Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Rusland en China voeren een offensief cyber programma tegen Nederland
Nederland spreek Rusland en China achter gesloten deuren aan op onverantwoord cyber gedrag, zo heeft minister Blok van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer laten weten. De minister schreef een brief aan de Kamer over internationale rechtsorde in het digitale domein.
Niet alle 'tweestapsverificatie' methodes zijn veilig
'Tweestapsverificatie' of multifactorauthenticatie (MFA) is iets wat me moeten omarmen om onze data en privacy te waarborgen. Met gebruik ervan is niet zonder gevaren. Sommige varianten van MFA zijn veiliger dan andere. Zo is het onverstandig om sms- en gesproken berichten als authenticatie middel te gebruiken, omdat deze via social engineering onderschept kunnen worden door anderen.
Hackshield: "Kinderen hebben de toekomst en die toekomst is digitaal"
Bescherm jezelf en je omgeving tegen online gevaren!
Ransomware weekoverzicht week 46-2020
Er waren afgelopen week niet veel bekende grote ransomware-aanvallen, maar we hebben gezien dat ransomware cybercriminelen hun tactieken ontwikkelden om hun slachtoffers verder af te persen. De grootste aanval deze week was tegen de Taiwanese laptop maker 'Compal', die werd getroffen door DoppelPaymer. De cybercriminelen eisen $ 17 miljoen (14,4 miljoen euro) om een decoderingsprogramma te ontvangen en om geen gestolen bestanden te lekken (doxware).
Cybercrime nieuwsbrief 132 (week 46-2020)
Hoe criminelen miljoenen verdienen middels spoofing, hacks op ziekenhuizen en de gevaren van IoT. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 132. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 46-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Fraudehelpdesk en Opgelicht?! meldingen week 46-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
Naar schatting 85 miljoen euro aan Covid-gerelateerde goederen en diensten die te koop worden aangeboden op het darkweb
Na Donald Trump's snelle herstel van Covid-19 vorige maand, verschenen er advertenties op het darkweb ('de onderkant van het internet') waarin het medicijn van 'Regeneron Pharmaceuticals Inc.' werd aangeboden waarbij ze beweerden dat dit het 'wondermiddel' was wat de president snel beter maakte. Terwijl het nog niet was goedgekeurd voor openbare verkoop.
"Ze zij zijn hun gewicht in goud waard. Hierdoor konden we twee verdachten op heterdaad aanhouden”
Bank helpdesk fraude en babbeltrucs komen dagelijks voor en heeft een grote impact op de slachtoffers. Dinsdag 10 november was het helaas ook weer raak. Een 70-jarige vrouw uit Dordrecht is het slachtoffer geworden van Bank helpdesk fraude en een poging tot babbeltruc. Door adequaat optreden van de buren van het slachtoffer, konden de verdachten op heterdaad worden aangehouden. Ook in andere babbeltruc zaken in Dordrecht zijn aanhoudingen verricht. Mooie resultaten in impact volle zaken.
De gevaren van IoT zichtbaar in Rotterdam
Tot dinsdagmiddag was het voor iedereen mogelijk om de kleuren van de Erasmusbrug aan te passen via zijn tablet, smartphone of laptop. Door een gat in de beveiliging was het mogelijk om zonder gebruikersnaam en wachtwoord in te loggen op het systeem dat de lichtkleuren regelt. De gemeente Rotterdam heeft het bedieningssysteem uitgeschakeld en contact opgenomen met de leverancier van het systeem om herhaling te voorkomen.
De meest gebruikte malware en kwetsbaarheden aanvallen
'Trickbot'- en 'Emotet'-trojans zijn in oktober nog steeds de top twee van meest voorkomende malware. De trojans zijn verantwoordelijk voor de sterke toename van ransomware aanvallen op ziekenhuizen en zorgverleners wereldwijd.
Zes getroffen ziekenhuizen met ransomware in een staat kregen hulp van de Nationale Garde
Gouverneur Phil Scott van de Amerikaanse staat Vermont heeft de 'Nationale Garde' van de staat ingezet om zes door ransomware getroffen ziekenhuizen te helpen. De zes ziekenhuizen en medische centra van het 'University of Vermont Health Network' raakten eind oktober besmet met ransomware.