Explosieve stijging jeugdige cybercriminelen in Nederland

Gepubliceerd op 15 december 2022 om 10:44

First click here and then choose your language with the Google translate bar at the top of this page ↑

Nederlanders die zich schuldig maken aan cybercrime, zijn vaak erg jong. Ongeveer de helft van hen is 21 jaar of jonger. Het aantal jonge verdachte is de afgelopen jaren fors toegenomen tot 1.329. Zowel de politie als het Openbaar Ministerie is bang dat deze jongvolwassenen verder afglijdt in de criminaliteit.

Explosieve stijging van jeugdige cybercriminelen

Het cijfermateriaal toont aan dat er de afgelopen jaren sprake was van een explosieve stijging van jeugdige cybercriminelen. Vier jaar geleden, in 2018, was één op de drie verdachten van cybercriminaliteit (33 procent) 21 jaar of jonger. Vorig jaar was dat aandeel al gestegen naar 47 procent.

Ook het totaal aantal jeugdige verdachten in absolute zin liet de afgelopen jaren een forse stijging zijn. In 2018 arresteerde de politie 278 verdachten die 21 jaar of jonger waren. In 2021 steeg dat aantal tot 1.329. Een deel van deze toename is te verklaren doordat de manier van registreren is veranderd.

Het besef lijkt te ontbreken

Het Openbaar Ministerie zegt zich zorgen te maken om deze trend. “Het besef lijkt bij jonge daders soms te ontbreken dat ze echte slachtoffers treffen”, zo zegt de officier van justitie in een schriftelijke reactie tegenover de NOS. Naast het aantal neemt tevens de ernst van de digitale misdrijven toe.

Volgens de officier gaat het niet enkel om ‘eenzame jongeren op een zolderkamer’, maar gaat er een georganiseerde criminele bende schuil aan het fenomeen. “Cybercrime heeft zich vermengd met de georganiseerde misdaad, die heeft ontdekt dat er flink te verdienen valt”, aldus het OM.

De verdachten die voor het Openbaar Ministerie verschijnen, maken zich schuldig aan uiteenlopende vormen van cybercrime. Denk aan WhatsApp-fraude, marktplaatsfraude, helpdeskfraude, phishing en jongeren die DDoS-aanvallen uitvoeren. “Dit zal ook in de toekomst een groter probleem worden”, vreest Theo van der Plas, programmadirecteur Digitalisering & Cybercrime bij de Nationale Politie.

Aangiften aan elkaar koppelen

De politie probeert verdachten op het spoor te komen door aangiften aan elkaar te koppelen. Door patronen te herkennen hoopt de politie alle aangiften te herleiden tot één of twee daders. “Zo komen we bij de grote vissen terecht, en niet enkel bij de geldezels”, zo zegt Van der Plas.

Geldezels of katvangers zijn mensen die hun bankrekening of betaalpas ter beschikking stellen in ruil voor een deel van de opbrengst. De echte criminelen blijven vaak buiten beeld, omdat transacties niet via hun bankrekening plaatsvindt. Geldezels zijn in praktijk vaak eenvoudig op te sporen en zitten met de gebakken peren. Naast een strafblad belanden ze op een fraudelijst. Het openen van een nieuwe bankrekening is dan nagenoeg onmogelijk. Dat geldt ook voor het afsluiten van een hypotheek of een lening.

Tot slot riskeren geldezels een gevangenisstraf tot vier jaar en kunnen slachtoffers de financiële schade op hen verhalen.

De politie en het Openbaar Ministerie denken dat het voor jongeren aantrekkelijk is om een cybercrimineel te worden. Doordat er kant-en-klare tools beschikbaar zijn om bijvoorbeeld DDoS-aanvallen uit te voeren of spamberichten te versturen, is de opstap naar het criminele pad klein. De politie is echter bang dat dat de stap van cybercrime naar reguliere misdaad klein is.

“Crimineel geld maakt crimineel geld. Jongeren verdienen kapitaal en gebruiken dat vervolgens weer om drugs mee te kopen en te verhandelen”, aldus Van der Plas.

Het is een soort hype

"Hoi mam, m'n telefoon is kapot en heb een nieuw nummer. Kun je een paar duizend euro overmaken?" Met dit soort appjes proberen online fraudeurs geld los te peuteren van potentiële slachtoffers. Steeds vaker gaat het om jonge verdachten. Online noemen zij dit 'F-game'.

De jongeren maken geen geheim van hun criminele activiteiten en plaatsen, anoniem, video's waarin ze laten zien hoe ze hun geld verdienen. NOS Stories vond op TikTok 260 Nederlandse video's met hashtags als "fgame", "swipen" en "geldezel", samen goed voor ruim honderdduizend likes.

Beelden van grote sommen geld en pinpassen komen voorbij, maar ook van chats met slachtoffers en de software die ze gebruiken om mensen op te lichten. "Het is een soort hype geworden. Vroeger wilden mensen drugsdealer zijn, nu F-gamer", zegt één van de jongens achter deze video's.

NOS Stories sprak voor deze video met meerdere jongeren die meedoen aan de 'F-game':

Bron: politie.nl, nos.nl, vpngids.nl

Stelling: Het gebruik van wachtwoorden is een verouderde beveiligingstechniek die zijn langste tijd heeft gehad

Iedere seconde vinden er ergens ter wereld wel nieuwe pogingen plaats van cybercriminelen om websites, diensten, bedrijven of consumenten te hacken. Niet geheel onverwachts is er dus ook een toenemende kans op gelekte wachtwoorden, waardoor cybercriminelen eenvoudig toegang tot bedrijfsgegevens krijgen, aldus Beyond Identity, een leverancier van wachtwoordloze oplossingen voor identiteitsbeheer. Vorige maand meldde CyberNews dat er een bestand met de naam 'RockYou2021.txt' op een populair hackersforum is gezet. Daarbij gaat het om een verzameling van 8,4 miljard wereldwijd gelekte wachtwoorden. Ook in Nederland is het lekken van wachtwoorden schering en inslag.

Lees meer »

De belangrijkste cyberdreigingen voor Industrial Control Systems

Het beveiligen van industriële beheersystemen (Industrial Control Systems / ICS) is van vitaal belang. Onder meer de beveiliging van endpoints, de systemen waarop eindgebruikers vertrouwen, moet hierbij voldoende krijgen. In een rapport waarschuwt Trend Micro voor de risico’s en zet de belangrijkste dreigingen op een rijtje.

Lees meer »

10 jaar Cybersecuritybeeld Nederland: basis beveiligingsmaatregelen nog altijd niet op orde

Al tien jaar publiceert de overheid het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) waarin cyberdreigingen en de kwetsbaarheid van de Nederlandse digitale infrastructuur centraal staan. De boodschap is al die tijd nagenoeg niet veranderd, en dat is dat organisaties basale beveiligingsmaatregelen nog altijd niet op orde hebben. Er ontstaat echter een kloof tussen bedrijven die wel en niet digitaal weerbaar zijn, zo laat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) weten.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 29-2021

Ransomware-aanval op hostingprovider Cloudstar raakt honderden bedrijven, DDoS aanval legt GGD-sites voor test- en prikafspraken opnieuw plat en veel slachtoffers van ransomware beschikken over betrouwbare back-ups. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 168 week 29-2021

Onverantwoorde en destabiliserende gedrag in cyberspace, de meest voorkomende soorten cyberaanvallen in 2021 en heterdaad aanhoudingen cybercriminelen in vakantiehuisje. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 168.

Lees meer »