Wie herkent deze personen?
Powered by RedCircle
Hoe oplichters met een ‘Geheime Code’ voor je deur staan: wat een recente fraudezaak ons leert
De meesten van ons zijn op hun hoede voor verdachte SMS berichten die zogenaamd van onze bank komen. We hebben geleerd niet op onbekende links te klikken. Maar wat als zo’n simpel berichtje slechts het begin is van een veel geavanceerdere aanval? Een aanval die niet op je scherm blijft, maar zich letterlijk naar je voordeur verplaatst?
Een recente fraudezaak uit Wormer laat op verontrustende wijze zien hoe criminelen de grens tussen de digitale en fysieke wereld vervagen. Het begon allemaal op een manier die we allemaal kennen: een SMS bericht met het dringende verzoek de bank te bellen. Maar wat volgde was geen doorsnee phishingpoging. Het eindigde met een koerier aan de deur, gewapend met een ‘geheime code’ om het slachtoffer ervan te overtuigen zijn bankpas en pincode af te geven. Dit artikel ontleedt de geraffineerde tactieken uit deze zaak, die aantonen hoe persoonlijk en psychologisch manipulatief moderne fraude is geworden.
De oplichter komt fysiek naar je toe
In tegenstelling tot de anonieme online scams, waarbij de dader zich achter een scherm verschuilt, had deze methode een cruciaal fysiek component. Na een overtuigend telefoongesprek met een zogenaamde bankmedewerker, stond er daadwerkelijk een persoon voor de deur in Wormer om de bankpas, pincode en identifier op te halen. Dit is een vorm van social engineering die een diepe psychologische dissonantie creëert.
De abstracte, verre dreiging van een anonieme hacker wordt plotseling vervangen door de concrete, tastbare aanwezigheid van een nette koerier. Deze stap is ontworpen om ons mentale model van fraude te doorbreken. De bereidheid van de oplichter om fysiek te verschijnen, geeft hun verhaal een schijn van legitimiteit die een email of telefoontje nooit kan evenaren. De dreiging transformeert in een ogenschijnlijk professionele ‘service’ die bij je thuis wordt afgehandeld, wat het voor een slachtoffer uiterst verwarrend en ontwapenend maakt.
Ze creëren een valse gevoel van veiligheid
De meest geraffineerde tactiek was het gebruik van een ‘beveiligingscode’. De ‘bankmedewerker’ aan de telefoon gaf het slachtoffer een unieke code die de koerier later aan de deur zou noemen ter verificatie. Psychologisch gezien is dit een meesterzet, omdat het de illusie van controle creëert.
Dit is meer dan alleen een gevoel van veiligheid; het geeft het slachtoffer valse handelingsbekwaamheid (false agency). Hij gelooft dat hij actief deelneemt aan een legitiem veiligheidsprotocol. Door de code te controleren, denkt het slachtoffer de situatie te beheersen. In werkelijkheid is dit precies het mechanisme dat de oplichters nodig hebben om de laatste verdedigingslinie te doorbreken. In de overtuiging een veiligheidscheck uit te voeren, faciliteert het slachtoffer zelf de beslissende stap van de fraude.
De buitmaking is snel en grootschalig
Zodra de deur achter de koerier sluit, begint een genadeloze race tegen de klok die het slachtoffer niet weet dat hij aan het verliezen is. De zaak uit Wormer illustreert de nietsontziende efficiëntie van deze criminelen. Nog diezelfde avond werd de gestolen bankpas gebruikt in een luxe kledingwinkel in een Amsterdams warenhuis.
Daar gaven de verdachten in één keer een bedrag van maar liefst € 18.000 uit. De criminelen opereren met de precisie van een militaire operatie, waarbij ze de gestolen middelen onmiddellijk omzetten in kostbare, moeilijk te traceren goederen. Deze snelheid is cruciaal voor hun succes; ze voltooien hun missie lang voordat het slachtoffer argwaan krijgt en zijn pas kan blokkeren.
Ze misbruiken je vertrouwen in meerdere instanties
Om hun verhaal, ook wel pretexting genoemd, volledig waterdicht te maken, imiteerden de oplichters niet slechts één, maar twee autoriteiten. De ‘bankmedewerker’ kondigde aan de telefoon aan dat iemand van de politie de spullen zou komen ophalen. Dit is een krachtige psychologische tangbeweging.
Deze tactiek maakt misbruik van het autoriteitsprincipe: onze aangeleerde neiging om gezagsdragers te gehoorzamen. Door niet alleen de bank, maar ook de politie te noemen, wordt het verzoek van de een gevalideerd door de autoriteit van de ander. Dit is ontworpen om het kritisch denkvermogen van het slachtoffer te overbelasten. Twijfelen aan de koerier voelt plotseling als twijfelen aan de legitimiteit van de politie zelf, waardoor argwaan bijna onmogelijk wordt.
Conclusie: wat zou jij doen?
De belangrijkste les uit deze zaak is dat moderne fraude een hybride dreiging is die de online en offline wereld naadloos combineert. Oplichters gebruiken niet alleen digitale middelen, maar schuwen ook de persoonlijke confrontatie niet. Tactieken als een fysieke ophaling en een valse beveiligingscode zijn speciaal ontworpen om onze logische en emotionele verdedigingsmechanismen te omzeilen.
Nu je deze geavanceerde tactieken kent, vraag jezelf af: wat is de enige juiste reactie als iemand, wie dan ook, je ooit vraagt om je bankpas of pincode af te geven?
Het antwoord is altijd en zonder uitzondering hetzelfde: verbreek de verbinding, sluit de deur en neem zelf contact op met je bank via het officiële nummer op de achterkant van je pas. Er zijn geen uitzonderingen.
Bron: politie.nl
Andere varianten van bankhelpdeskfraude
Wat is Vishing?
Vishing is een telefonische vorm van phishing waarbij gebruik wordt gemaakt van geautomatiseerde spraakberichten om persoonlijke informatie van slachtoffers te verkrijgen. Deze techniek, die lijkt op phishing via e-mail en sms, heeft als doel een gevoel van urgentie bij de ontvanger op te wekken, zodat deze actie onderneemt en gevoelige informatie vrijgeeft. Het is van essentieel belang nooit informatie te delen met dergelijke geautomatiseerde oproepen. Oplichters kunnen ook eenvoudig een vals nummer tonen, waardoor het lijkt alsof het telefoontje afkomstig is van een betrouwbare instantie. Het advies is duidelijk: indien u niet zelf het gesprek hebt geïnitieerd, verstrek dan nooit persoonlijke informatie. Onlangs zijn er arrestaties verricht in verband met helpdeskfraude, waarbij slachtoffers werden bedrogen om controle over hun bankrekeningen te verliezen door het installeren van software voor externe toegang, zoals AnyDesk. Deze vorm van cybercriminaliteit, die voornamelijk ouderen treft, onderstreept het belang van waakzaamheid bij onverwachte telefoongesprekken, vooral wanneer er naar persoonlijke of financiële informatie wordt gevraagd.
Wat is Smishing?
Smishing, of SMS-phishing, is een vorm van cyberdreiging waarbij oplichters sms-berichten versturen om persoonlijke informatie te verkrijgen. Deze berichten hebben vaak een dringende toon en sporen de ontvanger aan tot actie, zoals het bellen van een bepaald nummer of het bezoeken van een website. De inhoud van deze berichten varieert van verzoeken om persoonlijke informatie tot eisen om te betalen voor fictieve diensten. De gevolgen hiervan kunnen uiteenlopen van identiteitsdiefstal tot financieel verlies.
De kracht van smishing schuilt in het misbruiken van het vertrouwen dat mensen doorgaans stellen in sms-communicatie, een medium dat als veiliger wordt beschouwd dan e-mail, waar phishing meer bekend is. Smishers passen geraffineerde sociale engineeringtechnieken toe om hun slachtoffers om de tuin te leiden, door zich voor te doen als betrouwbare instanties of zelfs als bekenden. Het is raadzaam om alert te blijven: bij twijfel altijd de afzender controleren en niet klakkeloos op links klikken. Het beschermen van je persoonlijke gegevens begint bij het herkennen van dergelijke bedreigingen en het nemen van preventieve maatregelen. Dit omvat het gebruik van VPN's op mobiele apparaten en het installeren van apps alleen via officiële appwinkels.
In de strijd tegen smishing is het vergroten van bewustzijn cruciaal. Door informatie te delen over de tactieken van cybercriminelen en het belang van digitale veiligheid te onderstrepen, kunnen we collectief het risico op smishing verkleinen en onze digitale wereld veiliger maken.
Wat is Tech Support Sam?
Een 'Tech Support Scam' is een geraffineerde vorm van cybercriminaliteit. Hierbij worden individuen benaderd door oplichters die zich voordoen als helpdeskmedewerkers. Deze nep-technici of -security-experts beweren vaak dat ze ernstige problemen hebben ontdekt met de software op de computer van het slachtoffer, zoals verouderde Microsoft-software of virussen. Ze benadrukken de urgentie van onmiddellijke actie om verdere schade te voorkomen en bieden hun 'hulp' aan tegen betaling. In werkelijkheid zijn deze criminelen uit op geld en het installeren van malware of virussen op de computer van het slachtoffer, om zo toegang te krijgen tot persoonlijke gegevens en bestanden.
De oplichtingsmethoden variëren, maar omvatten vaak het verzoek aan het slachtoffer om software te installeren die de oplichter volledige toegang tot de computer verleent. Slachtoffers worden ook vaak gevraagd antivirusprogramma's uit te schakelen en worden geconfronteerd met neppe 'problemen' om de noodzaak van hun 'diensten' te benadrukken. De kosten voor deze frauduleuze diensten kunnen oplopen tot honderden euro's, waarbij het gevraagde bedrag vaak ongemerkt verhoogd wordt tijdens het betaalproces.
Deze vorm van cybercriminaliteit bestaat al sinds 2009 en kende een piek rond 2011. Het wordt vaak uitgevoerd vanuit callcenters in India door oplichters die gebroken Engels spreken. Om zich te beschermen, is het belangrijk voor individuen om te weten dat legitieme bedrijven zoals Microsoft nooit ongevraagd bellen om technische ondersteuning te bieden of naar beveiligingsinstellingen te vragen. Bij het ontvangen van dergelijke oproepen is het raadzaam direct op te hangen en geen toegang te verlenen tot de computer.
Tegenwoordig zijn er ook Nederlandstalige varianten waarbij oplichters namens een bank bellen.
Wat is AnyDesk?
AnyDesk is software voor externe toegang die gebruikers in staat stelt om vanaf een andere locatie verbinding te maken met en controle uit te oefenen over een computer. Dit is bijzonder handig voor IT-ondersteuning op afstand, het toegankelijk maken van je eigen computer thuis wanneer je op kantoor of onderweg bent, of voor het samenwerken met collega's of vrienden.
Door AnyDesk te gebruiken, kun je het scherm van de andere computer bekijken en bedienen, inclusief de muis en het toetsenbord, alsof je er zelf fysiek aanwezig bent. Het is cruciaal om te onderstrepen dat voor een dergelijke verbinding gewoonlijk uitdrukkelijke toestemming nodig is van de persoon aan de andere zijde, wat bijdraagt aan de veiligheid van de verbinding.
Desalniettemin is het van groot belang om voorzichtig te zijn bij het delen van je AnyDesk-gegevens. Zorg ervoordat je enkel verbinding maakt met personen die je vertrouwt. Cybercriminelen kunnen immers trachten toegang tot je computer te verkrijgen via AnyDesk of vergelijkbare software door middel van misleiding.
Bankhelpdeskfraude: Hoe herkent u het?
Wanneer uw telefoon rinkelt en het nummer of de naam van uw bank op het scherm verschijnt, kunt u in de verleiding komen om direct vertrouwen te hebben in de persoon die u te woord staat. Stelt u zich voor: een keurige, Nederlandssprekende man of vrouw informeert u over een urgent probleem dat onmiddellijke actie vereist. Om hun betrouwbaarheid te bewijzen, deelt deze zogenaamde 'medewerker' persoonlijke gegevens met u, zoals uw adres, rekeningnummer of geboortedatum. Vervolgens wordt er beweerd dat een bankmedewerker persoonlijk bij u langs komt om uw pinpas te vernietigen door deze door te knippen en in een officiële envelop van de bank te plaatsen.
Echter, tot uw verbazing ontdekt u later dat er geld van uw rekening is verdwenen zonder uw toestemming. Hoe kon dit gebeuren, terwijl alles zo legitiem leek?
Dit scenario is een klassiek voorbeeld van bankhelpdeskfraude, een vorm van oplichting waarbij criminelen zich voordoen als bankmedewerkers om uw vertrouwen te winnen en uiteindelijk toegang te krijgen tot uw financiële middelen.
Verschillende manieren om informatie met de politie te delen
Beschikt u over informatie die u wilt delen met de politie, dan zijn daarvoor meerdere mogelijkheden beschikbaar. U kunt kosteloos contact opnemen met de Opsporingstiplijn via 0800-6070, of gebruikmaken van het politie tipformulier, te vinden op https://www.politie.nl/aangifte-of-melding-doen/meldpunten/tipformulier.html. Daarnaast is het mogelijk informatie te verstrekken via WhatsApp, bereikbaar op 06-17214856.
Voor wie anonimiteit verkiest, staat Meld Misdaad Anoniem ter beschikking. U kunt daar anoniem informatie doorgeven door gratis te bellen naar 0800-7000 of door het online formulier in te vullen op https://www.meldmisdaadanoniem.nl/melden/.
Indien u vertrouwelijke informatie heeft en in persoon met de politie wilt spreken, kunt u contact opnemen met het Team Nationale Inlichtingen via 079-345 8999. Voor algemene vragen is het landelijke nummer van de politie 0900-8844 beschikbaar.
Meer gezochte personen
Breda - Nepagent
Reading in another language
Amerongen - Bankhelpdeskfraude
Reading in another language
Sprundel / Etten-Leur - Bankhelpdeskfraude
Reading in another language
Wormer / Amsterdam - Bankhelpdeskfraude
Reading in another language
Tilburg - Oplichter doet zich voor als FIOD agent en steelt geld en sieraden
Reading in another language
Krimpen aan den IJssel - Bankhelpdeskfraude
Reading in another language