Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 28-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Is de The Onion Router gebruiken strafbaar?

Tor (The Onion Router) is een effectieve manier om anoniem het internet op te gaan en zelfs toegang tot het darkweb te krijgen. Om een kort antwoord te geven op de vraag waar velen over tobben: het gebruik van de Tor-browser op zich is volkomen legaal. Dit geldt zowel binnen Nederland als in de meeste andere landen. Wél is het altijd verstandig eerst te checken of dit echt het geval is voor het land waar je je in bevindt.

Lees meer »

Er staat een voicemail bericht voor u klaar

Er gaat een nieuwe variant van de malware FluBot rond in ons land. In de nieuwe variant zegt de afzender dat er een voicemailbericht voor je klaarstaat. Smartphonegebruikers die op de bijgevoegde link tikken, worden doorgeleid naar een pagina waar hen gevraagd wordt een app te downloaden om het bericht af te luisteren. Net als bij het origineel gaat het om een malafide applicatie waarmee geld naar buitenlandse rekeningen wordt overgemaakt.

Lees meer »

Bankhelpdesk fraude in de lift

De afgelopen week zag de politie een ‘enorme piek’ van bankpasfraude in het Oosterscheldegebied. Ten minste tien mensen uit de omgeving van Goes zijn voor duizenden euro’s opgelicht door zogenaamde ‘bankmedewerkers’. De politie is een onderzoek gestart naar deze reeks incidenten.

Lees meer »

Verdwijning ransomware cybercriminelen 'REvil' een mysterie

De servers en websites van de aan Rusland gelieerde hackersgroep REvil gingen dinsdagavond Nederlandse tijd uit het niets op zwart. De beruchte hackersbende gebruikt diverse sites, voornamelijk op het darkweb, om met slachtoffers te onderhandelen over losgeld. Van het ene op het andere moment waren deze spontaan niet langer in de lucht.

Lees meer »

Energietransite biedt kansen voor hackers

De overgang naar een duurzame energievoorziening maakt het Nederlandse stroomnet kwetsbaarder voor hackers. Als zij zonnepanelen en laadpalen hacken, kan dat grote maatschappelijke en economische gevolgen hebben. Extra toezicht moet problemen voorkomen.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 27-2021

Biden verzoekt Poetin om gijzelsoftware hackers te stoppen, kamer wil wegens ransomware maatregelen tegen Rusland onderzoeken, en lees mee met onderhandeling tussen slachtoffer en cybercriminelen van REvil. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 166 week 27-2021

Wereldwijde ransomware aanval, vishing in combinatie met fysiek bezoek door bankmedewerker en Nederlandse politie haalt tientallen websites op het darkweb offline. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 166.

Lees meer »