Onderzoek cyberaanval op satellietinternet

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 07:00

Meerdere Westerse inlichtingendiensten onderzoeken een cyberaanval die het satellietinternet van Viasat in Oekraïne offline heeft gehaald tijdens het begin van de Russische invasie. Een deel van de verbindingen werkt nog altijd niet.

Sabotage van het satellietinternet

Analisten van de Amerikaanse, de Oekraïense en de Franse inlichtingendiensten zijn aan het onderzoeken of Rusland iets te maken had met de sabotage van het satellietinternet in Oekraïne. Dat werd tijdens de nacht van 24 februari door hackers platgelegd, juist toen Rusland het land binnenviel. 

De gevolgen van de aanval worden nog altijd onderzocht, maar volgens een woordvoerder van het bedrijf Viasat, de eigenaar van het getroffen netwerk, zijn tientallen duizenden klanten in Europa en Oekraïne geraakt. De hackers schakelden modems van het bedrijf uit en twee weken later zijn ze nog niet allemaal online.

Viasat aannemer Amerikaanse defensie

Het Westen hecht opvallend veel belang aan deze specifieke cyberaanval omdat Viasat ook als aannemer werkt voor de Amerikaanse defensie en zijn bondgenoten. Viasat wordt ook gebruikt door de Oekraïense politie en legerdiensten.

Viasat stelt in een verklaring dat de modems offline werden gehaald door een 'gerichte aanval van buitenaf', maar heeft nog niet in detail uitgelegd wat het daarmee bedoelt of hoe het dat te weten is gekomen. Een woordvoerder van het bedrijf zei tegen Reuters dat het er alles aan doet om de dienst terug operationeel te krijgen, waarbij prioriteit wordt gegeven aan 'kritieke infrastructuur en humanitaire bijstand'.

Dat blijkt bijzonder moeilijk omdat de modems volledig onbruikbaar zijn gemaakt. Volgens Viasat moeten de apparaten individueel door technici geherprogrammeerd worden. Sommige modems moeten zelfs volledig vervangen worden. 

Kremlin ontkend cyberaanvallen

De Russische ambassade in Washington heeft tot nu toe nog geen commentaar gegeven. Het Kremlin heeft al vaker ontkend dat het cyberaanvallen uitvoert. Toch is er sterk bewijs dat het land, samen met bondgenoot Wit-Rusland, regelmatig cyberaanvallen uitvoert op Oekraïne en de rest van de Westerse wereld. Zo werd Oekraïne in februari bijvoorbeeld al aangevallen voordat de oorlog begon met behulp van een botnet dat deels uit Nederland werd aangestuurd. Dat gebeurde waarschijnlijk door de Russische inlichtingendienst, de GRU.

Ook in januari was er al bewijs dat Rusland destructieve malware gebruikte om computers digitaal te slopen. Het ging toen over verschillende Oekraïense overheidsinstanties.

Maar de aanvallen gaan zelfs nog verder terug. In oktober en november stuurde de VS in het geheim personeel naar Oekraïne om het land te verdedigen tegen Russische cyberaanvallen. Er waren toen geruchten dat Rusland een grootschalige cyberaanval zou uitvoeren wanneer het Oekraïne zou binnenvallen. Door de hulp van de Amerikanen zou die aanval zijn verijdeld. 

Bron: reuters.com, rtlnieuws.nl

Criminelen gaan nu nog een stap verder na spoofing

De politie waarschuwt voor een vorm van bank helpdeskfraude, ook wel spoofing genoemd, waarbij een nep bankmedewerker naar de woning van het slachtoffer gaat. Er zijn inmiddels al een aantal gevallen bekend waarbij slachtoffers duizenden euro’s zijn kwijtgeraakt. Een “medewerker van hun bank” kwam naar het huis van de slachtoffers óf om geld over te maken op een zogenaamde 'veilige rekening', dit heet een “kluisrekening”, óf om de pinpas van het slachtoffer op te halen. Een 81-jarige en een 86-jarige Delftenaar werden hiervan onder andere het slachtoffer. De politie waarschuwt voor deze vorm van criminaliteit waar vooral ouderen het slachtoffer worden.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 131 (week 45-2020)

Flinke toename Whatsapp hacking, nieuwe soorten malware en de kracht van een botnetwerk. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 131. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.

Lees meer »

Fraudehelpdesk en Opgelicht?! meldingen week 45-2020

Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.

Lees meer »

Aanhouding maker en verkoper van 'Phishing panel'

Onder leiding van de Haagse cybercrime officier van justitie heeft het cybercrimeteam van de politie eenheid Den Haag een 19-jarige man aangehouden die ervan verdacht wordt tientallen zogenoemde 'phishing panels' te hebben gemaakt en verkocht. Met de panels kunnen anderen (criminele organisaties) phishing websites opzetten. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een bouwer van dergelijke panels in Nederland is aangehouden.

Lees meer »

De slagkracht van een botnetwerk

Als je aan cyberaanvallen denkt, stel je waarschijnlijk een hacker met een capuchon voor die in een donkere kamer zit en drukdoende op zijn toetsenbord aan het typen is. Echter dit is niet altijd de realiteit van de meeste cyberaanvallen. Vele cyberaanvallen zijn inmiddels geautomatiseerd met behulp van voorgeprogrammeerde bots. Deze bots kunnen veelvoorkomende cyberaanvallen sneller en op veel grotere schaal uitvoeren dan menselijke hackers en ze zijn bovendien ook moeilijker te detecteren zijn.

Lees meer »

"Aanvallen op werken op afstand nemen toe"

Cybersecurity onderzoekers hebben deze week het 'Threat Report over Q3 2020' uitgebracht. In dit rapport worden de belangrijkste statistieken van detectiesystemen samengevat en worden opmerkelijke voorbeelden van cyber security onderzoek uitgelicht. Het rapport en de bevindingen werden gepresenteerd tijdens het virtuele evenement 'ESET European Cyber Security Day - Towards a Secure Post-COVID Future'.

Lees meer »

Diverse WhatsApp-accounts van politici overgenomen

Criminelen zijn erin geslaagd om de WhatsApp-accounts van diverse ambtenaren die werkzaam zijn voor de gemeente Den Bosch over te nemen. Via het platform probeerden ze geld afhandig te maken van nietsvermoedende slachtoffers. Volgens de politie en het Openbaar Ministerie is burgemeesters, wethouders, raadsleden en mensen van veiligheidsregio’s uit andere delen van het land hetzelfde overkomen.

Lees meer »

"Ambtenaren gebruiken meer dan veertig applicaties voor videoconferencing"

De Algemene Rekenkamer onderzocht tussen juli en oktober 2020 welke communicatiemiddelen ambtenaren, ministers, staatssecretarissen en andere hooggeplaatste overheidsmedewerkers gebruiken nu ze noodgedwongen thuis zitten. Uit deze inventarisatie blijkt dat er geen uniforme afspraken zijn over de wijze waarop ze op een veilige en verantwoorde manier met elkaar kunnen communiceren. Dat brengt risico’s met zich op het gebied van informatiebeveiliging, privacy en adequate archivering van informatie.

Lees meer »