Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Drie kennissessies over de cyberrisico's bij procesautomatisering
Eind 2021 organiseerden diverse partijen - waaronder het CIP - drie kennissessies over de cyberrisico's bij procesautomatisering. Van deze sessies zijn nu ook podcasts beschikbaar. Zeker ook interessant voor overheden!
Aantal cyberaanvallen steeg in 2021 met 50% vergeleken met een jaar eerder
Het aantal cyberaanvallen per week steeg in 2021 met 50% vergeleken met een jaar eerder, stellen cybersecurity onderzoekers. In het vierde kwartaal was er een recordhoogte van 925 aanvallen per week per organisatie wereldwijd. Dit melden onderzoekers van Check Point, een multinationaal IT-securitybedrijf.
Cryptogeld gelinkt aan criminelen bereikte een record bedrag van 12,3 miljard euro in 2021
Een stijging van 45% ten opzichte van 2020. Toen was het bedrag $ 7,8 miljard (6,8 miljard euro). Volgens Chainalysis was 'DeFi' het zwaarst getroffen segment van crypto en 'Rug pulls' was goed voor meer dan $2,8 miljard (2,4 miljard euro) van het gestolen geld.
"Banken moeten de optimale voorwaarden creëren zodat hun klanten veilig kunnen bankieren"
Banken moeten meer doen om te voorkomen dat klanten het slachtoffer worden van helpdesk fraude of spoofing. Het zelf kunnen verlagen van de overboeklimiet is een van maatregelen die klanten noemen om fraude tegen te gaan. Banken mogen dit signaal niet negeren.
Overzicht cyberaanvallen week 01-2022
Night Sky is de nieuwste ransomware gericht op bedrijfsnetwerken, duizenden schoolsites offline door ransomware-aanval op hostingprovider en Portugese mediagigant Impresa offline na aanval door ransomwaregroep. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Bredaase inwoners gaan samen de strijd aan tegen cybercrime
Digitale criminaliteit, oftewel cybercrime, speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Misschien ben je hier al eerder mee in aanraking gekomen. Denk bijvoorbeeld aan phishing, een vorm van cybercriminaliteit waarbij je een sms van de belastingdienst ontvangt, omdat je zogenaamd nog € 549 moet betalen. Of heb je wel eens een spoofing telefoontje van de bank gehad? Waarin ze vertellen dat jouw spaargeld risico loopt.
Cybercrime nieuwsbrief 191 week 01-2022
De impact van digitale criminaliteit wordt vaak nog onderschat, deepfakes kunnen op termijn de samenleving ontwrichten en waarom phishing nog steeds een succes formule is. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 191.
Datalek nieuws en overzicht week 01-2022
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 01-2022
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Het darkweb? "Wat is dat, hoe moet je daar komen dan?”, "Ik heb dat niet gedaan"
Is de zwakbegaafde M. uit Utrecht schuldig aan het bezit en verspreiden van grote hoeveelheden gruwelijke kinderporno of hebben foute vrienden misbruik van hem gemaakt? Die vraag stond vanochtend centraal in de Utrechtse rechtbank waar de 38-jarige verdachte terecht stond.
Bij één op de vier basisscholen in Nederland worden ongewenst naaktfoto’s van leerlingen verspreid
Veel zorgcoördinatoren zeggen dat online shaming voorkomt op de school waarvoor ze werken. Demissionair minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Arie Slob vindt het belangrijk dat scholen hier aandacht aan besteden in het curriculum.
73 procent van de Nederlandse bedrijven zijn de afgelopen twaalf maanden eens of meermalen slachtoffer geweest van ransomware
Slachtoffers van gijzelsoftware betalen gemiddeld 1,8 miljoen dollar aan criminele hackers. Daarna worden ze vaak opnieuw afgeperst.