Veel gemeenten zijn niet voorbereid op aanvallen van cybercriminelen. Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack. In sommige gevallen hebben gemeenten niet eens tweestapsverificatie ingesteld voor hun medewerkers, blijkt uit een rondgang van vakbladen AG Connect en Binnenlands Bestuur.
Naar aanleiding van incidenten in Hof van Twente en Lochem stelde journalist Sjoerd Hartholt samen met privacy-deskundige Brenno de Winter vragen over de voorbereiding van gemeenten op eventuele hacks. 'Hebben gemeenten draaiboeken klaarliggen? Wordt er in gemeenteraad over gesproken en is er Rekenkameronderzoek gedaan? Veel gemeenten zijn er teleurstellend weinig mee bezig en van de 50 benaderde gemeenten antwoordden er slechts 27.'
Waarom?
Wat de gemeenten bezielt om de beveiliging zo te verwaarlozen vindt Hartholt lastig te zeggen. 'Veel gemeenten vinden dat ze er hard aan trekken en dat het allemaal niet zo slecht gaat. Maar ondertussen hebben ze simpele dingen niet op orde of schuiven ze eenvoudig onderzoek voor zich uit. Gemeenten zijn bang dat aanvallen van buitenaf van ethisch hackers veel reuring en vaak een kritisch rapport opleveren; Rekenkameronderzoeken zijn vaak vernietigend.'
Na het recente incident in Hof van Twente mag je hopen dat er een gevoel van urgentie is, zegt Hartholt. Toch houden veel gemeenten zich nog angstvallig stil. 'Concrete antwoorden blijven vaak uit. Bij andere vragen was het antwoord: 'we kunnen dat niet zeggen, want het is mogelijk gevoelige informatie', terwijl dat helemaal niet zo was. Het viel ook op dat gemeenten vaak niet goed kunnen uitleggen wat ze precies doen - ook een teken aan de wand.'
Andere gemeenten zouden een voorbeeld kunnen nemen aan Den Haag, dat een jaarlijks hack-evenement organiseert met meer dan honderd hackers. 'Die krijgen compleet vrij spel en ze leggen elk jaar enorme gaten en risico's bloot. Dat is misschien niet fijn, maar daar heb je wel het meeste aan.' De kostenafweging is aan de gemeenten, maar in het geval van Hof van Twente is de investering een schijntje ten opzichte van de voorkomen schade.
Reactie
Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten spelen de problemen niet alleen bij gemeenten, maar maatschappijbreed. Daarom moet je gemeenten er niet meteen op afrekenen als je makkelijk binnenkomt als hacker. Die reactie komt voor Hartholt niet onverwacht. 'Maar volgens mij moet je juist als overheid vooroplopen. Het is goed dat de VNG via een speciaal loket speciale zaken aanbiedt om het beter te doen, maar gemeenten moeten daar zelf ook stappen in zetten.'
Remco Groet is van de informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten, onderdeel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij is niet enthousiast over de conclusies. 'We herkennen de voorbeelden uit het onderzoek wel, maar het is wel erg selectief. Er worden allerlei negatieve zaken belicht, maar informatiebeveiliging is veel meer dan dat.'
Groet protesteert met name tegen het beeld dat wordt geschetst van gemeenten. 'Het lijkt nu net alsof wij informatiebeveiliging als enige niet op orde hebben, terwijl dat net zo goed geldt voor de rest van de publieke en de private sector.'
Wel erkent hij dat de overheid een voorbeeldfunctie heeft en dat er nog veel werk te verzetten is.
Bron: bnr.nl
Meer info over Cybercrime
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Cybercrime gerelateerde berichten
Politie: Veiligheidsweek 'digitale weerbaarheid'
In de Week van de Veiligheid richtte de politie Zeeland-West-Brabant zich op 'digitale weerbaarheid' middels een cybercrime campagne.
Aangeboden Wifi netwerken, liever niet
De FBI heeft vandaag een waarschuwing afgegeven voor telewerken via het wifi-netwerk van hotels. Volgens de Amerikaanse opsporingsdienst is er een trend gaande waarbij personen die eerder nog thuis werkten nu vanuit hotels telewerken. Daarnaast zijn hotels begonnen met het aanbieden van kamers aan gasten die een stille werkomgeving zonder afleidingen zoeken.
Politie: "Focus op cybercrime tijdens veiligheidsweek (5-11 oktober)"
De politie Zeeland-West-Brabant sluit dit jaar aan bij de week van de veiligheid. Hierbij richten wij ons op ‘digitale weerbaarheid’ met een cybercrime campagne via met name social media.
Cybercriminelen bekwamer en meedogenlozer
Microsoft heeft een nieuwe editie van haar beveiligingsrapport uitgegeven. Daarin staat het Amerikaanse hard- en softwarebedrijf uitgebreid stil bij de laatste ontwikkelingen op het gebied van malware en cybersecurity. Niet alleen neemt het aantal cyberaanvallen toe, tevens worden ze met de dag geavanceerder, zo valt er te lezen. Het toenemend aantal aanvallen is volgens Microsoft slechts gedeeltelijk toe te schrijven aan de wereldwijde coronapandemie.
"Gemeenten moeten regie voeren over hun cyber risico management"
Niet hackers, maar medewerkers zelf zijn veelal verantwoordelijk voor een cyberaanval bij een gemeente. Dan gaat het niet zozeer om een vergissing, maar om medewerkers met verhoogde toegangsrechten en kwade bedoelingen. Dit type cyberaanval is uiterst gevaarlijk, omdat het zeer moeilijk is om deze ontdekken en er iets aan te doen.
Verdachte aangehouden na installeren keyloggers
De politie heeft woensdagmorgen een 29-jarige man uit Zuidhorn aangehouden op verdenking van cybercrime. Hij wordt er van verdacht dat hij 'keyloggers' heeft geïnstalleerd op computers van mensen met wie hij samenwerkte.