Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Ransomware in Nederland: Groeiende bedreiging voor organisaties en privacy
Reading in 🇬🇧 or another language
Dordrecht - Nepagent
Reading in 🇬🇧 or another language
Actuele aanvallen en cyberaanvallen nieuws - huidige week
Reading in 🇬🇧 or another language
Slachtofferanalyse en Trends van Week 42-2024
Reading in 🇬🇧 or another language
Nieuwsbrief 336 Cybercrimeinfo (ccinfo.nl)
Reading in 🇬🇧 or another language
Generatieve AI: De nieuwe uitdaging voor cyberveiligheid
In deze podcast bespreken we het artikel “Generatieve AI: De nieuwe uitdaging voor cyberveiligheid”, geschreven door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI). Het artikel beschrijft de impact van generatieve AI op cybersecurity, waarbij wordt gesteld dat generatieve AI een “gamechanger” is, omdat het nieuwe en complexe cyberaanvallen mogelijk maakt. We introduceren het “AI Cybersecurity Kwadrant”, een model dat de risico’s en kansen van generatieve AI analyseert, met een focus op aanvallen met en tegen AI, en verdediging met en van AI. De auteurs benadrukken het belang van proactieve cybersecurity-strategieën om de snelle ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI bij te houden.
Internationale acties ontmantelen darkweb-marktplaats Sipultie
Reading in 🇬🇧 or another language
Hybride cyberaanvallen: de vervagende lijnen tussen staten en criminelen
In deze podcast bespreken we de toenemende samenwerking tussen cybercriminelen en overheden, waarbij ze hun middelen en technieken combineren om zowel financiële als geopolitieke doelen te bereiken. We benadrukken dat ransomware een ernstige bedreiging blijft, met name voor de gezondheidszorg, en dat het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) door zowel cybercriminelen als overheden aanvallen complexer en moeilijker te stoppen maakt. Daarnaast bespreken we het belang van samenwerking tussen de publieke en private sector om cyberdreigingen effectief te bestrijden. De noodzaak voor strengere internationale normen en sancties voor cyberaanvallen komt ook aan bod, evenals de rol van geavanceerde technologieën zoals AI en internationale samenwerkingen voor de toekomst van cyberbeveiliging.
Nederland in de top 5 van meest getroffen landen door mobiele malware
In deze podcast waarschuwen we voor de groeiende dreiging van mobiele malware in Nederland, dat inmiddels tot de top 5 van meest getroffen landen behoort. We leggen uit waarom Nederland een aantrekkelijk doelwit is voor cybercriminelen, mede door de hoge technologische adoptie, economische welvaart en geavanceerde infrastructuur. Daarnaast bespreken we verschillende soorten mobiele malware die in Nederland worden waargenomen, zoals banking malware, spyware, ransomware, adware en phishing-apps. De impact op zowel individuen als bedrijven wordt uitgelicht, met de nadruk op financiële verliezen, identiteitsdiefstal en reputatieschade. We sluiten af met praktische tips om jezelf te beschermen tegen mobiele malware, zoals bewustwording, veilig downloaden, gebruik van beveiligingssoftware, regelmatige updates, sterke wachtwoorden, beperken van toestemmingen, bedrijfsbeleid, regelmatige back-ups en samenwerking met experts.
Broek in Waterland en Graft - Helpdesk fraude
Zaaknummer: 2024127853
Slachtofferanalyse en Trends van Week 41-2024
In deze podcast bespreken we de toenemende dreiging van cyberaanvallen in Nederland en België, waaronder credential stuffing, ransomware-aanvallen en geavanceerde aanvallen op overheidsnetwerken. We belichten de impact van deze aanvallen op bedrijven, overheidsorganisaties, vitale infrastructuur en consumenten. Concrete voorbeelden, zoals de hack van een jeugdzorgorganisatie in Nederland en de aanval op de Belgische tak van Decathlon, illustreren de ernst van de situatie. Daarnaast benadrukken we het belang van sterke cybersecuritymaatregelen en geven we praktisch advies over het beschermen van gevoelige gegevens.
Nieuwsbrief 335 Cybercrimeinfo (ccinfo.nl)
In deze podcast, gebaseerd op de nieuwste nieuwsbrief van Cybercrimeinfo.nl, bespreken we de belangrijkste cybercrime-ontwikkelingen. We behandelen onderwerpen zoals bankhelpdeskfraude, phishing en internationale politie-operaties, evenals de opkomst van geavanceerde phishing-aanvallen. Daarnaast belichten we recente ransomware-aanvallen op ziekenhuizen en bedrijven, en een datalek bij de Nederlandse politie. We vragen ook aandacht voor de gevaren van het hacken van verkeerslichten en introduceren een nieuwe vorm van bankhelpdeskfraude. Tot slot moedigen we luisteraars aan om te doneren om het werk van Cybercrimeinfo.nl te ondersteunen.