Stelling: Een online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters?!

Gepubliceerd op 1 december 2021 om 07:00

De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?

Offline gebiedsverbod

Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.

Online gebiedsverbod

Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.

Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.

Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.

Eerste keer

Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.

Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."

Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.

Schadeclaim tot gevolg

Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.

De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.

Online voelt anders

Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.

Poll

Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters

Bekijk resultaten

Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl

Wat is digitale opruiing 》

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer nieuws

"Criminelen spelen handig in op de behoefte om overal maar online te zijn"

Inloggen op een website, terwijl je verbinding maakt met een openbare wifi-verbinding. De meeste Nederlanders kennen de risico’s, toch past het merendeel z’n surfgedrag niet aan. Vooral jongeren zijn laks. Dat blijkt uit onderzoek van VPN.nl onder 1.075 Nederlanders, uitgevoerd door Panelwizard. Alleen in Nederland zijn er al zo’n 2 miljoen gratis wifi-hotspots, bijvoorbeeld bij treinstations, luchthavens, hotels, campings en horecagelegenheden.

Lees meer »

"Cyberterreur is terrorisme"

Het aantal ransomware-aanvallen steeg vorig jaar wereldwijd met 715 procent, aldus Dave Maasland van cybersecuritybedrijf ESET Nederland. In Amerika heeft president Joe Bidden het hacken van bedrijven inmiddels op 1 lijn gezet met terrorisme en de Amerikaanse regering kiest keihard de aanval.

Lees meer »

Human Factor-rapport: "Steganografie was opvallend succesvol"

Proofpoint presenteert zijn jaarlijkse 'Human Factor-rapport'. Hierin zijn de drie belangrijkste aspecten van gebruikersrisico’s (kwetsbaarheid, aanvallen en privileges) uitvoerig geanalyseerd. Daarnaast beschrijft het rapport hoe de gebeurtenissen van 2020 het huidige dreigingslandschap hebben veranderd. Human Factor 2021 is gebaseerd op data en inzichten uit een jaar van onderzoek en behandelt bedreigingen die zijn gedetecteerd, bestreden en opgelost in een van de grootste datasets op het gebied van cybersecurity.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 32-2021

Nederlandse bedrijven kwetsbaar voor ransomware aanvallen door niet updaten beveiliging, Accenture getroffen door ransomware cybercriminelen eisen 42,5 miljoen euro en BlackMatter ransomware komt uit de schaduw van DarkSide. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 171 week 32-2021

Recordhoogte aanvallen op thuiswerk systemen, cybercriminelen vragen steeds meer losgeld bij ransomware aanvallen en waarom handel in ongeautoriseerde toegang tot ziekenhuizen op het Darkweb in de lift zit. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 171.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 32-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Recordhoogte aanvallen op thuiswerksystemen: serieuze bedreiging voor het MKB

Tussen januari 2020 en juni 2021 waren er wereldwijd meer dan 71 miljard aanvallen gericht op RDP-(remote desktop protocol) systemen. Dat blijkt uit het nieuwste ESET-onderzoek ‘RANSOMWARE: A look at the criminal art of malicious code, pressure, and manipulation’. De meeste detecties per dag werden gezien in de eerste helft van 2021. Omdat RDP-aanvallen plaatsvinden door middel van een ‘normale’ inlogpoging worden veel aanvallen niet gedetecteerd. Dit maakt het aannemelijk dat het daadwerkelijke probleem nog veel groter is. Dave Maasland, CEO van ESET Nederland, noemt de dreiging serieus en meent dat actie ondernemen de enige weg vooruit is.

Lees meer »