Afgelopen jaar kreeg de politie minder vaak te maken met traditionele vormen van criminaliteit. Het aantal meldingen van zakkenrollerij, woninginbraak en winkeldiefstal nam fors af. Tegelijkertijd registreerde de politie veel vaker online criminaliteit, waaronder verkoopfraude en hacken.
Cybercriminaliteit in de lift
Het CBS zegt niet te hebben onderzocht of er een verband bestaat tussen de coronapandemie en criminaliteit. Het ligt echter voor de hand dat het coronavirus zijn impact heeft op traditionele vormen van criminaliteit. Doordat winkels zijn gesloten en een grote groep Nederlanders van thuis uit werkt, wordt het voor inbrekers, winkeldieven en zakkenrollers steeds lastiger om hun slag te slaan.
De daling van geregistreerde criminaliteit is in belangrijke mate toe te schrijven aan de sterke afname van zakkenrollerij. Deze vorm van criminaliteit daalde in 2020 met maar liefst 47 procent naar zevenduizend. Vorig jaar ontving de politie dertigduizend gevallen van woninginbraak, wat bijna een kwart (23 procent) minder is dan het jaar ervoor. De daling was goed zichtbaar in de hoofdstad Amsterdam: daar ging het aantal woninginbraken omlaag met 29 procent. In Den Haag, Rotterdam en Utrecht waren respectievelijk 23 procent, 23 procent en 10 procent minder woninginbraken. In 65 van de 355 gemeenten werd afgelopen jaar vaker ingebroken.
Het aantal roofovervallen op straat daalde met 16 procent naar drieduizend. Winkeldiefstal is het meest voorkomende misdrijf: agenten noteerden in 2020 vijfendertigduizend meldingen. Dat klinkt als een zeer hoog aantal, in werkelijkheid is dit echter een daling van 13 procent ten opzichte van 2019. De politie registreerde 18 procent minder minderjarigen, in totaal vijftienduizend.
Door de coronacrisis en het feit dat het leeuwendeel van de winkels was gesloten in 2020, konden boeven hun ‘werk’ niet doen. Om toch iets te verdienen aan nietsvermoedende slachtoffers, schakelden ze over op cybercriminaliteit. Daarbij moet je denken aan valsheid in geschrifte, online oplichting en hacken. Deze vormen van online criminaliteit stegen in een jaar tijd met meer dan de helft (54 procent). Sinds 2017 is het aantal registraties van cybercrime in ons land meer dan verdubbeld.
Coronapandemie belangrijke factor
De coronapandemie is zoals gezegd een belangrijke factor om de toename van cybercriminaliteit te verklaren. Wellicht is er nog een ander element dat de forse toename kan verklaren. Sinds begin vorig jaar hoeven slachtoffers niet langer naar een politiebureau om aangifte te doen van internetoplichting. Wie het slachtoffer is van een hacker, kan daar voortaan online aangifte van doen.
Het CBS is niet de enige instantie die afgelopen jaar meer cybercriminaliteit constateerde. De politie zag dat het aantal meldingen van internetoplichting en andere vormen van cybercrime afgelopen jaar met 127 procent was gestegen ten opzichte van 2019. De Belastingdienst ontving vorig jaar meer dan 162.000 meldingen van phishing. Cybercriminelen deden zich voor als een medewerker van de fiscus om zoveel mogelijk persoonlijke en inloggegevens buit te maken van slachtoffers. Doordat ze daarbij professioneler, gerichter en persoonlijker te werk gaan, zijn ze steeds succesvoller.
Het Openbaar Ministerie (OM) maakt zich grote zorgen over de stijging van cybercriminaliteit. Uit eigen onderzoek blijkt dat twee derde van de Nederlanders afgelopen jaar in aanraking is geweest met een of andere vorm van cybercrime. Volgens het OM bedraagt de individuele schade voor slachtoffers die via WhatsApp-fraude is opgelicht gemiddeld 2.800 euro. Het gemiddelde schadebedrag bij bankfraude door spoofing -het namaken van een betaalomgeving- loopt op tot 10.000 euro.
Verder zag het OM dat ziekenhuizen en andere zorginstellingen vorig jaar vaker zijn getroffen door ransomware- en DDoS-aanvallen. De officier van justitie noemde dit ‘een levensgevaarlijke ontwikkeling’. Tegelijkertijd boekte opsporings- en handhavingsdiensten ook grote successen in 2020. De politie ontmantelde diverse marktplaatsen op het darkweb en verzamelden agenten meer dan twintig miljoen vertrouwelijke berichten van criminelen door EncroChat te kraken. Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) droeg ook zijn steentje bij: de gemiddelde levensduur van een phishing site ging omlaag naar 22 uur.
Bron: cbs.nl, vpngids.nl
Meer info over ‘cybercriminaliteit’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Cybercriminaliteit gerelateerde berichten
Cybercrime jurisprudentieoverzicht: juli en augustus 2019
Met een vonnis “nieuwe stijl” heeft de rechtbank Rotterdam op 16 juli 2019 een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBROT:2019:5630) voor drugshandel via het darkweb en het aanwezig hebben van de illegale handelsvoorraad. De verdachte heeft naar schatting meer dan 500 kg drugs verkocht en miljoenen omzet gehad. De bedenker, organisator en leidinggevende van het “bedrijf” krijgt zeven jaar gevangenisstraf opgelegd. In een afzonderlijk ontnemingsvonnis wordt bovendien ruim 1 miljoen euro afgenomen.
Noord-Korea 2 miljard euro gestolen met cyberaanvallen
Noord-Korea heeft bijna 2 miljard euro gestolen met cyberaanvallen op banken en beurzen voor cryptomunten. Dat staat in een rapport van de Verenigde Naties, meldt persbureau Reuters. Het geld wordt gebruikt om het wapenprogramma van het land te bekostigen.
FBI directeur "criminelen aangetrokken tot versleuteld communiceren"
Criminelen voelen zich aangetrokken tot versleutelde communicatie en apparaten omdat ze denken dat ze hierdoor zonder consequenties en te worden ontdekt hun misdrijven kunnen plegen, zo stelt FBI-directeur Christopher Wray. Wray sprak tijdens een conferentie van de FBI over cybersecurity. Tijdens dezelfde conferentie pleitte de Amerikaanse minister van Justitie William Barr voor een einde aan end-to-end-encryptie.
CBS: Ruim miljoen Nederlanders slachtoffer van Cybercrime
In 2018 gaf 8,5 procent van de internetgebruikers van 12 jaar of ouder aan in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van digitale criminaliteit. Dat komt neer op ruim 1,2 miljoen mensen. Vooral jongeren waren slachtoffer. Vermogensdelicten kwamen het vaakst voor. Dat meldt het CBS op basis van het vandaag verschenen onderzoek 'Digitale Veiligheid en Criminaliteit'.
Kritieke lekken in industriële software maken Stuxnet-opvolger mogelijk
Industriële controlesoftware is nog steeds lek als een zeef. Nieuw onderzoek vindt een handvol kritieke bugs met mogelijks verregaande gevolgen als ze uitgebuit worden in software van onder andere Siemens en Fuji Electric.
De bankovervallen van de toekomst zijn 'Digitaal'
Het moderne financiële systeem draait op computers en het internet. Deze technologieën stellen banken in staat om wereldwijd en met ongekende snelheid geld te verplaatsen, klanten te bedienen en leningen te verstrekken. Maar deze tech heeft ook de manier waarop cybercriminelen te werk gaan veranderd. In plaats van banken te overvallen met bivakmutsen en wapens, maken ze nu steeds meer gebruik van digitale tools om rekeningen te plunderen zonder dat ze gepakt worden. In 2018 rapporteerde bijvoorbeeld meer dan twee derde van de financiële instellingen een stijging in het aantal cyberaanvallen.