Stel je voor dat al je data en activiteiten 24/7 via je computer of smartphone in de gaten worden gehouden zonder dat je het doorhebt. Vreselijk, toch? Het klinkt misschien als een plot uit een spionagefilm, maar helaas is 'spyware' vandaag de dag een groot probleem waar veel mensen mee te maken hebben. Lees hier wat spyware precies is en hoe je het kunt herkennen, verwijderen en voorkomen.
Wat is spyware?
Spyware is een type kwaadaardige software of malware die stiekem op een apparaat wordt geïnstalleerd en alle activiteiten van de gebruiker bijhoudt. Spyware wordt op grote schaal door cybercriminelen gebruikt om persoonlijke informatie, wachtwoorden voor accounts, creditcardgegevens, informatie van identiteitsbewijzen en nog veel meer te verzamelen. Het vervelende van spyware is dat je telefoon gehackt en de spyware geïnstalleerd kan worden zonder dat je het doorhebt. Omdat eenmaal geïnstalleerde spyware verwijderen niet altijd makkelijk is, is het belangrijk te weten hoe je de installatie ervan kunt voorkomen.
Welke soorten spyware zijn er?
Spyware komt helaas in veel verschillende soorten en maten voor. We bespreken hier de meestvoorkomende soorten:
- Adware
Adware is een type spyware dat vaak met shareware en andere software gebundeld wordt en zo onbewust door gebruikers wordt gedownload. Dit type spyware wordt vaak gebruikt om internetactiviteiten zoals browsegeschiedenis, zoekvoorkeuren en meer van een gebruiker te volgen. Deze gegevens worden vervolgens voor marketingdoeleinden verkocht aan derde partijen. Daarnaast toont adware vaak vervelende advertenties en pop-ups in de browser.
- Keylogger
Een keylogger houdt de toetsaanslagen op een toetsenbord bij. Deze spyware wordt door cybercriminelen gebruikt om inloggegevens, creditcardgegevens en gevoelige gegevens van gebruikers te stelen. Keyloggers worden daarnaast ook wel eens door ouders gebruikt die de smartphone-activiteit van hun kinderen willen volgen.
- Stalkerware
Stalkerware is een type spyware die een stalker stiekem op het apparaat van een slachtoffer installeert. Meestal moet de stalker fysieke toegang hebben tot het apparaat van het slachtoffer om de software te installeren. Omdat het vaak door jaloerse partners wordt gebruikt, wordt deze software ook wel ‘spouseware’ genoemd.
- Stealware
Stealware is ontwikkeld om te profiteren van online winkels die credits toekennen aan websites die verkeer naar hun productpagina's sturen. Dit type spyware maakt gebruik van HTTP-cookies om de commissie die normaal door de site wordt verdiend, naar een andere website toe te wijzen.
Systeemmonitors
Systeemmonitors is de benaming voor spyware die wordt gebruikt om elke activiteit die op een systeem gebeurt op te slaan. Denk aan toetsaanslagen, e-mails, chatdialogen, telefoongesprekken, geopende programma’s en nog veel meer. Deze informatie wordt naar een derde partij gestuurd die het voor marketing- of andere doeleinden gebruikt. Systeemmonitors kunnen ook gebruikt worden om een systeem te controleren en kwetsbaarheden op te sporen.
Hoe komt spyware op je systeem terecht
Spyware kan op een pc of Mac, maar ook op iOS- of Android-apparaten geïnstalleerd worden. Hoewel Windows-apparaten er gevoeliger voor zijn, slagen hackers er steeds beter in om het besturingssysteem van Apple binnen te dringen. Spyware verstopt zich meestal in een andere toepassing of bestand en wordt zo onbewust door gebruikers gedownload. Dit zijn de meest voorkomende manieren waarop dit gebeurt:
- Door het downloaden van bestanden van onbetrouwbare of onbekende bronnen;
- Door het openen van e-mailbijlages van een afzender die je niet herkent;
- Door het illegaal downloaden van muziek, video, games en e-books;
- Door op online advertenties te klikken of een bericht in een pop-up te accepteren zonder de inhoud goed gelezen te hebben.
Hoe kan je Spyware herkennen
Spyware verstopt zich vaak goed, waardoor het moeilijk vindbaar is. Er zijn echter wel een paar tekenen die erop wijzen dat je computer of smartphone is geïnfecteerd:
- Je systeem werkt opeens langzamer;
- Je wordt gebombardeerd met pop-ups;
- Je hebt opeens nieuwe toolbars en een nieuwe startpagina, maar herinnert je niet deze te hebben geïnstalleerd;
- Je merkte een onverklaarbare stijging van datagebruik of bandbreedte op;
- Het inloggen op beveiligde sites lukt niet altijd goed (als inloggen pas bij de tweede poging lukt, kan dit betekenen dat de eerste poging via een vervalste browser liep en het wachtwoord aan een derde partij is doorgegeven).
Spyware verwijderen
Spyware verwijderen is meestal niet zo eenvoudig, omdat het zich vaak goed verstopt. Veel spyware heeft bovendien een zogenaamde ‘resurrectie-functie’ ingebouwd. Dat betekent dat het zichzelf opnieuw download als je het probeert te verwijderen terwijl je met het internet verbonden bent.
De volgende tips zullen je helpen om spyware van je iPhone, Anroid-smartphone en computer te verwijderen:
-
Maak het rooten of jailbreaken van je smartphone ongedaan
Veel spyware vereist dat je Android telefoon geroot of je iPhone gejailbreakt is om goed te werken. Door dit ongedaan te maken, kun je spyware onklaar maken;
-
Verwijder spyware in de veilige modus op je Android-smartphone.
Zo zorg je ervoor dat de spyware niet meer actief is en je apparaat geen verbinding heeft met het internet, waardoor het zichzelf opnieuw kan installeren;
-
Gebruik betrouwbare antivirus- en antimalwaresoftware om spyware te voorkomen en te herkennen.
Deze software kan ook spyware verwijderen. Pas echter op: veel apps die zeggen spyware te verwijderen, bevatten zelf spyware. Let op recensies en download software altijd van een betrouwbare bron;
-
Zet je systeem terug naar de fabrieksinstellingen
Een fabrieksreset verwijdert gegevens en gedownloade programma’s en zet je systeem terug naar de oorspronkelijke staat. Het is belangrijk om een back-up van je gegevens te maken, zodat je deze niet kwijtraakt.
Bron: nordvpn.com
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met Cybercrimeinfo.
Meer malware nieuws
Onderzoekers waarschuwen voor nieuwe malware op Android-telefoons
Onderzoekers van cyber-beveiligingsbedrijf 'Cybereason' waarschuwen voor nieuwe malware die toeslaat op Android-devices. Het probeert inloggegevens van bank- en betalingsapps te onderscheppen.
Neppe VPN-sites verspreiden malware
Cybercriminelen proberen met een nieuwe aanvalscampagne gebruikers te misleiden tot het downloaden en installeren van malware. Deze is vermomd als een legitieme VPN-client.
Malware besmet iPhones en steelt Signal- en ProtonMail-data
Onderzoekers hebben in de eerste maanden van dit jaar malware ontdekt die ongepatchte iPhones en iPads infecteert en vervolgens data van onder andere chatapplicatie Signal en maildienst ProtonMail steelt. Het gaat om een zogeheten drive-by download, zo meldt securitybedrijf Volexity. Alleen het bezoeken van een gecompromitteerde website met een toestel dat op iOS 12.3, 12.3.1 en 12.3.2 draait is voldoende om met de malware besmet te raken. Er is geen verdere interactie van gebruikers vereist.
IT-gigant slachtoffer van ransomware aanval 'Maze'
IT bedrijf 'Cognizant' heeft bevestigd dat het bedrijf is getroffen door een ransomware aanval. Het Fortune 500-bedrijf heeft nog maar weinig vrijgegeven over het incident.
FBI: criminelen versturen USB-sticks met malware
De FBI heeft organisaties gewaarschuwd voor criminelen die malafide usb-sticks via de post rondsturen en malware installeren. In sommige gevallen worden ook cadeaubonnen of teddyberen meegestuurd. Onlangs waarschuwde ook al een securitybedrijf dat het een aanval had ontdekt waarbij er een usb-stick naar een bedrijf was gestuurd.
Malware in tal van apps voor kinderen
Er zullen hoogstwaarschijnlijk een aantal gevaarlijke apps op je mobiele telefoon geïnstalleerd zijn die malware bevatten. Het gaat hierbij voornamelijk om apps voor kinderen.
FBI "Groot aantal ziekenhuizen wereldwijd besmet met malware"
Een groot aantal ziekenhuizen wereldwijd is met malware besmet geraakt, zo stelt de FBI.
Mail met bijlage over Corona is malware
Cybercriminelen versturen op dit moment e-mails die van een ziekenhuis afkomstig lijken en stellen dat de ontvanger in contact is geweest met iemand die corona heeft.
Malware hackt cybercriminelen
Hackers krijgen een koekje van eigen deeg, zo blijkt uit een recent door security specialist 'Cyberreason' ontdekte malware-campagne. Bekende hackerstools worden gekaapt met de njRat-trojan. De trojan geeft echter niet alleen toegang tot de systemen van hackers, maar ook tot systemen die zij op hun beurt controleren en/of hebben gehackt.
Malware in ontwikkeling die tweede-staps (2FA) code kan stelen
Een nieuwe versie van de 'Cerberus' Android-banktrojan kan eenmalige codes stelen die zijn gegenereerd door de 'Google Authenticator-app' en 2FA-beveiligde accounts omzeilen.
Utrechtse Malware maker mogelijk 1,5 jaar achter tralies
Een 21-jarige student informatiekunde uit Utrecht is aangeklaagd voor het ontwikkelen en verkopen van macro-malware en het in bezit hebben van tientallen gestolen creditcardgegevens. Volgens het Openbaar Ministerie ontwikkelde de man de macrobuilders 'Rubella', 'Catan' en 'Dryad'.
Mac (Apple) wordt een steeds populairder doelwit voor hacking
Mac wordt een steeds populairder doelwit voor hackers. Het aantal aanvallen gericht op macOS zou het afgelopen jaar meer dan verdubbeld zijn en steekt zelfs voor het eerst het aantal Windows-bedreigingen voorbij.