Vraag van de week: kan een simpele foto je apparaat infecteren met malware?

Gepubliceerd op 25 juli 2025 om 15:00

We kregen een vraag binnen op Cybercrimeinfo: “Kan een simpele foto je apparaat infecteren met malware?” Dit is een vraag die de laatste tijd steeds vaker gesteld wordt, en het antwoord is misschien wel verrassend voor veel mensen. De kans om besmet te raken met malware via een afbeelding is groter dan je zou denken. Dit artikel legt uit hoe cybercriminelen gebruik maken van eenvoudige, ogenschijnlijk onschuldige afbeeldingen om kwaadaardige software op je apparaat te installeren, zonder dat je zelf iets hoeft te downloaden of ergens op hoeft te klikken.

Hoe werken polyglot bestanden in afbeeldingen?

De manier waarop malware zich kan verbergen in afbeeldingen is vaak minder bekend bij de gemiddelde internetgebruiker. Cybercriminelen maken gebruik van polyglot bestanden, een techniek waarbij een bestand meerdere formaten bevat. Dit betekent dat een afbeelding zowel een geldig afbeeldingsbestand kan zijn (zoals een JPEG) als een uitvoerbaar bestand dat kwaadaardige code bevat. Zo’n bestand kan er van buitenaf uitzien als een onschuldige afbeelding, maar bevat aan het einde verborgen code die pas wordt uitgevoerd zodra de afbeelding wordt geopend of gedownload.

Polyglot bestanden maken het voor aanvallers makkelijker om kwaadaardige software te verspreiden. Normaal gesproken zou je verwachten dat een afbeelding veilig is om te openen, maar dankzij deze techniek kunnen cybercriminelen de kwetsbaarheid van het besturingssysteem of de applicaties misbruiken om een geïnfecteerd bestand uit te voeren. Het lastige is dat gebruikers geen waarschuwing krijgen bij het openen van zo’n afbeelding. Het bestand wordt niet herkend als schadelijk totdat het uitgevoerd wordt, wat het extra moeilijk maakt om te detecteren.

Dit soort aanvallen maakt gebruik van geavanceerde technieken om de kwaadaardige code in een onschuldig ogend bestand te verbergen, waardoor de kans op infectie groter is. Dit is een typisch voorbeeld van hoe malware kan worden verborgen in ogenschijnlijk onschuldige bestanden die dagelijks worden verstuurd en geopend door miljoenen mensen.

Besmetting zonder actie: hoe malware zich verspreidt via afbeeldingen

Het is een veelvoorkomend misverstand dat je actief iets moet downloaden of klikken om besmet te raken met malware. Bij polyglot bestanden is dit niet het geval. Je kunt eenvoudig besmet raken door een afbeelding te openen die op het eerste gezicht volkomen veilig lijkt. Cybercriminelen kunnen deze afbeeldingen versturen via email, sociale media of zelfs op websites plaatsen, zodat je ze onbewust opent en de malware zich kan verspreiden.

In veel gevallen zal de afbeelding zich automatisch installeren zodra je deze opent, zonder dat je enige actie onderneemt, zoals klikken of downloaden. Het bestand wordt gedownload en zodra het op je systeem is opgeslagen, kan de malware worden uitgevoerd. Dit maakt het extra gevaarlijk, omdat het vaak niet duidelijk is dat je slachtoffer bent van een aanval totdat het te laat is.

Veel mensen denken dat ze alleen risico lopen bij het downloaden van verdachte bestanden, zoals een onbekende emailbijlage of een bestand dat van een onbetrouwbare website komt. Maar malware in afbeeldingen bewijst dat je zelfs kunt worden besmet door bestanden die eruit zien als gewone afbeeldingen. Het enige wat je hoeft te doen is de afbeelding openen, en de malware doet de rest.

Persistentie: malware die blijft hangen in je systeem

Wanneer malware via een afbeelding je systeem binnendringt, kan deze blijven hangen en zelfs terugkeren, zelfs na een herstart van het apparaat. Dit gebeurt wanneer de malware gebruik maakt van technieken die persistentie mogelijk maken. Dit betekent dat de kwaadaardige code zich verbergt in het systeem en zichzelf automatisch opnieuw uitvoert, elke keer wanneer de computer wordt opgestart.

Malware kan bijvoorbeeld worden geïnstalleerd in belangrijke systeembestanden of configuraties, zodat het bij elke opstart opnieuw wordt uitgevoerd. Daarnaast kunnen er verborgen processen of scripts worden toegevoegd die continu op de achtergrond draaien. Deze persistentie maakt het veel moeilijker voor gebruikers om van de malware af te komen, zelfs als ze denken dat het probleem is opgelost.

In sommige gevallen kunnen aanvallers zelfs gebruik maken van verborgen backdoors, die toegang geven tot het geïnfecteerde systeem, zelfs als de gebruiker niet langer actief gebruik maakt van het apparaat. Dit kan leiden tot verdere schade, zoals het stelen van persoonlijke gegevens, het ongewenst gebruiken van het apparaat voor cybercriminaliteit (zoals cryptomining), of zelfs het laten draaien van ransomware.

Het is daarom essentieel dat gebruikers niet alleen letten op verdachte bestanden, maar ook maatregelen nemen om hun systemen regelmatig te scannen en bij te werken. Eenmaal geïnstalleerd, kan malware zich in het systeem verankeren en het steeds moeilijker maken om deze te verwijderen zonder ingrijpende stappen.

Hoe kun je jezelf beschermen tegen malware via afbeeldingen?

Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop je jezelf kunt beschermen tegen malware die via afbeeldingen wordt verspreid. De meeste aanvallen kunnen worden voorkomen door waakzaam te blijven en enkele basisbeveiligingsmaatregelen te nemen. Hier zijn enkele belangrijke stappen die je kunt volgen om jezelf te beschermen:

  • Controleer bijlagen en afzenders: Zelfs als de afbeelding afkomstig lijkt van een vertrouwde bron, betekent dit niet automatisch dat deze veilig is. Controleer altijd of het bestand daadwerkelijk afkomstig is van degene van wie je het verwachtte en wees extra voorzichtig als de afbeelding zonder aanleiding wordt verstuurd.

  • Gebruik beveiligingssoftware: Zorg ervoor dat je een goede antivirussoftware hebt geïnstalleerd die niet alleen bekend malware kan detecteren, maar ook ongebruikelijke activiteiten kan herkennen. Veel antivirusprogramma’s kunnen verdachte afbeeldingen en bestanden scannen voordat ze geopend worden, wat helpt om besmetting te voorkomen.

  • Update je systeem regelmatig: Malware maakt vaak gebruik van kwetsbaarheden in oudere versies van software. Het is daarom belangrijk om je besturingssysteem, applicaties en beveiligingssoftware altijd up to date te houden. Veel aanvallen richten zich op bekende kwetsbaarheden die al gepatcht zijn in nieuwe versies van software, maar als je deze niet hebt geïnstalleerd, blijft je systeem kwetsbaar.

  • Wees voorzichtig met externe afbeeldingen: Open geen afbeeldingen die van onbekende of verdachte bronnen komen. Dit geldt niet alleen voor emailbijlagen, maar ook voor afbeeldingen die je op websites vindt. Als je een afbeelding van een onbekende bron ontvangt, is het beter om deze niet te openen.

  • Beperk toegang via openbare netwerken: Gebruik geen openbare WiFi netwerken om afbeeldingen te openen of bestanden te downloaden, aangezien deze netwerken vaak niet goed beveiligd zijn. Hackers kunnen openbare netwerken gebruiken om malware te verspreiden of toegang te krijgen tot je apparaat.

Door deze voorzorgsmaatregelen te nemen, kun je de kans verkleinen dat je slachtoffer wordt van een aanval via afbeeldingen. Malware verspreiden via afbeeldingen is een geavanceerde techniek die steeds vaker voorkomt, maar met de juiste bescherming en bewustzijn kun je jezelf beter beschermen tegen dergelijke bedreigingen.

De toekomst van malware: AI en geavanceerde technieken

De evolutie van malware gaat verder dan de traditionele manieren van verspreiding. Cybercriminelen maken steeds vaker gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) om malware te ontwikkelen die moeilijker te detecteren is. AI kan worden gebruikt om code te schrijven die automatisch kan worden aangepast aan verschillende systemen, wat het voor beveiligingssoftware moeilijk maakt om deze te herkennen.

Daarnaast kunnen AI systemen helpen bij het ontwikkelen van nieuwe manieren om malware te verbergen, zoals in polyglot bestanden. Dit maakt het voor aanvallers gemakkelijker om malware te verspreiden zonder dat gebruikers het merken. Deze technologieën kunnen de dreiging van malware in de toekomst alleen maar groter maken, waardoor het nog belangrijker wordt om up to date beveiligingsmaatregelen te nemen.

AI kan bovendien helpen bij het uitvoeren van aanvallen die moeilijker te stoppen zijn, zoals door het automatisch genereren van nieuwe malware varianten die moeilijker te detecteren zijn door traditionele beveiligingsmethoden. Het is duidelijk dat de strijd tegen cybercriminaliteit steeds complexer wordt, en zowel bedrijven als individuen moeten blijven investeren in betere beveiliging en training om deze nieuwe dreigingen te kunnen bestrijden.

Wat is?

  • Polyglot bestanden
    Wat is het? Een polyglot bestand is een bestand dat meerdere formaten bevat, waardoor het tegelijkertijd meerdere typen bestanden kan zijn. Bijvoorbeeld, een bestand kan zowel een geldige afbeelding zijn (zoals een JPEG) als een uitvoerbaar programma dat kwaadaardige code bevat. Dit zorgt ervoor dat de afbeelding er normaal uitziet, maar tegelijkertijd een virus kan bevatten dat wordt uitgevoerd bij het openen van het bestand.
  • Persistentie
    Wat is het? Persistentie verwijst naar het vermogen van malware om op een computer of netwerk aanwezig te blijven, zelfs na herstarten van het systeem. Malware kan verborgen worden in systeembestanden, configuraties of processen zodat het telkens automatisch wordt uitgevoerd wanneer het systeem opstart. Dit maakt het moeilijker om de malware te verwijderen.
  • Antivirussoftware
    Wat is het? Antivirussoftware is een type beveiligingsprogramma dat is ontworpen om schadelijke software (zoals virussen, malware en ransomware) te detecteren, te blokkeren en te verwijderen. Het scant bestanden en programma's op je apparaat om te controleren op verdachte of kwaadaardige activiteiten.
  • Beveiligingssoftware
    Wat is het? Beveiligingssoftware is software die je computer of netwerk beschermt tegen bedreigingen, zoals malware, hackers, virussen en andere digitale aanvallen. Dit kan zowel antivirussoftware als andere tools omvatten die je beschermen tegen kwaadaardige aanvallen, zoals firewalls en encryptieprogramma’s.
  • AI (Kunstmatige Intelligentie)
    Wat is het? Kunstmatige intelligentie (AI) is de technologie die computers of machines in staat stelt om taken uit te voeren die normaal door mensen worden gedaan, zoals leren, redeneren, en problemen oplossen. In de context van malware kan AI worden gebruikt om automatisch nieuwe malware te ontwikkelen die moeilijker te detecteren is.
  • Cryptomining
    Wat is het? Cryptomining is het proces waarbij de rekenkracht van een computer wordt gebruikt om nieuwe cryptovaluta te genereren, zoals Bitcoin. Cybercriminelen gebruiken de rekenkracht van geïnfecteerde systemen om zelf cryptovaluta te minen, wat hun winst vergroot zonder dat ze zelf dure hardware hoeven aan te schaffen.
  • Backdoor
    Wat is het? Een backdoor is een verborgen toegangsmethode waarmee hackers toegang krijgen tot een systeem zonder dat de gebruiker het weet. Dit kan bijvoorbeeld een verborgen gebruikersaccount zijn of een programma dat door cybercriminelen wordt gebruikt om ongeautoriseerd toegang te krijgen tot een computer of netwerk.
  • Externe netwerken (openbare netwerken)
    Wat is het? Externe netwerken zijn netwerken zoals openbare WiFi hotspots die vaak niet goed beveiligd zijn. Cybercriminelen kunnen deze netwerken gebruiken om toegang te krijgen tot persoonlijke gegevens of om malware te verspreiden. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn bij het gebruik van dergelijke netwerken.

Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt.

Bron: aquasec

Meer vragen van de week

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.