"Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack"

Gepubliceerd op 27 mei 2021 om 15:00

Veel gemeenten zijn niet voorbereid op aanvallen van cybercriminelen. Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack. In sommige gevallen hebben gemeenten niet eens tweestapsverificatie ingesteld voor hun medewerkers, blijkt uit een rondgang van vakbladen AG Connect en Binnenlands Bestuur.

Naar aanleiding van incidenten in Hof van Twente en Lochem stelde journalist Sjoerd Hartholt samen met privacy-deskundige Brenno de Winter vragen over de voorbereiding van gemeenten op eventuele hacks. 'Hebben gemeenten draaiboeken klaarliggen? Wordt er in gemeenteraad over gesproken en is er Rekenkameronderzoek gedaan? Veel gemeenten zijn er teleurstellend weinig mee bezig en van de 50 benaderde gemeenten antwoordden er slechts 27.'

Waarom?

Wat de gemeenten bezielt om de beveiliging zo te verwaarlozen vindt Hartholt lastig te zeggen. 'Veel gemeenten vinden dat ze er hard aan trekken en dat het allemaal niet zo slecht gaat. Maar ondertussen hebben ze simpele dingen niet op orde of schuiven ze eenvoudig onderzoek voor zich uit. Gemeenten zijn bang dat aanvallen van buitenaf van ethisch hackers veel reuring en vaak een kritisch rapport opleveren; Rekenkameronderzoeken zijn vaak vernietigend.'

Na het recente incident in Hof van Twente mag je hopen dat er een gevoel van urgentie is, zegt Hartholt. Toch houden veel gemeenten zich nog angstvallig stil. 'Concrete antwoorden blijven vaak uit. Bij andere vragen was het antwoord: 'we kunnen dat niet zeggen, want het is mogelijk gevoelige informatie', terwijl dat helemaal niet zo was. Het viel ook op dat gemeenten vaak niet goed kunnen uitleggen wat ze precies doen - ook een teken aan de wand.'

Andere gemeenten zouden een voorbeeld kunnen nemen aan Den Haag, dat een jaarlijks hack-evenement organiseert met meer dan honderd hackers. 'Die krijgen compleet vrij spel en ze leggen elk jaar enorme gaten en risico's bloot. Dat is misschien niet fijn, maar daar heb je wel het meeste aan.' De kostenafweging is aan de gemeenten, maar in het geval van Hof van Twente is de investering een schijntje ten opzichte van de voorkomen schade.

Reactie

Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten spelen de problemen niet alleen bij gemeenten, maar maatschappijbreed. Daarom moet je gemeenten er niet meteen op afrekenen als je makkelijk binnenkomt als hacker. Die reactie komt voor Hartholt niet onverwacht. 'Maar volgens mij moet je juist als overheid vooroplopen. Het is goed dat de VNG via een speciaal loket speciale zaken aanbiedt om het beter te doen, maar gemeenten moeten daar zelf ook stappen in zetten.'

Remco Groet is van de informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten, onderdeel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij is niet enthousiast over de conclusies. 'We herkennen de voorbeelden uit het onderzoek wel, maar het is wel erg selectief. Er worden allerlei negatieve zaken belicht, maar informatiebeveiliging is veel meer dan dat.'

Groet protesteert met name tegen het beeld dat wordt geschetst van gemeenten. 'Het lijkt nu net alsof wij informatiebeveiliging als enige niet op orde hebben, terwijl dat net zo goed geldt voor de rest van de publieke en de private sector.'

Wel erkent hij dat de overheid een voorbeeldfunctie heeft en dat er nog veel werk te verzetten is.

Bron: bnr.nl

Meer info over Cybercrime

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.

Cybercrime gerelateerde berichten

Recordhoogte aanvallen op thuiswerksystemen: serieuze bedreiging voor het MKB

Tussen januari 2020 en juni 2021 waren er wereldwijd meer dan 71 miljard aanvallen gericht op RDP-(remote desktop protocol) systemen. Dat blijkt uit het nieuwste ESET-onderzoek ‘RANSOMWARE: A look at the criminal art of malicious code, pressure, and manipulation’. De meeste detecties per dag werden gezien in de eerste helft van 2021. Omdat RDP-aanvallen plaatsvinden door middel van een ‘normale’ inlogpoging worden veel aanvallen niet gedetecteerd. Dit maakt het aannemelijk dat het daadwerkelijke probleem nog veel groter is. Dave Maasland, CEO van ESET Nederland, noemt de dreiging serieus en meent dat actie ondernemen de enige weg vooruit is.

Lees meer »

"Een burn-out is een groot probleem binnen incidentrespons-teams"

VMware heeft tijdens Black Hat USA 2021 zijn zevende, jaarlijkse Global Incident Response Threat Report gepresenteerd. Dit rapport analyseert hoe aanvallers de realiteit manipuleren en zo het moderne dreigingslandschap veranderen. Het rapport constateerde een drastische toename van destructieve aanvallen, waarbij aanvallers geavanceerde technieken gebruiken om meer gerichte, geavanceerde aanvallen uit te voeren die de digitale realiteit vervormen – via business communications compromise (BCC) of door manipulatie van tijd.

Lees meer »

Vier keer zoveel supplychainaanvallen verwacht als in 2020

De European Union Agency For Cybersecurity (ENISA) waarschuwt voor fors meer zogeheten supplychainaanvallen in 2021. Dit type aanval raakt via één grote softwareleverancier alle aangesloten bedrijven, wat grote impact kan hebben. ENISA voorziet dat de hacks geavanceerder worden en geeft tips om dit type aanval tegen te gaan.

Lees meer »

Stelling: Het gebruik van wachtwoorden is een verouderde beveiligingstechniek die zijn langste tijd heeft gehad

Iedere seconde vinden er ergens ter wereld wel nieuwe pogingen plaats van cybercriminelen om websites, diensten, bedrijven of consumenten te hacken. Niet geheel onverwachts is er dus ook een toenemende kans op gelekte wachtwoorden, waardoor cybercriminelen eenvoudig toegang tot bedrijfsgegevens krijgen, aldus Beyond Identity, een leverancier van wachtwoordloze oplossingen voor identiteitsbeheer. Vorige maand meldde CyberNews dat er een bestand met de naam 'RockYou2021.txt' op een populair hackersforum is gezet. Daarbij gaat het om een verzameling van 8,4 miljard wereldwijd gelekte wachtwoorden. Ook in Nederland is het lekken van wachtwoorden schering en inslag.

Lees meer »