First click here and then choose your language with the Google translate bar at the top of this page ↑
Nederlanders die zich schuldig maken aan cybercrime, zijn vaak erg jong. Ongeveer de helft van hen is 21 jaar of jonger. Het aantal jonge verdachte is de afgelopen jaren fors toegenomen tot 1.329. Zowel de politie als het Openbaar Ministerie is bang dat deze jongvolwassenen verder afglijdt in de criminaliteit.
Explosieve stijging van jeugdige cybercriminelen
Het cijfermateriaal toont aan dat er de afgelopen jaren sprake was van een explosieve stijging van jeugdige cybercriminelen. Vier jaar geleden, in 2018, was één op de drie verdachten van cybercriminaliteit (33 procent) 21 jaar of jonger. Vorig jaar was dat aandeel al gestegen naar 47 procent.
Ook het totaal aantal jeugdige verdachten in absolute zin liet de afgelopen jaren een forse stijging zijn. In 2018 arresteerde de politie 278 verdachten die 21 jaar of jonger waren. In 2021 steeg dat aantal tot 1.329. Een deel van deze toename is te verklaren doordat de manier van registreren is veranderd.
Het besef lijkt te ontbreken
Het Openbaar Ministerie zegt zich zorgen te maken om deze trend. “Het besef lijkt bij jonge daders soms te ontbreken dat ze echte slachtoffers treffen”, zo zegt de officier van justitie in een schriftelijke reactie tegenover de NOS. Naast het aantal neemt tevens de ernst van de digitale misdrijven toe.
Volgens de officier gaat het niet enkel om ‘eenzame jongeren op een zolderkamer’, maar gaat er een georganiseerde criminele bende schuil aan het fenomeen. “Cybercrime heeft zich vermengd met de georganiseerde misdaad, die heeft ontdekt dat er flink te verdienen valt”, aldus het OM.
De verdachten die voor het Openbaar Ministerie verschijnen, maken zich schuldig aan uiteenlopende vormen van cybercrime. Denk aan WhatsApp-fraude, marktplaatsfraude, helpdeskfraude, phishing en jongeren die DDoS-aanvallen uitvoeren. “Dit zal ook in de toekomst een groter probleem worden”, vreest Theo van der Plas, programmadirecteur Digitalisering & Cybercrime bij de Nationale Politie.
Aangiften aan elkaar koppelen
De politie probeert verdachten op het spoor te komen door aangiften aan elkaar te koppelen. Door patronen te herkennen hoopt de politie alle aangiften te herleiden tot één of twee daders. “Zo komen we bij de grote vissen terecht, en niet enkel bij de geldezels”, zo zegt Van der Plas.
Geldezels of katvangers zijn mensen die hun bankrekening of betaalpas ter beschikking stellen in ruil voor een deel van de opbrengst. De echte criminelen blijven vaak buiten beeld, omdat transacties niet via hun bankrekening plaatsvindt. Geldezels zijn in praktijk vaak eenvoudig op te sporen en zitten met de gebakken peren. Naast een strafblad belanden ze op een fraudelijst. Het openen van een nieuwe bankrekening is dan nagenoeg onmogelijk. Dat geldt ook voor het afsluiten van een hypotheek of een lening.
Tot slot riskeren geldezels een gevangenisstraf tot vier jaar en kunnen slachtoffers de financiële schade op hen verhalen.
De politie en het Openbaar Ministerie denken dat het voor jongeren aantrekkelijk is om een cybercrimineel te worden. Doordat er kant-en-klare tools beschikbaar zijn om bijvoorbeeld DDoS-aanvallen uit te voeren of spamberichten te versturen, is de opstap naar het criminele pad klein. De politie is echter bang dat dat de stap van cybercrime naar reguliere misdaad klein is.
“Crimineel geld maakt crimineel geld. Jongeren verdienen kapitaal en gebruiken dat vervolgens weer om drugs mee te kopen en te verhandelen”, aldus Van der Plas.
Het is een soort hype
"Hoi mam, m'n telefoon is kapot en heb een nieuw nummer. Kun je een paar duizend euro overmaken?" Met dit soort appjes proberen online fraudeurs geld los te peuteren van potentiële slachtoffers. Steeds vaker gaat het om jonge verdachten. Online noemen zij dit 'F-game'.
De jongeren maken geen geheim van hun criminele activiteiten en plaatsen, anoniem, video's waarin ze laten zien hoe ze hun geld verdienen. NOS Stories vond op TikTok 260 Nederlandse video's met hashtags als "fgame", "swipen" en "geldezel", samen goed voor ruim honderdduizend likes.
Beelden van grote sommen geld en pinpassen komen voorbij, maar ook van chats met slachtoffers en de software die ze gebruiken om mensen op te lichten. "Het is een soort hype geworden. Vroeger wilden mensen drugsdealer zijn, nu F-gamer", zegt één van de jongens achter deze video's.
NOS Stories sprak voor deze video met meerdere jongeren die meedoen aan de 'F-game':
Bron: politie.nl, nos.nl, vpngids.nl
Alle begrippen en vormen van A tot Z
Meer actueel nieuws
"Het vormt een enorme bedreiging voor de samenleving"
Steeds minder mensen zijn slachtoffer van een misdrijf en de meeste criminaliteitscijfers dalen al jaren. Er is één grote uitzondering: cybercrime. "Het vormt een enorme bedreiging voor de samenleving."
De grootste cyberaanvallen van 2021
De afgelopen jaren is het moeilijk geworden om het feit te negeren dat het digitale leven waar we allemaal deel van uitmaken volledig kwetsbaar is voor cybercriminelen. Hackers zijn blij met bijna elke mogelijkheid om geld te verdienen of plezier te hebben - van het creëren van een gratis lidmaatschap van een sportschool voor hun hele gezin tot het hacken van energiesystemen van hele landen.
"Iedereen, ongeacht zijn ervaring of kennis van cybersecurity, is vatbaar voor een phishing-aanval"
Uit het phishing-onderzoek van Ivanti blijkt dat 80% van de respondenten een toename ziet van het aantal phishing-pogingen en 85% zegt dat de aanvallen steeds geavanceerder worden. Verder was bij 73% van de respondenten het IT-personeel het doelwit van phishing, waarvan 47% van de pogingen succesvol waren. Nieuwe vormen van oplichting als smishing (phishing via tekstberichten) en vishing (phishing via spraakberichten) zijn sterk in opkomst en specifiek op mobiele gebruikers gericht. Volgens recent onderzoek van Aberdeen hebben aanvallers een hoger succespercentage op mobiele devices dan op servers, en die trend lijkt te verergeren. Inmiddels bedraagt het jaarlijkse financiële risico van een datalek als gevolg van mobiele phishing-aanvallen ongeveer 1,7 miljoen dollar, wat kan oplopen tot een maximum van ongeveer 90 miljoen dollar.
Heterdaad aanhoudingen cybercriminelen in vakantiehuisje
Drie mannen werden afgelopen dinsdag op heterdaad betrapt in een vakantiehuisje in de provincie Groningen terwijl zij bezig waren met het plegen van bankhelpdeskfraude. Dankzij een combinatie van verschillende opsporingstechnieken kon de politie binnenvallen terwijl de verdachten nog telefonisch in gesprek waren met een slachtoffer. In totaal zijn er vier verdachten aangehouden. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.
De meest voorkomende soorten cyberaanvallen in 2021
Het aantal cyberincidenten in 2021 is beangstigend, ook al zijn er pas zes maanden verstreken. Inbreken in een waterleidingnet in Florida en proberen het water te vergiftigen voor 15.000 inwoners. Een cyberaanval op het kanaal 9News Australia heeft ochtendshows geannuleerd. Een ransomware-aanval veroorzaakte de sluiting van de grootste brandstofpijpleiding in de VS en kostte $ 5 miljoen. En dat is slechts een deel van het droevige nieuws voor nu.
Cybercriminelen proberen via PDF bestanden e-mailgegevens van bedrijven in handen te krijgen
Bij de nieuwste truc van phishers in hun pogingen om e-mailgegevens van bedrijven in handen te krijgen gaat het om meldingen die van online diensten van Adobe afkomstig zouden zijn. En omdat ze begonnen zijn met het gebruik van een online pdf-bestand (dat zogenaamd op de website van Adobe staat), hebben we een echt bestand gemaakt om de tekenen van een phishing-e-mail en een valse “online pdf” hier te bespreken.