"Overheid neemt nationale veiligheid onvoldoende serieus"

Gepubliceerd op 1 september 2021 om 15:00

De overheid neemt onze nationale veiligheid onvoldoende serieus, stelt Inge Bryan. Ze is CEO van Fox-IT, de grootste ict-beveiliger van Nederland. 'Het is onbegrijpelijk dat het onderwerp alweer niet op de formatietafel ligt. Dat heeft ook met ego's te maken: als je het niet snapt, dan wil je er ook niet over praten.'

Volgens Bryan heeft de overheid een taak om voor de veiligheid van het internet te zorgen. 'Het internet is van iedereen en het is onze gezamenlijke plicht om dat schoon en veilig te houden. Ik merk dat de overheid het internet heel lang als een soort privaat domein heeft beschouwd, en met name gefocust is geweest op de repressieve kant, dus op opsporing en inlichtingen.'

Hierdoor is een groot gapend gat ontstaan, zegt ze. 'Hoe gaan we preventief optreden en zorgen dat er een natuurlijke incentive is voor de internetgemeenschap om veiligheid te waarborgen? Dat is iets wat wij als sector zelf hebben georganiseerd. Een belangrijk aspect daarin is informatiedeling. Binnen onze sector delen wij alles over cybersecurity met elkaar, ongeacht concurrentie.'

Onmetelijke schade

Het Nederlandse orgaan waar die taak officieel belegd is, is het Nationaal Cyber Security Centrum. Bryan: 'Maar dat vervult die taak - het informatie delen en het waarschuwen als ergens een gat is - uitsluitend ten aanzien van het Rijk en de vitale infrastructuur.' Ze vindt dit een buitengewoon enge taakopvatting. 'De economische schade door cybercriminaliteit is onmetelijk groot en groeiende. Destijds is deze vastgesteld op 10 miljard per jaar, dat is niet minder geworden. Dit houdt in dat onze bedrijven verlies lijden en dat onze werkgelegenheid bedreigd wordt door cybercriminaliteit.'

Volgens de directeur is er geen onderscheid tussen economie en veiligheid, terwijl de overheid dat wel duidelijk maakt. 'Een bedreiging van onze werkgelegenheid is wel degelijk een bedreiging van de nationale veiligheid. Als je kijkt naar de overheidstaak ten aanzien van de digitale wereld is deze totaal gefragmenteerd. Dat wil niet zeggen dat ze niet samenwerken, maar ze zitten wel allemaal op hun eigen vierkante metertje.'

Cybersecurity-dashboard

Een cybersecurity-dashboard, vergelijkbaar met een coronadashboard, klinkt Bryan dan ook als muziek in de oren. 'Ik zou heel graag zien dat de overheid de informatie die zij aggregeert ook deelt met de bevolking op een dashboard. Hierop staan dan phishing-mails, het soort ransomware dat rondgaat en waar de dreigingen zijn. We zouden een weerbericht kunnen maken voor de digitale wereld, of een soort verkeersinformatie.'

Het lastige van de Nederlandse politiek in het algemeen, zeker met een recordaantal partijen in de Tweede Kamer, is dat mensen op de korte termijn punten willen scoren, stelt Bryan. 'De veiligheid van ons digitale domein is echt een zaak van de lange adem. Kort politiek gewin zit er niet in. Sterker nog: ik denk dat er een paar heel impopulaire beslissingen moeten worden genomen om veiligheid te brengen.'

Serieus probleem

De overheid neemt onze nationale veiligheid onvoldoende serieus, meent Bryan. 'Ik weet dat de individuele ambtenaren in de veiligheidsketen het allemaal buitengewoon serieus nemen. Maar zij worden te weinig gehoord: de AIVD roept al tien jaar dat er een serieus probleem is en het is nog nooit op de formatietafel terechtgekomen. Dit is onbegrijpelijk, omdat het de grootste bedreiging van de economie is op dit moment. Dat heeft ook met ego's te maken: als je het niet snapt, dan wil je er ook niet over praten.'

“Het is alsof we met twee handen op de rug vechten tegen digitale dreigingen van staten zoals Rusland en China”

De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv 2017) vormt een groot knelpunt voor inlichtingendiensten. Meer dan drie jaar na de invoering van de wetgeving heeft de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) nog altijd geen toegang tot de kabel om bulkdata e verzamelen en analyseren. “Het is alsof we met twee handen op de rug vechten tegen digitale dreigingen van staten zoals Rusland en China.”

Lees meer »

Cybercriminelen werken steeds vaker samen om mkb’ers te raken

Cybercriminaliteit wordt in toenemende mate geoptimaliseerd om het lokale midden- en kleinbedrijf (mkb) te targeten. Dit blijkt uit het nieuwe BlackBerry Threat Report 2022 van BlackBerry Limited. In dit rapport worden de ontwikkelingen binnen cybercriminaliteit onder de aandacht gebracht. Het Threat Report laat daarnaast zien dat een aantal beruchte ransomware-aanvallen van vorig jaar mogelijk uitbesteed waren.

Lees meer »

Inwoners praten elkaar bij over digitale weerbaarheid

Het slachtofferschap van online criminaliteit neemt toe, de schade groeit en de weerbaarheid blijft achter. Met het project Digitaal Veilig in de Wijk, zet Den Haag vrijwilligers in om slachtofferschap onder inwoners tegen te gaan. “Het zou fantastisch zijn als we niet alleen een netwerk hebben binnen de stad, maar ook tussen de steden.”

Lees meer »

Nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen van start

Nederlandse bedrijven en organisaties kunnen sinds gisteren een beroep doen op het 'Nederlands Security Meldpunt'. Dit is een nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen dat ontwikkeld is door het bedrijfsleven. Met het meldpunt willen de initiatiefnemers de kwetsbaarheid van Nederlandse bedrijven verminderen en cybersecurity versterken.

Lees meer »