klantcontroles uitvoert voor financiële instellingen, vertelt aan de NOS dat siliconen maskers niet de grootste dreiging vormen voor identiteitsfraude. Het grootste gevaar schuilt in deepfakes: digitaal gemanipuleerde beelden waardoor het lijkt alsof je met een specifiek persoon praat terwijl dat niet zo is. In Hollywoodfilms wordt deze techniek gebruikt om overleden acteurs en actrices opnieuw tot leven te brengen, of het jonge gezicht van een acteur op leeftijd te projecteren op dat van een jongere acteur. Criminelen gebruiken deze techniek voor identiteitsfraude.

Deepfakes klinken misschien als een ver van mijn bed show, maar het tegendeel is waar. Afgelopen dachten leden van de Tweede Kamer dat ze een Zoom meeting hadden met Leonid Volkov, de stafchef van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny. In werkelijkheid was het een deepfake-imitatie. Tom Tugendhat, de voorzitter van de buitenlandcommissie van het Britse parlement, vermoedt dat de Russische president Poetin verantwoordelijk is voor deze misleiding. “Poetins Kremlin is zo bang voor Navalny dat ze nu nepvergaderingen organiseren om het team van Navalny in diskrediet te brengen”, aldus Tugendhat.

Bron: nos.nl, vpngids.nl

Meer info over identiteitsfraude lees je hier

Meer info over deep fake lees je hier

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.

Identiteitsfraude gerelateerde berichten

Deep fake gerelateerde berichten