We krijgen veel meldingen over valse e-mails namens de Kamer van Koophandel. Over deze fraudevariant komen de laatste tijd talloze meldingen binnen. En omdat deze vorm van oplichting niet alleen op ondernemers, maar op alle Nederlanders is gericht, is het nuttig om uit te leggen wat de risico's zijn. Waar moet je op letten, en wat zijn de gevaren?
Kamer van Koophandel
Begin juni waarschuwde de Fraudehelpdesk voor een valse e-mail namens de Kamer van Koophandel. En wie op de website van de Fraudehelpdesk naar de meest actuele voorbeelden van valse e-mails kijkt, ziet dat er in de week tussen 26 juli en 2 augustus maar liefst dertien verschillende varianten van 'KVK'-nepmails zijn verzameld.
Toch een duidelijke indicatie van het feit dat mensen momenteel massaal worden lastiggevallen uit naam van de Kamer van Koophandel. Reden genoeg om eens te kijken wat er precies achter zit.
Quishing KVK
Ons oog viel op een voorbeeld van zo'n 'KVK'-nepmail met daarin een QR-code (zie hieronder). In de mail staat iets over 'onvolledige persoonsgegevens' en het verzoek om spoedig je contactgegevens bij te werken. Vervolgens zou je gratis toegang krijgen tot de zogenaamde KvK Start Events.
Quishing is een variant op phishing. Hierbij proberen kwaadwillenden jou ‘binnen te hengelen’ door een neppe e-mail, sms of ander lokkertje te gebruiken. Zodra je ‘hapt’, door op het linkje in de mail te drukken, hebben de criminelen beet en gaan ze er met gegevens en/of geld vandoor. Quishing werkt precies zo, maar dan gebruiken criminelen een qr-code als aas.
Klik om het voorbeeld te zien
Deze mail is dan ook niet alleen gericht op reeds bestaande ondernemers, maar ook op mensen die wellicht het ondernemerschap overwegen en zich afvragen of ze zich niet eens moeten melden bij de KVK voor een oriënterende informatiebijeenkomst. En dat past binnen een ontwikkeling die de laatste tijd nadrukkelijker zichtbaar is op de arbeidsmarkt: mensen – met name jongeren – die zich omwille van de flexibiliteit en een hoger uurloon liever door meerdere opdrachtgevers als zzp'er laten inhuren voor verschillende klussen, in plaats van ergens in dienst te treden. Op dinsdag 2 augustus 2022 publiceerde AD.nl een achtergrondartikel over deze trend.
Wat de zaak bovendien ingewikkeld maakt, is dat de échte KVK overigens daadwerkelijk bijeenkomsten onder de naam 'KVK Start Events' organiseert, en daarover stellen ze het volgende: "Ben je net gestart als ondernemer? Of denk je erover om voor jezelf te beginnen? Dan heb je ongetwijfeld nog veel vragen. Kom verder met het juiste advies en praktische informatie. Laat je inspireren tijdens de KVK Start Events en pak een voorsprong met jouw bedrijf."
Wij dachten na het zien van deze mail dan ook "Kom, laten we die QR-code eens scannen en kijken wat er gebeurt". En zowaar, de website waar de QR-code naar verwijst, was op het moment van schrijven nog in de lucht.
Voor potentiële slachtoffers is dat slecht nieuws, maar niet voor ons: het biedt ons immers de gelegenheid om te zien wat deze oplichters zoal willen. En daar gaan we het nu over hebben.
De QR-code verwijst ons in dit geval naar de website 'web8320.web07.bero-webspace.de'. Natrekken van deze domeinnaam levert in dit geval praktisch geen informatie op, al zou je in dit geval kunnen beargumenteren dat 'geen informatie' juist voldoende reden is om de website met een gezonde dosis argwaan en scepsis te bekijken: je kunt uit het gebrek aan informatie in ieder geval afleiden dat het géén domein is van de KVK.
En wat zien we als we deze malafide website bezoeken? Dat is het volgende.
Wat valt hier op? Dat het allereerst lijkt op het échte aanmeldformulier voor de KVK Start Events, maar dat deze oplichters aanzienlijk meer informatie van je willen dan de échte KVK. Het gaat om de volgende gegevens: geslacht (man / vrouw / overig), voornaam, Tussenvoegsel (optioneel), achternaam, straatnaam, huisnummer, postcode, woonplaats, e-mailadres, bankrekeningnummer (IBAN), geboortedatum, of je ondernemer bent (ja / nee), mobiele telefoonnummer, vaste telefoonnummer. Kortom, een heleboel. Wat kunnen ze daar zoal mee? We bespreken hieronder een aantal mogelijke scenario's.
Wat kunnen de cybercriminelen met deze gegevens?
Eén optie is dat de oplichters achter deze valse 'KVK'-website je met jouw eigen gegevens proberen te benaderen, en wel in de vorm van gerichte phishingaanvallen.
In plaats van de standaardmails die geen persoonlijke informatie bevatten en een generieke aanhef kennen ('Geachte heer/mevrouw...'), is het denkbaar dat je uit naam van een officiële instantie een mail krijgt waar gedetailleerde, inhoudelijk juiste informatie in staat.
Dat kan namens de KVK zijn, maar ook namens andere bedrijven en/of instanties. En hoe meer ze van je weten, hoe betrouwbaarder het overkomt, en hoe groter de kans van slagen. Op die manier wordt de informatie die je in een eerder stadium hebt verstrekt, op een later moment juist tegen je gebruikt met als doel je te bestelen.
Ook niet ondenkbaar: iemand die jou niet veel later namens de 'KvK Servicedesk' of 'KVK Helpdesk' belt met een aantal vragen over je zogenaamde aanmelding. Er worden ter controle wat persoonsgegevens opgenoemd, en die kloppen uiteraard: deze heb je in een eerder stadium immers zélf afgestaan als je het formulier op de valse 'KvK'-website hebt ingevuld.
En dat kan zomaar de opmaat zijn om jou ervan te overtuigen om iets te doen waar je enorm veel spijt van krijgt. Denk aan zaken als helpdeskfraude, waarbij de 'behulpzame' oplichter aan de andere kant van de lijn jou probeert over te halen om de controle over je laptop of computer af te staan of om zogenaamd ergens 'in te loggen', bijvoorbeeld op een valse bankwebsite. Jij staat je inloggegevens voor internetbankieren af omdat je simpelweg overrompeld bent en de oplichter erg overtuigend te werk gaat, en dan gaat het mis: je bankrekening wordt in een handomdraai geplunderd.
Wat ook tot de mogelijkheden behoort, is het risico op identiteitsfraude. Na het verzenden van het formulier met alle ingevulde persoonsgegevens krijg je het verzoek om je 'KVK'-aanmelding compleet te maken, en wel door het afstaan van een scan van je paspoort of identiteitskaart. In combinatie met bovenstaande gegevens hebben oplichters in sommige gevallen dan genoeg om op jouw kosten abonnementen af te sluiten. En omdat de kosten voor dit soort abonnementen pas later worden afgeschreven, kan het een flinke poos duren voordat je merkt dat er iets niet in orde is.
Best kans dat de financiële schadepost tegen die tijd al flink is opgelopen.
Hoe voorkomen
Hoe kun je dit allemaal voorkomen? Dat is niet zo ingewikkeld: denk altijd héél goed na voordat je zomaar ergens persoonsgegevens invult, al helemaal als je uit het niets wordt benaderd met dergelijke verzoeken.
En als je een mail krijgt namens een bedrijf, organisatie of instantie waar je wél mee te maken hebt, is het in geval van twijfel altijd beter om nooit zomaar op linkjes in mails te klikken. Om het zekere voor het onzekere te nemen, kun je telefonisch contact opnemen met het betreffende bedrijf of de instantie met de vraag of het inderdaad klopt dat ze iets van je nodig hebben.
Doe dat via een telefoonnummer dat je zélf opzoekt, en let erop dat je niet zonder goed te controleren het eerste de beste telefoonnummer belt dat in de zoekresultaten verschijnt. Dure doorschakeldiensten maken helaas nogal eens misbruik van onwetende consumenten en rekenen per minuut hoge tarieven voor een telefoonnummer dat in werkelijkheid (bijna) gratis is.
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt:
- A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
- B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
- C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Bron: anoniem, politie.nl, domaintools.com, ad.nl, kvk.nl, fraudehelpdesk.nl, bnnvara.nl
Meer actueel nieuws
Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik: 'Kun je alsjeblieft bewijzen dat jij niet ook een seksueel misbruiker bent?'
Een redelijk onsmakelijke fraudetruc is ons recent ter ore gekomen. Er blijken oplichters actief die zich op datingapps als Tinder en Grindr voordoen als slachtoffers van seksueel misbruik, het vertrouwen winnen van degene met wie ze praten en vervolgens aan die persoon vragen zich te identificeren om 'te verifiëren dat ze geen seksueel misbruiker zijn'. In werkelijkheid blijkt deze verificatie niet helemaal te zijn wat je wordt verteld.
Ruim honderd geldezels aangehouden door de politie Rotterdam
Vorig jaar werden op de Allegonda Gremmerstraat de eerste money mules aangepakt in samenwerking met het Openbaar Ministerie, Reclassering Nederland en Humanitas DMH - Homerun. Gedurende het hele jaar waren er meerdere acties en met succes. Het totaal aantal verdachten is van 430 terug gebracht naar 100. Er werden niet alleen straffen uitgedeeld. 114 verdachten kregen meteen tijdens de actiedag ook hulp aangeboden.
Overzicht cyberaanvallen week 20-2022
Belgische ziekenhuizen annuleren operaties wegens ransomware-aanval, ransomwarebende dreigt met omverwerping overheid Costa Rica en VS klaagt Franse arts aan voor ontwikkeling en verkoop van ransomware. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 210 week 20-2022
De meest voorkomende abonnementen trojans, waarom iedereen cybercrimineel kan worden met minimale kennis en uit onderzoek blijkt dat veel posts van kinderen op sociale media circuleren op het Darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 210.
Uit onderzoek blijkt dat veel posts van kinderen op sociale media circuleren op het Darkweb
Heel wat ouders posten foto's van hun kinderen op sociale media. Maar ze staan niet altijd stil bij de risico's die daarmee gepaard kunnen gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van de UGent in Belgie. Die lanceert nu de website "Magditonline.be" met concrete tips voor ouders om hun kinderen veilig af te beelden op sociale media. Ook influencers vinden er meer informatie over hun rechten en plichten.
Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 6 'Zonder voorzorgsmaatregelen ga je een keer nat'
Uit cijfers van het CBS blijkt dat het afgelopen jaar zeker 2,5 miljoen personen en bedrijven slachtoffer van cybercriminelen zijn geworden. Wat kun je doen om je tegen cyberaanvallen te beschermen? Remy Gieling spreekt hierover met drie kopstukken uit de wereld van online veiligheid; Hans de Vries (CEO NCSC), Evelien Bras (directeur FERM, haven Rotterdam) en Dave Maasland (CEO ESET Nederland).Â