Klassieke vormen van misdaad stegen in 2022 met zo’n 7 procent in vergelijking met het jaar ervoor. Het aandeel cybercriminaliteit steeg nog harder: in vergelijking met 2019 lag het aantal meldingen van online oplichting en fraude drie keer zo hoog. Dat laat zien dat de stijging blijvend is. Dat blijkt uit de misdaadcijfers van afgelopen jaar.
Politie aangiftes afgenomen door pandemie
Volgens de laatste statistieken klopten vorig jaar zo’n 797.000 mensen aan bij de politie om aangifte te doen van een misdrijf. Daarmee komt het aantal meldingen uit op het niveau van 2021, toen de politie 803.000 aangiftes verwerkte. Het gaat daarbij zowel om klassieke vormen van misdaad, zoals inbraak en diefstal, als cybercrime.
Uit de jaarcijfers van de politie blijkt dat het aantal overvallen daalde met 43 procent naar 670. Het aantal woninginbraken nam af met 38 procent tot ruim 24.000. Het aantal straatroven kwam uit op 2.500, een daling van 34 procent in vergelijking met 2019. Het feit dat steeds meer mensen van huis uit werken en winkels noodgedwongen de deuren moesten sluiten, verklaart waarom deze vormen van klassieke misdaad de afgelopen jaren steeds verder afnamen. En dat is weer te wijten aan de coronapandemie.
Keerzijde is dat het aandeel cybercriminaliteit de afgelopen jaren steeds verder is toegenomen. In 2019 ontving de politie 4.715 aangiftes van online oplichting en fraude. Vorig jaar waren dat er 13.949, bijna drie keer zoveel. “We zien daar veel jonge aanwas. De kennis om online misdrijven te plegen, wordt breed gedeeld en het is gemakkelijk vanuit huis te doen”, vertelt René Middag, operationeel specialist bij de Landelijke Eenheid, tegenover het AD.
Cybercrime stijgt, preventie noodzakelijk
De trend van het stijgend aantal aangiftes van cybercrime, komt overeen met onze bevindingen. Uit onderzoek bleek eerder dat het aantal meldingen van online misdaad van mei tot en met oktober vorig jaar met 8,6 procent steeg tot 7.396. Limburg en Zuid-Holland waren de grootste uitschieters met respectievelijk 75,8 procent en 53,1 procent meer aangiftes van cybercrime.
“Die trend past binnen een bredere verschuiving van traditionele naar digitale criminaliteit”, zei het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar mei. Opsporing en vervolging zijn volgens het OM onvoldoende om cybercriminaliteit terug te dringen. Daarom zet het OM vandaag de dag in op alternatieve interventies: preventie, verstoring en notificatie. “Die alternatieve interventies versterken de weerbaarheid van potentiële slachtoffers tegen deze criminaliteit met vaak een internationaal en grenzeloos karakter”, aldus het Openbaar Ministerie.
Nederlanders zijn niet bereid om te betalen voor online veiligheid
Volgens de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), kreeg 17 procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder in 2021 te maken met cybercrime. Het daadwerkelijke aantal slachtoffers ligt waarschijnlijk een stuk hoger: uit schaamte doen lang niet alle slachtoffers namelijk aangifte bij de politie.
Uit onderzoek van I&O Research is gebleken dat één op de tien Nederlanders zich zorgen maakt over hun online veiligheid. Driekwart zegt over genoeg kennis en ervaring te beschikken om de online risico’s in te schatten. Ruim de helft (55 procent) is echter niet bereid om te investeren in beveiligingsmaatregelen zoals een antivirusprogramma, wachtwoordmanager of VPN.
Bron: politie.nl, ad.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Bekijk tips en tricks om je te beschermen tegen digitale criminaliteit
Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief op zondag om 19:00
Meer cybercrime nieuws
'Safe-Inet' is uitgeschakeld
Het Virtual Private Network (VPN) 'Safe-Inet' is uitgeschakeld. Dit gebeurde in een gezamenlijke actie van verschillende opsporingsdiensten. Topcriminelen van over de hele wereld gebruikten dit netwerk. De actie vond plaats onder leiding van het Duitse Hoofdkwartier van de politie te Reutlingen, in samenwerking met Europol en opsporingsdiensten van over de hele wereld.
“In een snel digitaliserende wereld moet je meebewegen. Digitaal is inmiddels het nieuwe normaal”
De politie gaat de komende jaren 600 miljoen euro investeren om het capaciteitsprobleem aan te pakken. Het gaat daarbij onder meer over het aanstellen van extra wijkagenten om de zichtbaarheid te vergroten. De helft van het bedrag wordt aangewend om te investeren in het verbeteren van de digitale vaardigheden van agenten en digitale bereikbaar van de politie.
Meer gepersonaliseerde aanvallen in 2021
Nu veel digitale initiatieven in een sneltreinvaart zijn gerealiseerd, zijn ook veel trends sneller dan verwacht ontwikkeld.
“Als een producent software heeft aangeboden die vervolgens niet voldoet aan de digitale veiligheidseisen, is hij mogelijk aansprakelijk op grond van wanprestatie”
Gebruikers kunnen de software-ontwikkelaar aansprakelijk stellen voor de schade die een hacker heeft toegebracht als blijkt dat de cybersecurity niet op orde is. Als het product niet voldoet aan de digitale veiligheidseisen, kan de fabrikant of verkoper van de software aangeklaagd worden op grond van wanprestatie. Er zijn echter wel de nodige juridische en economische barrières die het verhalen van de schade complex maken.
"Terug naar de kantoor jungle"
De pandemie heeft de manier waarop we leven en werken radicaal veranderd. Zakelijk was de weg van de veelal veilige boardroom en kantoortuin naar de metaforische keukentafel of zolder al ingezet. De realiteit heeft de discussie omtrent thuiswerken daarmee in sneltreinvaart beslecht, debat over afname van productiviteit en effectiviteit waren overgedragen aan vertrouwen uit noodzaak en brachten nieuwe uitdagingen aan het licht.
Cyberweerbericht: “Dat hoeft voor mij niet iedere avond na het 8-uurjournaal uitgezonden te worden”
Het CDA vindt het een goed idee als de overheid een ‘cyberweerbericht’ introduceert. Daarin worden burgers gewaarschuwd als er een grote phishing aanval in aantocht is, en wat ze daar aan kunnen doen. Het CDA zou graag willen dat minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid deze mogelijkheid serieus onderzoekt.