Mensen die de dupe zijn van online criminaliteit, voelen zich vaak in de kou staan. Ze zijn al het slachtoffer van oplichting en worden vaak ook door hun omgeving veroordeeld dat ze zich in de maling hebben laten nemen. De impact van deze vorm van criminaliteit wordt vaak nog onderschat.
Criminelen hebben hun werkterrein verlegd
Het aandeel cybercriminaliteit wordt met de dag groter. Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de toenemende digitalisering van de samenleving, het feit dat mensen steeds vaker van thuis uit werken en we vaker online onze aankopen doen, heeft ervoor gezorgd dat criminelen hun werkterrein hebben verlegd. Traditionele vormen van criminaliteit zoals inbraak, straatroof, beroving en diefstal raken steeds verder op de achtergrond. In de plaats daarvan worden mensen steeds vaker online opgelicht.
Nieuwe cijfers laten dit goed zien. Tot en met november ontving de politie 13.000 aangiften van cybercrime. Dat is een toename van bijna 20 procent ten opzichte van 2020, toen er in heel 2020 bijna 11.000 aangiften binnenstroomden. Het aantal (online) fraudezaken neemt naar verwachting nog verder toe.
VIN fraude
Een bekende vorm van cybercriminaliteit is WhatsApp-fraude. Hoewel het aandeel van deze vriend-in-noodfraude of hulpvraag fraude het afgelopen jaar iets afnam, ontving de politie gemiddeld bijna honderd aangiften per dag. De totale schade als gevolg van WhatsApp-fraude in 2021, wordt door experts geschat op 13 miljoen euro.
Impact cybercrime wordt onderschat
De impact van cybercrime wordt te vaak onderschat. Slachtofferhulp Nederland benadrukt dat de gevolgen zowel financieel als emotioneel groot kunnen zijn. Sommige slachtoffers zijn tienduizenden euro’s lichter nadat ze door cybercriminelen zijn benaderd. Gedupeerden schamen zich vaak voor wat hen is overkomen en verliezen het vertrouwen in de medemens.
Uit schaamte en schuldgevoel melden lang niet alle slachtoffers van internetoplichting zich bij de politie. De cijfers van de politie zijn volgens Jolise Stol, cybercrime-expert bij Slachtofferhulp Nederland, waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg.
Slachtoffers van cybercrime worden volgens Stol vaak door hun omgeving veroordeeld als ze erover vertellen. Gedupeerden zijn zodoende twee keer het slachtoffer. “Mensen zeggen vaak: ‘Hoe kun je nou zo stom zijn? Je snapt toch dat zoiets niet pluis is?’ Je bent al opgelicht en veel geld kwijtgeraakt, en als je dan ook nog eens wordt veroordeeld door je omgeving, ben je nog een keer slachtoffer”, aldus Stol.
Pakkans klein
Wat het nog eens extra wrang maakt, is dat de pakkans van cybercriminelen laag is. Omdat cybercrime zich op grote schaal plaatsvindt en onderzoek veel tijd en energie kost, is het voor de politie nagenoeg onmogelijk om de daders te achterhalen.
De politie doet er weliswaar alles aan om het cybercriminelen zo lastig mogelijk te maken, maar het lijkt een druppel op een gloeiende plaat. De nadruk ligt momenteel op het verstoren van de werkwijze van internetcriminelen. In september vorig jaar startte de politie de campagne ‘Mijn scam, jouw probleem!’ om het aantal geldezels terug te dringen.
Aankomend jaar
Voor aankomend jaar wil de politie de samenwerking met banken en het bedrijfsleven opschroeven. Daarnaast wordt er meer tijd en aandacht geschonken aan het verbeteren van de digitale vaardigheden van agenten. Tot slot gaat de politie meer preventieve maatregelen treffen om de aanwas van nieuwe, jonge daders tegen te gaan.
Bron: nos.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het slachtoffer geworden van cybercriminelen
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het slachtoffer geworden van cybercriminelen. Sinds de uitbraak van het COVID-19-virus is het aantal cyberaanvallen vervijfvoudigd. Afgelopen week lekten er duizenden e-mailadressen en wachtwoorden van de organisatie online. Alle geïnfecteerde computersystemen worden momenteel gemigreerd naar een meer beveiligde omgeving.
Malware besmet iPhones en steelt Signal- en ProtonMail-data
Onderzoekers hebben in de eerste maanden van dit jaar malware ontdekt die ongepatchte iPhones en iPads infecteert en vervolgens data van onder andere chatapplicatie Signal en maildienst ProtonMail steelt. Het gaat om een zogeheten drive-by download, zo meldt securitybedrijf Volexity. Alleen het bezoeken van een gecompromitteerde website met een toestel dat op iOS 12.3, 12.3.1 en 12.3.2 draait is voldoende om met de malware besmet te raken. Er is geen verdere interactie van gebruikers vereist.
Inkomsten 'porno afpersmail met jouw wachtwoord' als herinvesteren
Sophos heeft het rapport Follow the Money in a Massive “Sextortion” Spam Scheme gepubliceerd, dat aantoont hoe geld van slachtoffers leidde tot de onderbuik van cybercriminaliteit. Onderzoekers ontdekten de oorsprong van miljoenen sextortion-spammails die tussen september 2019 en februari 2020 werden verspreid en analyseerden vervolgens wat er met het geld gebeurde dat via slachtoffers in bitcoin-portemonnees van aanvallers terechtkwam. De afpersing bedroeg in totaal ongeveer $ 500.000. Volgens SophosLabs is dit het eerste rapport dat een bitcoin-afstand van sextortion traceert.
Cybercrime nieuwsbrief 103 (week 17-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 17-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 17-2020
Wat is phishing »
Cyberaanval op digitaal archief scholen Groningen en Haren
Het digitale archief van het Montessori Lyceum Groningen, Montessori Vaklyceum en het Harens Lyceum getroffen is getroffen door een computervirus. De bestanden uit het archief van de scholen zijn daardoor onherstelbaar beschadigd. Dit blijkt vandaag uit intern onderzoek naar de gebeurtenis. Het online onderwijs op de scholen en de schoolexamens gaan onverminderd door.
Celstraffen voor drugshandel via het darkweb met PGP's, witwassen en aanslagen op motorclub Satudarah
De rechtbank heeft celstraffen tot 8 jaar opgelegd voor drugshandel via het darkweb, witwassen het voorbereiden van aanslagen op leden van motorclub Satudarah.
Nintendo Switch-eigenaars worden gehackt
Onverwachts een mail krijgen dat er met je account is ingelogd terwijl je dat zelf niet bent: een steeds grotere groep Nintendo Switch-eigenaars maakt er melding van. Nintendo roept gebruikers op om een extra beveiliging bij inloggen in te schakelen.
Minister: "Door losgeld te betalen worden criminele activiteiten beloond en gestimuleerd"
Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus vraagt verzekeraars om het losgeld dat cybercriminelen eisen bij ransomware niet langer te vergoeden. De minister is van mening dat de geleden schade als gevolg van het niet-betalen van het losgeld het uitgangspunt moet zijn van verzekeraars. Door het gevraagde losgeld te vergoeden, werken ze cybercriminaliteit in de hand.
Nederland nummer 7 van landen met meeste corona scam websites in de wereld
Wereldwijd proberen cybercriminelen een slaatje te slaan uit de coronacrisis. Zij registreren op grote schaal allerlei domeinnamen met corona-gerelateerde termen. Deze sites verspreiden leugens, malware en faciliteren cybercriminaliteit en oplichting. Nederland staat in de top 10 van landen waar de meeste geregistreerde, corona-gerelateerde malafide domeinnamen vandaan komen. In totaal gaat het om ruim 1.400 domeinnamen.
Politie: "Op grote schaal Instagram accounts overgenomen"
De cybercrime-eenheid van de politie waarschuwt iedereen die op Instagram actief is voor oplichtingspraktijken. Instagramaccounts worden momenteel op grote schaal overgenomen door hackers en andere cybercriminelen. Zij doen zich voor als een vriend of kennis en vragen je via een direct message om je telefoonnummer.