Van Opsporing naar Onderwijs: Een Rechercheur's Visie op Cyberveiligheid voor Jongeren

Gepubliceerd op 1 november 2023 om 15:00

EN: Click here and choose your language using Google's translation bar at the top of this page ↑

In een tijdperk waarin digitale technologie en sociale media ons leven doordringen, is het belang van cyberveiligheid niet te onderschatten. Mathieu, een expert met een rijke achtergrond in zowel het onderwijs als de rechtshandhaving, biedt een uniek perspectief op deze kwestie. Met een carrière van tien jaar in het onderwijs en acht jaar bij de Belgische lokale politie, heeft hij een breed scala aan ervaringen die hem een unieke kijk op de wereld van cyberveiligheid geven.

De Overgang: Van Onderwijs en Rechtshandhaving naar Cyberveiligheid

"De laatste vier jaar bij de politie was ik actief als rechercheur cybercrime en online zeden bij de lokale recherche. Ik heb ook een tijdlang voor een lokale computer crime unit gewerkt," vertelt Mathieu. Deze ervaring heeft hem een diepgaand inzicht gegeven in de complexiteit van cybercriminaliteit en de uitdagingen die het met zich meebrengt voor de rechtshandhaving.

Een van de meest opvallende aspecten van zijn tijd bij de politie was de focus op curatieve en repressieve maatregelen, in plaats van preventie. "Ik was ervan overtuigd dat we vanuit de politie meer aan structurele cybercrimepreventie moesten werken. Maar de realiteit was anders; de toevloed van dossiers was zo groot dat er nauwelijks tijd was om proactief te handelen," legt hij uit. Deze situatie heeft niet alleen gevolgen voor de efficiëntie van de politie maar ook voor de samenleving als geheel. Het betekent dat veel gevallen van cybercriminaliteit onopgelost blijven, wat leidt tot meer slachtoffers.

Mathieu kwam tijdens zijn werk bij de politie vaak in contact met jonge slachtoffers én daders. "Het was schokkend om te zien hoeveel jonge mensen betrokken zijn bij cybercriminaliteit, zowel als slachtoffers als daders. Dit is een duidelijk teken dat er iets mis is met onze aanpak," zegt hij. Volgens Mathieu is een van de grootste problemen het gebrek aan 'mediawijsheid' bij jongeren. "We noemen deze jongeren vaak 'digital natives' omdat ze zijn opgegroeid met digitale technologie. Maar het vermogen om een apparaat te gebruiken betekent niet dat ze ook de vaardigheden hebben om de risico's van het digitale landschap te begrijpen," legt hij uit.

Mediavista: Een Holistische Aanpak van Cybereducatie

Om deze kloof te dichten en een meer proactieve aanpak van cybercriminaliteit te bevorderen, richtte Mathieu zijn eigen bedrijf op, genaamd Mediavista. "Ik zag een duidelijke behoefte aan educatie en bewustwording, niet alleen onder jongeren maar ook onder volwassenen. Daarom biedt Mediavista een breed scala aan diensten, van lezingen en workshops tot keynotes voor verschillende doelgroepen," vertelt hij.

Mathieu's aanpak is er een van confrontatie en bewustwording. Hij gebruikt zijn ervaring als rechercheur om echte verhalen en casestudy's in zijn presentaties te integreren. "Ik vind het belangrijk om echte voorbeelden te gebruiken, omdat het de problemen tastbaar maakt. Het zijn niet zomaar abstracte concepten of statistieken; het zijn echte mensen en echte levens die worden beïnvloed," benadrukt hij.

Een van de meest aangrijpende voorbeelden die hij deelt, is het verhaal van een 8-jarig meisje dat via Instagram werd benaderd door een volwassen man. "Dit meisje had geen idee van de risico's die ze nam door met deze man te communiceren. Uiteindelijk werd ze gedwongen om seksueel getinte foto's en video's te sturen. Dit is een duidelijk voorbeeld van waarom we niet alleen moeten focussen op het technische aspect van cyberveiligheid, maar ook op het menselijke aspect," legt Mathieu uit.

Maar het gaat niet alleen om de gevaren; Mathieu legt ook de nadruk op de psychologische aspecten van sociale media en technologie. "We moeten begrijpen hoe deze platforms zijn ontworpen om onze aandacht te grijpen en vast te houden. Van algoritmes die een 'filterbubbel' creëren tot meldingen die je dwingen om de app te openen; al deze elementen zijn zorgvuldig ontworpen om ons gedrag te beïnvloeden," zegt hij.

In zijn lezingen maakt Mathieu ook gebruik van interactieve elementen zoals digitale bevragingen. "Ik wil weten wat er echt speelt onder jongeren, en deze bevragingen bieden waardevolle inzichten," vertelt hij. Uit een recente bevraging bleek bijvoorbeeld dat bijna een kwart van de jongeren hun smartphone niet langer dan een uur kan missen. "Dit toont het verslavende karakter van deze apparaten en waarom we moeten werken aan een gezondere relatie met technologie," concludeert Mathieu.

De Kracht van Confrontatie en Bewustwording in Cyberveiligheid

Mathieu's aanpak gaat verder dan alleen maar schrik aanjagen; hij wil jongeren laten stilstaan bij de gevolgen van hun online gedrag. "Ik laat de jongeren nadenken over wat er zou gebeuren als hun naam plots verschijnt op een roddelplatform. En dan escaleert zo’n situatie door doxing en exposing op Telegramgroepen. Stel je voor, 45.000 leden die plots je foto’s en contactgegevens zien staan, waarvan er enkele honderden je niet meer gerust laten," waarschuwt hij. Deze confrontatie met de realiteit is volgens Mathieu essentieel. "Het komt pas écht binnen als jongeren zich kunnen identificeren met een slachtoffer van identiteitsfraude, grensoverschrijdende sexting, sextortion, exposing of met een dader die optrad als geldezel," benadrukt hij.

Deze focus op bewustwording en confrontatie is niet zomaar een tactiek; het is een noodzaak. "We leven in een tijd waarin jongeren constant worden gebombardeerd met informatie en prikkels. Ze moeten leren hoe ze deze informatie kunnen filteren en welke bronnen ze kunnen vertrouwen," zegt Mathieu. Hij benadrukt ook het belang van kritisch denken en mediawijsheid als essentiële vaardigheden voor de digitale burger van de 21e eeuw.

Mathieu is ook positief over de inspanningen die zowel in het Vlaamse als in het Nederlandse onderwijs worden gedaan om mediawijsheid te bevorderen. "Dit is een heel ruim thema, waarin naast de valkuilen ook de kansen en mogelijkheden van (sociale) media in de kijker gezet worden," zegt hij. Echter, hij ziet zijn werk als een noodzakelijke aanvulling hierop. "Ik ga voor de confrontatie met concrete verhalen, waarbij leeftijdsgenoten als slachtoffer of dader verwikkeld geraakten in een cybercrimedossier," legt hij uit.

Hij is van mening dat het onderwijs een cruciale rol speelt in het vormen van de volgende generatie digitale burgers. "Scholen hebben de verantwoordelijkheid om niet alleen academische kennis te bieden, maar ook levensvaardigheden. En in deze digitale tijd zijn mediawijsheid en cyberveiligheid onmisbare levensvaardigheden," concludeert Mathieu.

Empowerment en Preventie: De Toekomst van Cyberveiligheid

Mathieu's werk is meer dan alleen een baan; het is een roeping. "Ik wil een verschil maken in de levens van deze jongeren. Ik wil dat ze begrijpen dat hun acties online echte gevolgen kunnen hebben, zowel voor henzelf als voor anderen," zegt hij. Zijn aanpak is er een van realisme, confrontatie, maar ook van hoop. "Ik wil dat ze begrijpen dat ze de controle hebben, dat ze keuzes kunnen maken die hen beschermen en empoweren," voegt hij eraan toe.

Deze focus op empowerment is een belangrijk aspect van zijn werk. "Het is niet genoeg om mensen bang te maken; we moeten ze ook de tools en kennis geven om zichzelf te beschermen," benadrukt Mathieu. Hij werkt samen met scholen, ouders en andere belanghebbenden om een holistische aanpak van cyberveiligheid te bevorderen. "Het gaat niet alleen om het individu; het gaat om het creëren van een veiligere en meer bewuste gemeenschap," zegt hij.

Mathieu is ook actief betrokken bij het bijhouden van de nieuwste trends en ontwikkelingen in de wereld van cyberveiligheid. "De digitale wereld verandert snel, en we moeten up-to-date blijven om effectief te zijn," legt hij uit. Hij is een fervent voorstander van voortdurende educatie en professionele ontwikkeling in dit veld. "We kunnen niet stilstaan; we moeten blijven leren en ons aanpassen," zegt hij.

Conclusie

In een tijd waarin technologie en sociale media een steeds grotere rol spelen in het leven van jongeren, is het werk van mensen zoals Mathieu van Mediavista van onschatbare waarde. Zijn unieke combinatie van ervaring in het onderwijs en bij de politie stelt hem in staat om een brug te slaan tussen theorie en praktijk, tussen waarschuwing en bewustwording. Zijn boodschap is duidelijk: preventie is de sleutel. En deze preventie begint met educatie, met het bespreekbaar maken van de harde realiteit van cybercrime en de risico's van onverantwoord online gedrag. Het is een boodschap die we allemaal ter harte moeten nemen, voor onszelf en voor de toekomstige generaties.

Voor meer informatie over Mathieu's werk en de diensten die Mediavista aanbiedt, kunt u terecht op hun website. Of u nu een ouder, leraar, of gewoon iemand bent die geïnteresseerd is in het bevorderen van cyberveiligheid, Mediavista biedt een scala aan lezingen, workshops en keynotes die zijn ontworpen om u de tools te geven die u nodig hebt om veilig te navigeren in de digitale wereld. Bezoek Mediavista om meer te leren en om te zien hoe u kunt bijdragen aan een veiliger internet voor iedereen.

Heeft u nog vragen? Stel deze dan gerust aan onze chatbot, te vinden rechtsonder op de pagina.

Meer actueel nieuws

Mamba 2FA: Een nieuwe dreiging voor Microsoft 365-accounts en hoe je je kunt beschermen

In deze podcast bespreken we de nieuwe cyberdreiging genaamd Mamba 2FA, een phishing-as-a-service platform dat zich specifiek richt op het omzeilen van tweefactorauthenticatie (2FA) bij Microsoft 365-accounts. Mamba 2FA maakt gebruik van een Adversary-in-the-Middle (AiTM)-aanval, waarbij inloggegevens en 2FA-tokens worden onderschept. Dit geeft aanvallers de mogelijkheid om toegang te krijgen tot gevoelige informatie, zelfs als 2FA is ingeschakeld.

Lees meer »