Ruim helft van de jongeren die ICT-onderwijs volgen plegen cyberdelicten

Gepubliceerd op 28 januari 2022 om 07:00

Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.

Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime

Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.

Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict

Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.

Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt

Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.

Rol van vrienden bij cybergedrag

Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.

Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online

Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.

ICT-vaardigheden positief inzetten

Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.

De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

NL Samenvatting Understanding Cybercriminal Behaviour Among Young People NSCR VU 2022 1
PDF – 1,5 MB 176 downloads
Understanding Cybercriminal Behaviour Among Young People NSCR VU 2022 1
PDF – 3,1 MB 184 downloads
Understanding Cybercriminal Behaviour Among Young People
PDF – 1,4 MB 195 downloads

Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.

Meer info over cybercrime 

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Meer rapporten bekijken of downloaden

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel cybercrime nieuws

Stedelijk ecosysteem voor cyberweerbaarheid

Dat ontwrichting van de maatschappij mogelijk is door het uitvallen van digitale systemen is bekend. Landelijk is er daarom al veel geregeld om te zorgen dat vitale bedrijven weerbaar zijn, op stedelijk niveau is dat echter nog niet het geval. Daarom starten we in Breda met een lokaal cyberweerbaar ecosysteem.

Lees meer »

Datalek nieuws en overzicht week 28-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

“Het is onacceptabel dat er een Darkweb is waar criminelen hun beroep kunnen uitoefenen”

“Het is onacceptabel dat er een Darkweb is waar criminelen hun beroep kunnen uitoefenen”, zo zei minister Grapperhaus. “Hier moeten we tegen vechten. In deze strijd moeten we altijd bedachtzaam zijn op één ding. Hoewel end-to-end ecnryptie belangrijk is om onze privacy te beschermen en cybersecurity te garanderen, kunnen criminelen het als een schild gebruiken. We hebben een gebalanceerde aanpak nodig die kinderen beschermt tegen deze verschrikkelijke misdaad, en tegelijkertijd rekening houdt met onze privacy en cybersecurity.”

Lees meer »

Cybercops, in de digitale kamer

Hoe vang je iemand die op internet nepkleding aanbiedt? Of een 'geldezel', die zijn rekening laat misbruiken voor Tikkie-fraude? In de 'Digikamer' van de politie sporen ze boeven op nieuwe manieren op.

Lees meer »

De achterkant van TikTok

De video app TikTok is de rage van het moment. Het biedt gebruikers de mogelijkheid om video’s, waarin ze zelf zingen, playbacken en/of dansen op te nemen, te bewerken met effecten en met andere gebruikers te delen. Het oogt als een onschuldige app en is enorm populair onder kinderen en jongeren. In korte tijd heeft TikTok al meer dan 100 miljoen gebruikers aan zich weten te binden. Er zijn echter ook diverse geluiden en onderzoeken die aangeven dat de video app niet zo onschuldig is als het lijkt; gebruikers zouden een substantieel privacy risico lopen en de beveiliging van de app zou onvoldoende zijn. Een kort overzicht van wat er tot op heden over TikTok bekend is.

Lees meer »

"Het vuur in Iran, ontstond als gevolg van een cyberaanval"

Afgelopen zaterdag een explosie en een brand in een energiecentrale, donderdag brand in een complex waar kernenergie wordt opgewekt, dinsdag een explosie bij een medische kliniek en een week eerder op vrijdag bij een militaire basis én een energiecentrale. Al deze incidenten in Iran gebeurden in acht dagen tijd.

Lees meer »

Met een bron van informatie na het kraken van de crypto communicatie in het onderzoek '26Lemont', zijn tal van ontvoeringen en lugubere martelingen voorkomen

Op 22 juni 2020 hield de Landelijke Eenheid zes mannen aan die worden verdacht van het voorbereiden van ontvoeringen en gijzelingen in het criminele milieu. In een loods in het Brabantse Wouwse Plantage trof de politie zeven zeecontainers aan. Zes daarvan waren ingericht als cel waarin mensen vastgebonden konden worden en één container was bedoeld als martelkamer. Ook trof de politie een tweede loods aan in Rotterdam, die vermoedelijk bestemd was als uitvalbasis van de criminelen.

Lees meer »