Spyware op computer of smartphone? Hoe verwijderen?

Gepubliceerd op 9 juni 2022 om 07:00

Stel je voor dat al je data en activiteiten 24/7 via je computer of smartphone in de gaten worden gehouden zonder dat je het doorhebt. Vreselijk, toch? Het klinkt misschien als een plot uit een spionagefilm, maar helaas is 'spyware' vandaag de dag een groot probleem waar veel mensen mee te maken hebben. Lees hier wat spyware precies is en hoe je het kunt herkennen, verwijderen en voorkomen.

Wat is spyware?

Spyware is een type kwaadaardige software of malware die stiekem op een apparaat wordt geïnstalleerd en alle activiteiten van de gebruiker bijhoudt. Spyware wordt op grote schaal door cybercriminelen gebruikt om persoonlijke informatie, wachtwoorden voor accounts, creditcardgegevens, informatie van identiteitsbewijzen en nog veel meer te verzamelen. Het vervelende van spyware is dat je telefoon gehackt en de spyware geïnstalleerd kan worden zonder dat je het doorhebt. Omdat eenmaal geïnstalleerde spyware verwijderen niet altijd makkelijk is, is het belangrijk te weten hoe je de installatie ervan kunt voorkomen.

Welke soorten spyware zijn er?

Spyware komt helaas in veel verschillende soorten en maten voor. We bespreken hier de meestvoorkomende soorten:

  • Adware

Adware is een type spyware dat vaak met shareware en andere software gebundeld wordt en zo onbewust door gebruikers wordt gedownload. Dit type spyware wordt vaak gebruikt om internetactiviteiten zoals browsegeschiedenis, zoekvoorkeuren en meer van een gebruiker te volgen. Deze gegevens worden vervolgens voor marketingdoeleinden verkocht aan derde partijen. Daarnaast toont adware vaak vervelende advertenties en pop-ups in de browser.

  • Keylogger

Een keylogger houdt de toetsaanslagen op een toetsenbord bij. Deze spyware wordt door cybercriminelen gebruikt om inloggegevens, creditcardgegevens en gevoelige gegevens van gebruikers te stelen. Keyloggers worden daarnaast ook wel eens door ouders gebruikt die de smartphone-activiteit van hun kinderen willen volgen.

  • Stalkerware

Stalkerware is een type spyware die een stalker stiekem op het apparaat van een slachtoffer installeert. Meestal moet de stalker fysieke toegang hebben tot het apparaat van het slachtoffer om de software te installeren. Omdat het vaak door jaloerse partners wordt gebruikt, wordt deze software ook wel ‘spouseware’ genoemd.

  • Stealware

Stealware is ontwikkeld om te profiteren van online winkels die credits toekennen aan websites die verkeer naar hun productpagina's sturen. Dit type spyware maakt gebruik van HTTP-cookies om de commissie die normaal door de site wordt verdiend, naar een andere website toe te wijzen.

Systeemmonitors

Systeemmonitors is de benaming voor spyware die wordt gebruikt om elke activiteit die op een systeem gebeurt op te slaan. Denk aan toetsaanslagen, e-mails, chatdialogen, telefoongesprekken, geopende programma’s en nog veel meer. Deze informatie wordt naar een derde partij gestuurd die het voor marketing- of andere doeleinden gebruikt. Systeemmonitors kunnen ook gebruikt worden om een systeem te controleren en kwetsbaarheden op te sporen.

Hoe komt spyware op je systeem terecht

Spyware kan op een pc of Mac, maar ook op iOS- of Android-apparaten geïnstalleerd worden. Hoewel Windows-apparaten er gevoeliger voor zijn, slagen hackers er steeds beter in om het besturingssysteem van Apple binnen te dringen. Spyware verstopt zich meestal in een andere toepassing of bestand en wordt zo onbewust door gebruikers gedownload. Dit zijn de meest voorkomende manieren waarop dit gebeurt:

  • Door het downloaden van bestanden van onbetrouwbare of onbekende bronnen;
  • Door het openen van e-mailbijlages van een afzender die je niet herkent;
  • Door het illegaal downloaden van muziek, video, games en e-books;
  • Door op online advertenties te klikken of een bericht in een pop-up te accepteren zonder de inhoud goed gelezen te hebben.

Hoe kan je Spyware herkennen

Spyware verstopt zich vaak goed, waardoor het moeilijk vindbaar is. Er zijn echter wel een paar tekenen die erop wijzen dat je computer of smartphone is geïnfecteerd:

  • Je systeem werkt opeens langzamer;
  • Je wordt gebombardeerd met pop-ups;
  • Je hebt opeens nieuwe toolbars en een nieuwe startpagina, maar herinnert je niet deze te hebben geïnstalleerd;
  • Je merkte een onverklaarbare stijging van datagebruik of bandbreedte op;
  • Het inloggen op beveiligde sites lukt niet altijd goed (als inloggen pas bij de tweede poging lukt, kan dit betekenen dat de eerste poging via een vervalste browser liep en het wachtwoord aan een derde partij is doorgegeven).

Spyware verwijderen

Spyware verwijderen is meestal niet zo eenvoudig, omdat het zich vaak goed verstopt. Veel spyware heeft bovendien een zogenaamde ‘resurrectie-functie’ ingebouwd. Dat betekent dat het zichzelf opnieuw download als je het probeert te verwijderen terwijl je met het internet verbonden bent.

De volgende tips zullen je helpen om spyware van je iPhone, Anroid-smartphone en computer te verwijderen:

  • Maak het rooten of jailbreaken van je smartphone ongedaan

Veel spyware vereist dat je Android telefoon geroot of je iPhone gejailbreakt is om goed te werken. Door dit ongedaan te maken, kun je spyware onklaar maken;

  • Verwijder spyware in de veilige modus op je Android-smartphone.

Zo zorg je ervoor dat de spyware niet meer actief is en je apparaat geen verbinding heeft met het internet, waardoor het zichzelf opnieuw kan installeren;

  • Gebruik betrouwbare antivirus- en antimalwaresoftware om spyware te voorkomen en te herkennen.

Deze software kan ook spyware verwijderen. Pas echter op: veel apps die zeggen spyware te verwijderen, bevatten zelf spyware. Let op recensies en download software altijd van een betrouwbare bron;

  • Zet je systeem terug naar de fabrieksinstellingen

Een fabrieksreset verwijdert gegevens en gedownloade programma’s en zet je systeem terug naar de oorspronkelijke staat. Het is belangrijk om een back-up van je gegevens te maken, zodat je deze niet kwijtraakt.

Bron: nordvpn.com

Meer info over malware 

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met Cybercrimeinfo.

Meer malware nieuws

LinkedIn gebruikers doelwit van nep vacatures met malware

Cybercriminelen gebruiken het zakelijke sociale netwerk LinkedIn om gebruikers met malware te infecteren, zo waarschuwt security bedrijf Proofpoint. De aanvallers proberen via nep profielen contact met het slachtoffer te maken en doen zich voor als een uitzendbureau met een interessante vacature.

Lees meer »

Cybercriminelen proberen via “Nep app PostNL” je geld te stelen

Cybercriminelen hebben een app gemaakt die sprekend lijkt op die van PostNL. Deze app verspreid zich momenteel via sms en social media. In werkelijkheid is het een Android bank malware die gegevens voor mobiel bankieren probeert te stelen. Dat laat anti-virusbedrijf ESET weten. De malware kan, nadat de app op een toestel is geïnstalleerd, ook wachtwoorden en ingevulde data van andere apps stelen, waaronder Amazon, Ebay en PayPal. Na installatie proberen oplichters de wachtwoorden van internetbankieren in handen te krijgen om zo geld over te maken. Zeker 600 Nederlanders hebben inmiddels een link naar de app geopend, waarschuwt beveiliger Eset. 

Lees meer »

Playstation 4 gamers opgepast

Steeds meer meldingen van gamers met een PlayStation 4 die klaagt over berichten die ertoe leiden dat hun console crasht. In het ergste geval moet het toestel weer naar de fabrieksinstellingen worden teruggezet. Het probleem zit hem in het gebruik van bepaalde karakters in de berichten die gamers naar elkaar kunnen versturen. Consoles kunnen al crashen als de berichten ongelezen in de inbox zitten, aldus Slashgear.

Lees meer »

Gevaarlijke malware richt zich op platleggen stroomnetwerken

Er is een nieuw type malware ontdekt dat wel heel gevaarlijk kan zijn. Onderzoekers van ESET melden het bestaan van ‘Industroyer’, een type malware dat erop gericht lijkt te zijn complete stroomnetwerken plat te leggen. In december 2016 werd Oekraïne door de malware getroffen en lag de stroom in hoofdstad Kiev daardoor een compleet uur plat.  ESET noemt het de gevaarlijkste malware sinds 'Stuxnet' en zegt dat ook Nederland niet veilig is.

Lees meer »