De laatste tien jaar worden internet en sociale media steeds meer ingezet bij praktijken die vormen van mensenhandel en -uitbuiting bevatten. Daarom kwamen verschillende experts uit twintig Europese landen naar Nederland om tijdens een hackathon samen online op zoek te gaan naar signalen van seksuele uitbuiting en mensenhandel.
Actiedag gericht op criminele netwerken
Op 6 september 2022 coördineerde EMPACT samen met de politie een online actiedag gericht op criminele netwerken die websites en sociale media gebruiken om slachtoffers voor seksuele en arbeidsuitbuiting te werven. Deze eerste EU-brede* hackathon** tegen online mensenhandel werd uitgevoerd door experts uit 20 landen en Eurojust en ondersteund door Europol.
Verzameld in één ruimte in de Nederlandse Politieacademie te Apeldoorn controleerden 85 rechercheurs uit heel Europa 114 platforms op mensenhandel. De verschillende experts staken de koppen bij elkaar om op Europees niveau in kaart te brengen of naast de al bekende seksadvertentiesites ook andere internetplatformen gebruikt worden om seksuele diensten aan te bieden. En zo ja, of deze dan online signalen van seksuele uitbuiting bevatten.
Zowel het internet als mensenhandel is niet gebonden aan landsgrenzen. Veel sociale media platforms, dating apps en online privé-groepen worden ‘gekaapt’ door mensen die zich bezighouden met mensenhandel voor seksuele of arbeidsuitbuiting. Tijdens COVID-19 hebben criminelen de pandemie aangegrepen om hun activiteiten op het gebied van mensenhandel te versterken en nog meer winst te maken. Het is essentiëler dan ooit om online mensenhandel op te sporen. De internationale samenwerking tijdens deze hackaton en de uitwisseling van kennis, expertise en technologie draagt bij aan het beter in kaart brengen van dit criminele landschap en heeft nieuwe onderzoeken opgeleverd. Een van de acties was gericht op mensenhandelaars die Oekraïense vluchtelingen proberen te lokken.
De belangrijkste cijfers
- 114 online platforms gemonitord, waarvan er 30 gericht waren op kwetsbare Oekraïense burgers;
- 53 online platforms gecontroleerd die verdacht worden van betrokkenheid bij mensenhandel, waarbij er 10 uitsluitend gericht waren op kwetsbare Oekraïense burgers;
- 5 online platforms gecontroleerd die betrokken zijn bij mensenhandel, waarvan er vier gericht waren op de seksuele uitbuiting van kinderen via het darkweb;
- 11 verdachten van mensenhandel van wie de identiteit is achterhaalt, waaronder 5 betrokkenen bij mensenhandel gericht op kwetsbare Oekraïense burgers;
- 45 mogelijke slachtoffers ontdekt, onder wie 25 met de Oekraïense nationaliteit;
- 20 platforms die mogelijk betrokken zijn bij mensenhandel ontdekt, die verder onderzocht en gemonitord zullen worden;
- 80 personen/gebruikersnamen gecontroleerd, waarvan er 30 betrokken zijn bij mogelijke uitbuiting van kwetsbare Oekraïense burgers.
Vormen van uitbuiting
Hoewel de acties zich vooral richtten op mensenhandel met seksuele uitbuiting als doel, zochten de rechercheurs ook naar aanknopingspunten voor andere vormen van uitbuiting, waaronder arbeidsuitbuiting. De rechercheurs hebben een breed spectrum aan websites en andere online platforms voor mensenhandel en andere criminele activiteiten doorzocht. Deze platforms zijn o.a. sociale media, datingsites, advertentie- en hulpverleningsplatforms, fora en berichten-apps. Rechercheurs hebben ook darkwebplatforms onderzocht die in verband gebracht worden met mensenhandel en seksuele uitbuiting van kinderen online.
Europol
Europol ondersteunde de coördinatie van de operationele activiteiten, faciliteerde de informatie-uitwisseling en verleende analytische assistentie. Op de actiedag heeft Europol een virtueel commandocentrum ingericht om real-time informatie-uitwisseling te faciliteren, terwijl een gespecialiseerde analist de operationele informatie vergeleek met de informatie in de databases van Europol. Dit heeft de rechercheurs van de deelnemende handhavingsinstanties aanwijzingen voor verder onderzoek opgeleverd.
Over EMPACT THB
EMPACT Trafficking in Human Beings (THB) is een EU-project met als belangrijkste doel om mensenhandel aan te pakken. Nederland is als eindverantwoordelijke hiervan nauw betrokken. Door het bundelen van internationale krachten kwamen vorig jaar 1250 onderzoeken naar mensenhandel tot stand. De volledige analyse kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Video bron: consilium.europa.eu
*Deelnemende landen
Albanië, België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Finland, Griekenland, Hongarije, Litouwen, Nederland, Oekraïne, Oostenrijk, Portugal, Polen, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Verenigd Koninkrijk en Zweden.
**Hackathon
Als een groep experts samenkomt, in dit geval online, en samen gericht zoekt naar manieren om binnen een beperkte tijd een bepaald vastomlijnd probleem op te lossen of te onderzoeken.
Bron: europol.europa.eu, eurojust.europa.eu, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief op zondag om 19:00
Meer actueel nieuws
Aanhouding in onderzoek naar Remote Access Trojans (RAT’s)
De politie heeft in een onderzoek naar cybercrime een 28-jarige man in Lelystad aangehouden. De man wordt verdacht van het gebruiken van Remote Access Trojans (RAT’s), kwaadaardige software waarmee cybercriminelen computers van slachtoffers kunnen binnendringen en overnemen. Ook heeft de politie twee woningen en een bedrijfspand doorzocht, waarbij administratie, gegevensdragers en twee auto’s in beslag zijn genomen.
WhatsApp gehackt, dat overkomt mij niet
Cybercriminelen slaagden er afgelopen jaar in om de WhatsApp-accounts van verschillende politici over te nemen. Het gaat om de accounts van leden van de Eerste en Tweede Kamer, Hoge Colleges van Staat en ambtenaren van meerdere ministeries. De oplichters probeerden op deze manier geld te verdienen, maar er hadden ook vertrouwelijke gegevens buitgemaakt kunnen worden.
Moet er eerst een ramp gebeuren bij de Rijksoverheid?
Bij elf van de achttien onderzochte overheidsorganisaties is de informatiebeveiliging niet op orde. Over de gehele linie is de stand van informatiebeveiliging niet anders dan in 2019. Toch is er het afgelopen jaar vooruitgang geboekt en hebben organisatie waar de informatiebeveiliging niet op orde was daar werk van gemaakt. Dat heeft er echter niet toe geleid dat tekortkomingen en onvolkomenheden zijn opgelost.
Datalekken UWV en SVB
Het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) meldden ieder afgelopen jaar honderden datalekken bij de Autoriteit Persoonsgegevens. In de meeste gevallen ging het om post gerelateerde lekken. Beide instanties doen hun best om het aantal fouten terug te brengen.
Android stalkerware in opmars
Het gebruik van mobiele stalkerware, software die stalkers stilletjes en zonder hun medeweten installeren op mobiele apparaten van slachtoffers, neemt volgens onderzoekers toe. In 2019 registreerde onderzoekers bijna vijf keer meer Android stalkerware-detecties dan in 2018, en in 2020 waren er 1,5 keer meer detecties dan in 2019. Naast de toename ontdekte het onderzoeksteam van ESET ook ernstige kwetsbaarheden in Android stalkerware-apps en hun monitoringservers. Deze kwetsbaarheden kunnen leiden tot ernstige gevolgen voor de gebruiker als ze worden uitgebuit. "Security: The Hidden Cost of Android Stalkerware" werd eergisteren op de RSA Conference gepresenteerd door onderzoeker Lukáš Štefanko.
"Hoe hackers bij de data kwamen van de miljoenen autobezitters weten we niet"
Cybersecuritybedrijf Fox-IT heeft forensisch onderzoek gedaan naar de datadiefstal bij RDC. Het onderzoek toont niet aan hoe de daders toegang hebben verkregen tot de data. Wel hebben de onderzoekers verschillende aanbevelingen geformuleerd om de digitale omgeving van RDC beter te beveiligen.