Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
De gezondheidszorg wordt niet ontzien door cybercriminelen
Een cyberaanval op een kliniek of ziekenhuis is letterlijk een kwestie van leven of dood. In 2020 bezweken zorginstellingen over de hele wereld bijna onder de druk van de COVID-19-pandemie, en de acties van cybercriminelen droegen alleen maar aan de ellende bij. Een van de meest significante dreigingen voor zorginstellingen in het afgelopen jaar kwam van ransomware aanvallen .
Phishers voegen maar liefst 12 banken toe om het echt te laten lijken
Wie zaken doet via Marktplaats, moet altijd op zijn hoede zijn als een (ver)koper vraagt om een rekeningnummer te verifiëren. In een nieuwe variant van deze oplichtingstruc hebben oplichters een levensechte website van betaaldienst Tikkie nagebouwd. Slechts aan de url kun je zien dat je met een nepsite te maken hebt. Let je even niet op? Dan is je rekening binnen de kortste keren geplunderd.
Waarom tweestapsverificatie instellen?
Het aantal cyberaanvallen is sinds de coronacrisis vervijfvoudigd. Alleen al in de Microsoft cloud zijn er 300 miljoen frauduleuze inlogpogingen per dag. Jouw bedrijf neemt waarschijnlijk allerlei maatregelen om de kans op een datalek te verkleinen. Het instellen van tweestapsverificatie voor medewerkers is hierbij enorm belangrijk. Want 80 procent van de hacking-gerelateerde aanvallen komen binnen via wachtwoorden.
Belgie: “Conclusies over de cyberaanval zijn voorbarig. Maar het is belangrijk om die gevoelige context te signaleren. Dat ontkennen is naïef”
Het Belgische Belnet ligt momenteel onder vuur. Het netwerk werd gisteren rond het middaguur getroffen door een DDoS-aanval. Meerdere overheidsdiensten kunnen daardoor geen gebruik maken van het internet. Het is onduidelijk wie er achter de aanval zit.
Brabantia in gelijk gesteld in phishing zaak Bol.com
Een phishingmail is Bol.com duur komen te staan. De online retailer dacht een bericht van Brabantia te hebben ontvangen met het verzoek om het bankrekeningnummer aan te passen. In werkelijkheid was de e-mail afkomstig van cybercriminelen. Door de oplichtingstruc schreef Bol.com ruim 750.000 euro bij op hun rekening. De rechter oordeelt dat de webwinkel alsnog het bedrag moet overmaken aan Brabantia. Bol.com overweegt om in hoger beroep te gaan.
Apple brengt dringende beveiligingspatches uit voor zero-day bugs bij actieve aanvallen
Apple heeft maandag beveiligingsupdates uitgebracht voor iOS , macOS en watchOS om drie zero-day-fouten aan te pakken en patches uit te breiden voor een vierde kwetsbaarheid waarvan het bedrijf zegt dat deze kwetsbaarheid reeds misbruikt wordt.
Ransomware weekoverzicht 17-2021
Amerikaanse politie bevestigt cyberaanval nadat ransomware bende gegevens heeft gelekt, spear ransomware aanvallen nemen flink toe en de ransomware criminelen van Babuk stappen over op Doxware. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 156 (week 17-2021)
Spear ransomware aanvallen neemt flink toe, diverse landen misbruikten de Nederlandse ICT-infrastructuur voor het uitvoeren van cyberaanvallen en een verdubbeling in het eerste kwartaal van het aantal DDoS aanvallen. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 156.
Datalek nieuws en overzicht week 17-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 17-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Aanhouding in grootschalige internationale handel harddrugs via het darkweb
Een 38-jarige man is eind maart aangehouden als hoofdverdachte in een onderzoek naar handel in harddrugs via het darkweb. Dat heeft de FIOD donderdag bekend gemaakt. De man leidde volgens de FIOD een luxe bestaan in de upper ten van Amsterdam.
Een verdubbeling in het eerste kwartaal van het aantal DDoS aanvallen
Gisteren is het DDoS rapport gepubliceerd van het afgelopen kwartaal (Q1-2021) door cyber resilience bedrijf Link11. In het eerste kwartaal van 2021 bleven cybercriminelen misbruik maken van de pandemie om bedrijven en hun IT-infrastructuren aan te vallen.