De nationale veiligheidsbelangen van Nederland zijn kwetsbaar en worden voortdurend substantieel bedreigd door statelijke actoren.
Landen als China en Rusland richten zich daarbij niet alleen op klassieke doelwitten, zoals de Rijksoverheid en bedrijven binnen de vitale infrastructuur, maar ook daarbuiten. Om deze dreigingen tegen te gaan, moeten veiligheidsinstanties de koppen bij elkaar steken en kennis en expertise uitwisselen.
Dat staat in het rapport ‘Dreigingsbeeld statelijke actoren’. Het document is samengesteld door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD en MIVD).
Drie veiligheidsdiensten
“De Nederlandse samenleving en economie zijn sterk verweven met geopolitieke omstandigheden en veiligheid”, schrijven de drie veiligheidsdiensten.
Dat biedt ons land, met zijn open economie, veel kansen, maar maakt ons tegelijkertijd ook kwetsbaar als de internationale verhoudingen gespannen zijn. Om die reden doen veiligheidsdiensten voortdurend onderzoek naar de economische veiligheid van Nederland, maar ook naar spionage en buitenlandse inmenging.
Eind vorig jaar ontmaskerde de AIVD twee Russische spionnen. Zij deden zich voor als geaccrediteerde diplomaten die op de Russische ambassade in Den Haag werkten. In werkelijkheid onderhielden ze nauwe contacten met het bedrijfsleven en onderzoeksinstanties die zich bezighouden met geavanceerde technologieën zoals kunstmatige intelligentie en nanotechnologie. Ze vergaarden informatie en verkochten deze door aan andere partijen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde de Russen tot persona 'non grata' en werden onlangs ons land uitgezet.
Dit soort spionageactiviteiten zijn niet alleen pijnlijk voor de betreffende bedrijven, maar zijn volgens de inlichtingendiensten ook schadelijk voor onze economie, welvaart en nationale veiligheid. Landen als China, Rusland en Iran beschikken over offensieve cyberprogramma’s, gericht tegen Westerse landen als Nederland. “De cybercapaciteit, -kennis en -expertise van China en Rusland is dermate groot, dat de slagingskans ook groot is dat ze ergens digitaal kunnen binnendringen”, waarschuwen de veiligheidsdiensten.
Technologisch hoogwaardige kennis
Niet alleen Rusland, maar ook China zet zich actief in om technologisch hoogwaardige kennis te vergaren.
Het communistische land zet daarvoor spionagecampagnes op, gericht op het verkrijgen van kennis en expertise voor de economische ontwikkeling van het land en de krijgsmacht. Volgens de NCTV, AIVD en MIVD lopen de Nederlandse defensie-industrie, wetenschappelijke instanties en kennisinstituten hierdoor een “hoog risico op Chinese (digitale) spionage”.
Generaal Jan Swillens, algemeen directeur van de MIVD, zegt het volgende over de ambities van Rusland en China: “We zien in toenemende mate Russische en Chinese spionageactiviteiten bij Nederlandse topsectoren en kennisinstellingen. Uit onderzoek werd duidelijk dat tientallen Chinese studenten aan Nederlandse universiteiten promoveren in militair relevante technologie. Zij bleken rechtstreeks verbonden aan de Chinese krijgsmacht of Chinese defensie-industrie. China spreekt zich openlijk uit in 2049 het machtigste land ter wereld te willen zijn. Om dit te bereiken is het land op zoek naar technologische hoogwaardige kennis. Ook Rusland investeert en zoekt naar nieuwe kennis om zichzelf verder te versterken.”
Swillens hield vorig jaar een pleidooi om geen smartphone of tablet op tafel te leggen als je vertrouwelijke informatie uitwisselt. Volgens de MIVD-topman gebruiken statelijke actoren deze apparaten om ons af te luisteren. “Ze zijn superhandig, je hebt al je informatie ermee bij de hand. Maar het risico op spionage is gewoon te groot. Ik denk dat geen raad van bestuur van een grote organisatie meer moet vergaderen over bedrijfsgeheimen met de smartphone of iPad op tafel”, waarschuwde Swillens.
Supply chain aanvallen
Een andere dreiging waar de veiligheidsdiensten aan refereren, is de opkomst van zogeheten supply chain-aanvallen.
Door één bedrijf aan te vallen dat zijn beveiliging niet op orde heeft, kunnen andere organisaties en landen het doelwit worden van hackers. Dat zagen niet zo gek lang geleden nog bij de hackaanval op SolarWinds. Supply chain-aanvallen zijn volgens de veiligheidsdiensten moeilijk te detecteren.
Technologische infrastructuur
Een andere reden waarom Nederland aantrekkelijk is voor statelijke actoren en hackers, is vanwege de technologische infrastructuur.
Als voorbeeld noemt het rapport AMS-IX, een van de grootste internetknooppunten ter wereld, gevestigd in onze hoofdstad. Ook het feit dat eenvoudig is om anonieme servers te huren in ons land, wordt nadrukkelijk vermeld. Volgens de veiligheidsdiensten misbruiken statelijke actoren deze faciliteiten en diensten om andere landen of instanties buiten ons land aan te vallen. Dat kan de ‘bondgenootschappelijke belangen’ aantasten en is slecht voor het imago van Nederland.
Weerbaarheid Nederlandse samenleving
De dreiging van statelijke actoren brengen risico’s met zich mee voor de weerbaarheid van de Nederlandse samenleving. De veiligheidsdiensten schrijven dat ze veel interesse hebben in de Nederlandse infrastructuur, bijvoorbeeld om onze maatschappij te ontwrichten of saboteren. De toenemende digitalisering en onderlinge verwevenheid en afhankelijkheid van onze vitale infrastructuur verhogen de kwetsbaarheid van en eventuele schade aan onze samenleving.
Om te voorkomen dat kwaadwillende statelijke actoren erin slagen om te infiltreren bij de Rijksoverheid en bedrijven die zich bezighouden met geavanceerde technologieën, is het belangrijk om tegenmaatregelen te treffen.
De eerste stap is om de samenwerking tussen de veiligheidsdiensten te intensiveren. “Om deze dreigingen tegen te gaan, brengen we partijen en expertises bij elkaar. Op alle niveaus koppelen we het inzicht in de dreiging aan inzicht in de belangen en doelwitten die we willen beschermen”, vertelt Pieter-Jaap Aalbersberg, de huidige Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.
In het rapport ‘Cybersecuritybeeld Nederland 2020’, dat vorig jaar juni werd gepubliceerd door de NCTV, waarschuwde Aalbersberg al voor de gevaren van cyberaanvallen. Deze hebben volgens hem een ‘permanent karakter’ en kunnen leiden tot ernstige maatschappij-ontwrichtende schade. Ook wees de Nationaal Coördinator toen al op de gevaren voor andere landen en organisaties als wij onze digitale weerbaarheid niet versterken. “Als de digitale weerbaarheid van landen of organisaties tekort schiet, dan heeft dat ook gevolgen voor andere landen en organisaties. Als landen of organisaties hun digitale weerbaarheid wel op peil hebben, dan nog kunnen ze in de problemen komen door cyberincidenten bij anderen.”
Bron: nctv.nl, vpngids.nl
Meer info over ‘hacking’?
Meer info over ‘cyberspionage’?
Meer info over ‘Cybercrime algemeen’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Je kunt maar beter gehackt worden door de politie dan door cybercriminelen
De FBI breekt in bij bedrijven die kwetsbaar zijn om te voor komen dat cybercriminelen dit doen. Goed idee? Zou dit ook een goed voorbeeld kunnen zijn hoe de Nederlandse politie in de toekomst bedrijven moet beschermen? Wat is jou mening hier over?
Webinar over car-hacking
Het was recent in het nieuws: "Datalek bij autobedrijven treft mogelijk miljoenen Nederlanders".
FBI: Hackers maken actief misbruik van kwetsbaarheden in FortiOS
De FBI heeft een waarschuwing afgegeven voor actief misbruik van drie bekende kwetsbaarheden in FortiOS, het besturingssysteem dat in de netwerkoplossingen van fabrikant Fortinet wordt gebruikt, zoals firewalls en vpn-systemen. Het gaat om CVE-2018-13379, CVE-2019-5591 en CVE-2020-12812.
Hij kocht 3,7 miljoen inloggegevens op het darkweb
Een 27-jarige man uit Arnhem moet maar liefst 27 maanden de cel in voor grootschalige hacking. Hij brak in op bijna 14.000 online accounts om luxe producten te bestellen op naam van een ander. Naast een gevangenisstraf moet de dader ook een geldboete van 10.000 euro betalen.
"Door illegaal te knoeien heeft de verdachte de veiligheid en gezondheid van de gemeenschap in gevaar gebracht"
Het Amerikaanse ministerie van Justitie verdenkt een 22-jarige man uit Kansas voor het saboteren van een publieke drinkwatervoorziening. Door het computernetwerk van het drinkwaterbedrijf binnen te dringen, bracht hij de veiligheid en gezondheid van de gemeenschap in gevaar. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij tot twintig jaar gevangenisstraf krijgen.
Hackers plaatsten achterdeur in 'Hypertext Preprocessor' (PHP)
Hackers zijn erin geslaagd om een backdoor te plaatsen in de officiële Git-repository van programmeertaal PHP. Ze voerden twee commando’s in die zich voordeden als kleine aanpassingen. In werkelijkheid konden ze door deze wijzigingen een 'remote code execution' uitvoeren. Daarmee is het mogelijk om websites die op PHP draaien aan te vallen. Het lek werd op tijd ontdekt en gedicht, zodat er geen websites die op PHP-draaien de dupe zijn van de backdoor.
Politie slaagt opnieuw erin om aanbieder van cryptografische versleuteldienst te kraken
De politie is opnieuw erin geslaagd om een aanbieder van een cryptografische versleuteldienst te kraken. Ditmaal gaat het om 'Sky ECC'. Naast Belgische opsporings- en handhavingsdiensten zouden ook Nederlandse overheidsinstanties betrokken zijn geweest bij het kraken van de dienst.
Noodinstructies afgegeven voor meerdere kritieke kwetsbaarheden in Microsoft Exchange!
Het 'Cybersecurity and Infrastructure Security Agency' (CISA) van het Amerikaanse ministerie van 'Homeland Security' heeft noodinstructies afgegeven voor meerdere kritieke kwetsbaarheden in Microsoft Exchange. Federale overheidsinstanties in de VS moeten de instructies voor morgenmiddag hebben uitgevoerd.
Niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veilig
De persoonsgegevens van 21 miljoen gebruikers van SuperVPN, GeckoVPN en ChatVPN zijn buitgemaakt door een hacker. Hij biedt hun gegevens te koop aan op een populair forum voor hackers. Een klein deel van de gestolen gegevens was al opgenomen in de database van Have I Been Pwned.
"Credential stuffing zal een bedreiging vormen zolang we van gebruikers eisen dat ze zich online bij accounts aanmelden"
Het aantal jaarlijkse incidenten met inloggegevens is tussen 2016 en 2020 bijna verdubbeld. In dezelfde periode daalde echter de totale hoeveelheid aan gelekte data met 46 procent. Dit blijkt uit het nieuwste Credential Stuffing Report van 'F5'. De gemiddelde omvang van een datalek is ook afgenomen, van 63 miljoen records in 2016 tot 17 miljoen vorig jaar.
"De servers zijn gehackt" van de 'Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek'
De servers van de 'Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek' (NWO) zijn gehackt. Geen van de applicaties is momenteel toegankelijk. Wetenschappers die een subsidieaanvraag willen indienen, moeten dit op een later moment doen. NWO doet er alles aan om de problemen zo snel mogelijk te verhelpen.
Hacker verhoogde deeltjes 'Natronloog' van 100 naar 11.000 per miljoen waterdeeltjes
Een cybercrimineel heeft vorige week toegang tot het beheersysteem van een waterzuiveringsinstallatie in Florida gekregen en vervolgens de waarden van het zuiveringsmiddel 'natronloog' naar potentieel gevaarlijke waardes aangepast, zo heeft sheriff Bob Gualtieri van Pinellas County in Florida tijdens een persconferentie laten weten.