De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 138 (week 52-2020)
De tactiek waarbij cybercriminelen een dubbelslag slaan dreigt in 2021 een echte 'trend' te worden, in een snel digitaliserende wereld moet je meebewegen, digitaal is inmiddels het nieuwe normaal en hoe kan ik nou zo stom zijn geweest? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 138. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 52-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 52-2020
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier.
Radio 1: Unboxing 'De Mystery Box' van het Darkweb
Kinderporno, illegale drugs en beelden van mensen die vermoord worden. Het zijn dingen je kan vinden op het zogenaamde 'Darkweb', een verborgen onderdeel van het wereldwijde web dat niet rechtstreeks vindbaar is voor zoekmachines.
"Hoe kan ik nou zo stom zijn geweest?"
Als je slachtoffer bent geworden van oplichting kan dit emotioneel heel zwaar zijn. Naast de financiële schade kun je ook last hebben van angst, schaamte, stress en een beschadigd vertrouwen in mensen. Hoe kun je hiermee omgaan?
Hackers 'European Medicines Agency' omzeilen tweestapsverificatie
De cyberaanval op het 'European Medicines Agency' (EMA) in Amsterdam is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Een anonieme bron zegt dat het gaat om een doelgerichte aanval. Volgens de tipgever zit ‘een buitenlandse inlichtingendienst’ achter de digitale aanval. Welke regering hiervoor verantwoordelijk, weet hij niet of wil hij niet kwijt.
''Vooral de tactiek waarbij cybercriminelen een dubbelslag slaan, dreigt in 2021 een echte 'trend' te worden''
Het voorbije jaar stond bol met aanvallen van ransomware, maar dit was slechts een voorbode van wat bedrijven en thuiswerkers in 2021 te wachten staat. Cybercriminelen zullen nóg agressiever, doelgerichter en vooral innovatiever te werk gaan, zo luidt de verwachting bij experts.
'Safe-Inet' is uitgeschakeld
Het Virtual Private Network (VPN) 'Safe-Inet' is uitgeschakeld. Dit gebeurde in een gezamenlijke actie van verschillende opsporingsdiensten. Topcriminelen van over de hele wereld gebruikten dit netwerk. De actie vond plaats onder leiding van het Duitse Hoofdkwartier van de politie te Reutlingen, in samenwerking met Europol en opsporingsdiensten van over de hele wereld.
“In een snel digitaliserende wereld moet je meebewegen. Digitaal is inmiddels het nieuwe normaal”
De politie gaat de komende jaren 600 miljoen euro investeren om het capaciteitsprobleem aan te pakken. Het gaat daarbij onder meer over het aanstellen van extra wijkagenten om de zichtbaarheid te vergroten. De helft van het bedrag wordt aangewend om te investeren in het verbeteren van de digitale vaardigheden van agenten en digitale bereikbaar van de politie.
“Het ministerie van Financiën weet nog steeds niet wat de hackers allemaal hebben gedaan en welke informatie ze hebben buitgemaakt”
De e-mailaccounts van tientallen hooggeplaatste ambtenaren van het Amerikaanse ministerie van Financiën zijn in handen gevallen van hackers. Volgens Amerikaanse media wisten de aanvallers de hand te leggen op encryptiesleutels waarmee de ambtenaren hun dataverkeer beveiligden tegen hackers en cybercriminelen. Dit is wellicht pas het topje van de ijsberg.
Hoe word je aan de haak geslagen, en hoe kun je het voorkomen?
Er wordt de laatste tijd een significante toename geregistreerd in het aantal Phishingaanvallen, maar wat zijn dat nu precies? In dit artikel besteden we aandacht aan de diverse technieken en geven we voorbeelden om niet aan de "haak geslagen te worden".
Ransomware weekoverzicht 51-2020
De supply chain-aanval van 'SolarWinds' heeft het cybersecurity-nieuws van afgelopen week gedomineerd, maar helaas ontbraken de ransomware aanvallen afgelopen week ook niet.