De cyberaanval op de windmolens op windpark Oude Maas vormde geen gevaar voor de energievoorziening van ons land. De aanval had betrekking op een IT-applicatie van Nordex, een toeleverancier van het windpark. Hij was niet gericht op de hardware waarmee de windmolens worden aangestuurd. Dat schrijft minister van Klimaat en Energie Rob Jetten in een brief aan de Tweede Kamer (pdf).
Europese windenergiesector
Afgelopen maart en april kreeg de Europese windenergiesector te maken met een reeks digitale aanvallen. Hackers slaagden erin om belangrijke IT-systemen inklaar te maken, waardoor windmolens niet op afstand konden worden bediend. Drie toeleveranciers van onderdelen voor windmolens in Duitsland werden door deze aanvallen getroffen.
Eén van die partijen was Nordex, een bedrijf dat meehelpt bij de ontwikkeling van windpark Oude Maas bij Heinenoord. Door de cyberaanval op de Duitse leverancier van windturbines, die weigerde losgeld te betalen aan de daders, stonden de windmolens op het windpark maandenlang noodgedwongen stil.
Projectleider Ronald Kloet betreurde dat. “Net toen we klaar waren om de molens te installeren kwam de hack. Jammer, want dat is toch gemiste groene energieopbrengst. En onzekerheid, want niemand wist wat er ging gebeuren”, zo zei hij over de kwestie.
Schriftelijk vragen aan minister
Voor Joost Eerdmans van JA21 was dit reden om schriftelijk vragen te stellen aan minister Jetten. Hij vroeg onder meer hoeveel pogingen er afgelopen jaar zijn ondernomen om systemen en netwerken van Nederlandse windmolens te saboteren. “In hoeveel gevallen waren deze cyberaanvallen succesvol en was er daadwerkelijk sprake van hacks door ransomware zoals bij het windpark Oude Maas?” Tot slot wilde het Kamerlid van de minister weten wat het kabinet eraan doet om herhaling in de toekomst te voorkomen.
De minister van Klimaat en Energie heeft de vragen van Eerdmans beantwoord. Allereerst corrigeert hij het Tweede Kamerlid. Van de vijf windmolens hadden er twee stormschade opgelopen. “Deze stormschade staat los van de digitale aanval op de windmolenleverancier Nordex van april dit jaar”, zo schrijft minister Jetten. De resterende drie windmolens konden niet proefdraaien vanwege de problemen die de Duitse toeleverancier ervoer als gevolg van de cyberaanval.
Ter geruststelling benadrukt de minister dat de aanval geen impact had op de hardware om de windmolens te besturen. “Er is dus geen sprake van een directe succesvolle cyberaanval op windpark Oude Maas, Nordex is slechts een toeleverancier van het windpark”, aldus minister Jetten.
De minister schrijft verder dat er geen overzicht bestaat van het aantal cyberaanvallen -of pogingen daartoe- op specifieke sectoren. Zodoende kan Jetten dus geen antwoord geven op de vraag hoeveel aanvallen er het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden op Nederlandse windmolens.
Kans maatschappelijke ontwrichting groot
Verder citeert minister Jetten uit het begin juli gepubliceerde rapport Cybersecuritybeeld Nederland 2022. Daarin schreven de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) dat de kans op maatschappelijke ontwrichting groot is. Dat is te wijten aan de scheefgroei in veiligheidsmaatregelen om de digitale weerbaarheid van onze samenleving te vergroten. “De weerbaarheid in Nederland is nog niet voldoende op niveau. Digitale risico’s nemen nog geen structurele plaats in het bredere risicomanagement in en een samenhangende aanpak is nodig”, zo staat er in het rapport.
De minister benadrukt in zijn brief aan de Tweede Kamer dat Aanbieders van Essentiële Diensten (AED’s) wettelijk verplicht zijn om “incidenten met aanzienlijke gevolgen voor de dienstverlening” te melden bij het Agentschap Telecom (AT) of het NCSC. Zij kunnen AED’s informeren, adviseren en bijstand verlenen als er zich een digitale dreiging voordoet. “Het staat bedrijven echter altijd vrij om voor vragen op het gebied van cybersecurity contact op te nemen met de Rijksoverheid”, aldus Jetten.
Tot slot benadrukt de minister dat er in Brussel momenteel wordt gewerkt aan de Netcode on Cybersecurity, een aanvullend pakket aan maatregelen op de reeds bestaande Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (Wbni).
Bron: tweedekamer.nl, vpngids.nl
Meer cybercrime nieuws
Desastreuze gevolgen door 'Welkom2020'
Door een samenloop van omstandigheden was de beveiliging van IT-systemen en servers bij de gemeente 'Hof van Twente' niet op orde. Audits die werden uitgevoerd door externe bedrijven leverden geen signalen op dat er iets mis was met de beveiliging. Een recente penetratietest (ethische hack test) zag een zwak wachtwoord over het hoofd, waardoor de daders het netwerk van de gemeenten konden binnendringen. Maar er waren meerdere beveiligingszaken die niet goed waren geregeld.
"We zien dat bij die aanvallen vaak vier-tot vijfduizend keer in een paar uur wordt aangevallen"
Meerdere zorginstelling in Nederland, België en Frankrijk zijn de afgelopen weken slachtoffer geworden cybercrime. Secutec Nederland ziet een toename van phishing en ransomware-aanvallen in de afgelopen tijd. "En het is heel specifiek op de zorgsector gericht."
"Het is vrijwel zeker minimaal 1200 servers geïnfecteerd"
De gevolgen van de kwetsbaarheden in Microsoft Exchange Server zijn groot voor Nederlandse organisaties en bedrijven. Het NCSC constateert dat er als gevolg van deze kwetsbaarheden data wordt gestolen, malware wordt geplaatst, achterdeurtjes worden ingebouwd en mailboxen worden aangeboden op de zwarte markt. Via de Microsoft Exchange server kunnen kwaadwillenden mogelijk ook in andere systemen komen.
In Nederland zijn nog 1600 Exchange servers kwetsbaar voor aanvallen!
Het is een pittige tijd in cybersecurity land. Misschien wel de zwaarste ooit. Alleen al in de afgelopen drie maanden zijn er meer dan twaalf zero-days ontdekt waarbij talloze organisaties over de hele wereld zijn getroffen.
"Het wordt steeds groter en is veelkoppig"
Het Openbaar Ministerie maakt zich zorgen over de explosieve toename van cybercriminaliteit in 2020. Internetoplichting, identiteitsfraude en het aantal verdachten van cyberdelicten stegen afgelopen jaar enorm. Om burgers en organisaties beter te beschermen tegen cybercriminelen, moeten ze weerbaarder worden gemaakt. Ook moet er ingezet worden op intensieve opsporing en vervolging van daders.
Microsoft Exchange cyberaanval: "Alleen Patchen van Exchange niet voldoende"
De afgelopen dagen zijn enorm veel cyberaanvallen gesignaleerd door een opening in 'Microsoft Exchange servers'. Deze lek was al enige tijd bekend, maar de laatste dagen is zichtbaar geworden dat cybercriminelen hier massaal gebruik van willen maken of al gemaakt hebben.