De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Nijmegen/Harreveld - Vrouw slachtoffer van oplichting
Zaaknummer: 2020065125
Ransomware weekoverzicht week 40 - 2020
Afgelopen week begon met een knal, toen een grote ziekenhuisketen werd getroffen door een ransomware-aanval die de gezondheidszorg ontwrichtte. We hoorden voor het eerst van deze Ryuk Ransomware-aanval op 'Universal Health Services (UHS)' op maandagochtend toen artsen, verpleegsters en werknemers op Reddit meldden dat hun ziekenhuizen waren getroffen.
Cybercrime nieuwsbrief 126 (week 40-2020)
Alle het nieuws »
Datalek nieuws en overzicht week 40-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Gedigitaliseerde oplichting / misdaad overzicht week 40-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
Politie: "Focus op cybercrime tijdens veiligheidsweek (5-11 oktober)"
De politie Zeeland-West-Brabant sluit dit jaar aan bij de week van de veiligheid. Hierbij richten wij ons op ‘digitale weerbaarheid’ met een cybercrime campagne via met name social media.
Cybercriminelen bekwamer en meedogenlozer
Microsoft heeft een nieuwe editie van haar beveiligingsrapport uitgegeven. Daarin staat het Amerikaanse hard- en softwarebedrijf uitgebreid stil bij de laatste ontwikkelingen op het gebied van malware en cybersecurity. Niet alleen neemt het aantal cyberaanvallen toe, tevens worden ze met de dag geavanceerder, zo valt er te lezen. Het toenemend aantal aanvallen is volgens Microsoft slechts gedeeltelijk toe te schrijven aan de wereldwijde coronapandemie.
“We hebben letterlijk de stekkers eruit getrokken om alle lopende oplichtingspraktijken een halt toe te roepen”
In een lopend onderzoek van politie en Openbaar Ministerie Noord-Nederland naar grootschalige cyberfraude zijn maandag 28 september twee verdachten (een man en een vrouw, beiden 21 jaar) aangehouden in Groningen.
Dertien aanhoudingen door Cyberteam Antwerpen in een omvangrijke phishing zaak
Het cyberteam van politiezone Antwerpen heeft een phishingbende opgerold die op slechts enkele dagen tijd vele duizenden euro’s zou hebben afgetroggeld bij nietsvermoedende slachtoffers. Woensdagochtend zijn in opdracht van de onderzoeksrechter zestien huiszoekingen verricht in Antwerpen, Essen, Schelle en Sint-Jans-Molenbeek. Dertien verdachten zijn gearresteerd.
"Gemeenten moeten regie voeren over hun cyber risico management"
Niet hackers, maar medewerkers zelf zijn veelal verantwoordelijk voor een cyberaanval bij een gemeente. Dan gaat het niet zozeer om een vergissing, maar om medewerkers met verhoogde toegangsrechten en kwade bedoelingen. Dit type cyberaanval is uiterst gevaarlijk, omdat het zeer moeilijk is om deze ontdekken en er iets aan te doen.
Verdachte aangehouden na installeren keyloggers
De politie heeft woensdagmorgen een 29-jarige man uit Zuidhorn aangehouden op verdenking van cybercrime. Hij wordt er van verdacht dat hij 'keyloggers' heeft geïnstalleerd op computers van mensen met wie hij samenwerkte.
"Vannacht, 30 september, vond een cyberaanval plaats op onze hogeschool"
De AP Hogeschool is getroffen door een cyberaanval. Diverse online diensten en tools zijn hierdoor tijdelijk niet beschikbaar vanaf de hogeschool. De Belgische onderwijsinstelling roept studenten op om thuis te blijven en niet naar de campus te komen.