De samenleving digitaliseert in hoog tempo. Dat biedt mogelijkheden voor burgers en bedrijven, maar brengt ook risico’s met zich mee. Daarom is het belangrijk dat het midden- en kleinbedrijf (MKB), en in het bijzonder bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, hun cybersecurity goed op orde heeft. Dat is nog niet overal het geval. Dat schrijft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer.
Onderzoek bedrijven gevaarlijke stoffen
Aanleiding hiervoor was het onderzoek van Fox-IT in september onder 39 bedrijven in Zeeland en Zuid-Holland die met gevaarlijke stoffen werken. DCMR Milieudienst Rijnmond had aan het cybersecuritybedrijf gevraagd om een cybervolwassenheidsbeeld vast te stellen. Fox-IT voerde tientallen diepte-interviews en self-assessments uit en beoordeelde op een vijfpuntsschaal hoe het gesteld was het veiligheidsniveau op het gebied van cybersecurity. Hoe lager de score, des te minder controle het bedrijf heeft over zijn cybersecurityaanpak.
In het onderzoek kwam naar voren dat 40 procent van de organisaties een volwassenheidsniveau van twee punten of lager scoorde. “Dit betekent dat standaarden, procedures, hulpmiddelen en methoden nog niet volledig zijn geïmplementeerd en/of beschreven binnen de desbetreffende organisatie. Ook ontbreekt er consistentie in de toepassing en/of de documentatie en vindt er nog niet in alle gevallen procesverbetering plaats”, concludeerden de onderzoekers.
Grote zorgen
DCMR Milieudienst Rijnmond maakte zich grote zorgen om deze uitkomst en vond dat er direct actie moest worden ondernomen. “Bedrijven moeten worden geholpen om digitaal weerbaar te worden. Dat begint al met het in kaart brengen van de eventuele risico’s voor de veiligheid van de werknemers en omgeving van cyberaanvallen”, aldus de milieudienst.
Tweede Kamerlid Barbara Kathmann (PvdA) formuleerde daarop een aantal schriftelijke vragen voor demissionair minister Grapperhaus en minister van Economische Zaken en Klimaat Stef Blok. Ze vroeg zich af waarom bij een groot deel van de bedrijven onvoldoende aandacht is voor cybersecurity en wat het kabinet eraan doet om de digitale veiligheid bij deze organisaties op te krikken.
Digitale kwetsbaarheid
Namens minister Blok heeft minister Grapperhaus de vragen van de politica beantwoord. Hij schrijft dat de digitalisering van de maatschappij, en van bedrijfsprocessen in het bijzonder, een grote vlucht heeft genomen. De digitale kwetsbaarheid van de gehele maatschappij neemt hierdoor toe. De minister vindt dat het MKB zich bewust is van de gevaren van cyberrisico’s. “Berichtgeving in de media over hacks bij bedrijven en andere organisaties dragen bij aan bewustwording over de noodzaak van een adequate digitale weerbaarheid en het daartoe treffen van de noodzakelijke beveiligingsmaatregelen”, schrijft hij aan de Tweede Kamer.
Grapperhaus stelt dat cybersecurity en het verbeteren van de digitale weerbaarheid een ontwikkelingsproces is, waarbij niet alle bedrijven even ver zijn. Hij wijst er verder op dat ondernemers zelf verantwoordelijk zijn voor een veilige bedrijfsvoering, en dus ook voor het treffen van adequate maatregelen met betrekking tot cybersecurity. “De digitalisering is door deze bedrijven omarmd, maar dat geldt vaak nog niet voor het treffen van de noodzakelijke cybersecuritymaatregelen”, aldus Grapperhaus.
Gebrek relevante kennis
Een mogelijke factor die bijdraagt aan de tekortkomingen op het gebied van cybersecurity, is volgens de minister een gebrek aan relevante kennis over cybersecurity. Dat er zich nog geen ernstig cyberincident heeft voorgedaan bij een bedrijf, kan reden zijn waarom digitale veiligheid daar geen prioriteit is. Tot slot speelt geld wellicht daar ook een rol bij: als er simpelweg geen of te weinig middelen voor handen zijn, wordt het beschikbare geld hoogstwaarschijnlijk in andere zaken geïnvesteerd.
Voor bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, is het zaak dat zij hun cybersecurity op orde hebben. Als zij getroffen worden door een cyberaanval, kan dat grote gevolgen hebben. Minister Grapperhaus vindt het daarom van groot belang dat zij adequate maatregelen treffen om hun netwerk- en informatiesystemen te beveiligen. “De aandacht voor cybersecurity is de afgelopen jaren toegenomen, maar is nog niet bij alle bedrijven op het gewenste niveau zoals ook uit het onderzoek van DCMR blijkt. Daarom is het van belang dat bedrijven hier mee aan de slag gaan”, zo meldt Grapperhaus aan de Tweede Kamer.
Bedrijven zelf verantwoordelijk
Zoals gezegd zijn bedrijven daarvoor zelf verantwoordelijk. Dat wil niet zeggen dat de overheid ondernemend Nederland aan zijn lot overlaat. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doet er samen met de provincies en bedrijven in de chemiesector alles aan om cybersecurity in deze sector te verbeteren. Daarbij ligt de focus op het vergroten van bewustwording, opbouwen van kennis en onderling delen van ervaringen.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoekt momenteel welke bedrijven die in de olievoorziening actief zijn, aangewezen kunnen worden als aanbieder van essentiële diensten (AED). De Wet beveiliging netwerk- en informatiebeveiliging (Wbni) verplicht hen om extra strenge beveiligingsmaatregelen te implementeren.
En dan zijn er nog partijen als het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) het Digital Trust Center (DTC). Zij adviseren ondernemers die actief zijn in de vitale infrastructuur over digitale dreigingen en incidenten. Indien nodig verlenen ze ook steun aan bedrijven zodat de continuïteit van hun diensten geen gevaar loopt. Het NCSC verricht ook technisch onderzoek en analyses.
Afgelopen zomer is het DTC begonnen met het proactief delen van relevante dreigingsinformatie met het bedrijfsleven. Daarvoor is de DTC Informatiedienst in het leven geroepen. “Tijdig ingelichte bedrijven kunnen namelijk direct maatregelen nemen om de schade van de kwetsbaarheden te beperken”, aldus het DTC. Om de effectiviteit van de dienst in kaart te brengen, startte het DTC in september een pilot.
Bron: tweedekamer.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Actuele aanvallen overzicht per dag 》
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Cybercrime gerelateerde berichten
Minstens 10 miljoen mensen potentieel doelwit van cyberaanvallen
Het beheer van gebouwen wordt steeds verder geautomatiseerd, waarbij de systemen die worden gebruikt voor het bedienen van bijvoorbeeld alarmsystemen, stroomvoorziening, toegangsdeuren en -poorten, ventilatie of schuifdeuren steeds vaker zijn verbonden met internet. Doordat er te weinig aandacht is voor de digitale beveiliging, worden de systemen kwetsbaarder voor cyberaanvallen, terwijl de mogelijke impact van zulke aanvallen toeneemt.
Cybercriminelen wonen niet altijd om de hoek
Hackende pubers en doorgewinterde internetcriminelen: het cybercrime-team van de politie heeft er zijn handen vol aan. “Bedrijf had net zonder te weten 600.000 euro overgemaakt aan criminelen.”
De belangrijkste cyberdreigingen voor 2020
Het dreigingslandschap blijft zich ontwikkelen. Cybercriminelen zetten in toenemende mate in op ransomware. Ook blijven cyberaanvallen onder de radar doordat gebruik wordt gemaakt van kwaadaardige Android-apps. In andere gevallen maken aanvallers misbruik van misconfiguratie in de cloud en misbruik van machine learning.
Medische gegevens grotere goudmijn voor cybercriminelen dan creditcards
Het stelen van medische gegevens via hacken van zorginstellingen en universiteiten is lucratievere handel.
Georgië getroffen door massale cyberaanval
De aanval heeft vele gevolgen voor het dagelijks leven in het land. Het is nog niet bekend wie er achter de aanval zit. Vanwege de omvang wordt gespeculeerd dat het om een aanval gaat met staatssteun. Volgens beveiligingsonderzoekers zijn veel sites in Georgië slecht beveiligd. In veel gevallen werden website home pagina's vervangen door een beeld van de voormalige president Michail Saakasjvili, en de titel "Ik kom terug". Saakashvili was president van het land tussen 2004 en 2013. Toen hij daarna de Oekraïense nationaliteit kreeg, verloor hij zijn Georgische paspoort. Saakashvili woont tegenwoordig in Nederland. Hij kreeg een verblijfsvergunning, omdat hij een Nederlandse vrouw heeft. De BBC schrijft dat ook websites van rechtbanken doelwit waren van de aanval en dat kwaadwillenden het op persoonlijke informatie hadden gemunt. Daarbij is niet bekend hoeveel websites er nog steeds offline zijn en of de aanval daadwerkelijk informatie heeft buitgemaakt.
CBS: Cybercrime aanpakken?
Bedrijven en overheid tasten voor een groot deel nog in het duister over de beste manier om cybercriminaliteit tegen te gaan. Dat komt doordat veel digitale aanvallen of hacks onder de radar blijven, schrijft het Centraal Planbureau (CPB) in een nieuw rapport. Een gebrek aan informatie maakt het moeilijk om te bepalen welke maatregelen passend zijn.