Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Honderdduizenden gestolen Zoom-accounts te koop op darkweb
Inloggegevens te koop op darkweb van ruim 500.000 Zoom-accounts, zo blijkt uit onderzoek van cybersecurity bedrijf Cyble. Het zou gaan om e-mailadressen, wachtwoorden en meeting-ID’s van de videoconferencing-app.
"Als IT’er heb ik in mijn leven vele phishing en spam e-mails gezien, maar deze!"
Het is donderdagmiddag en ik ga, net na mijn lunchpauze, weer achter mijn PC zitten. Als eerste check ik mijn mail. Een e-mail van de Inspectie SZW met als onderwerp “Officiële kennisgeving (6Q6W8T) met betrekking tot een mogelijk onderzoek”. Mijn hart slaat een keer over. Wat heb ik misdaan? Vlug scan ik de e-mail. Hij is opgesteld in goed Nederlands. Er is een klacht ingediend tegen mijn bedrijf en de Inspectie gaat een onderzoek starten. De mogelijke sancties zijn “het opschorten van de activiteit van uw bedrijf” of “een klacht bij de plaatselijke openbare aanklager”. De klager zal anoniem blijven tot een eventueel proces begint. Voor wij verder gaan verwachten wij een antwoord van u. Een telefoongesprek zal ook worden ingepland om de situatie verder te bespreken.
Oplichters spoofen telefoonnummer van banken
De politie heeft burgers opgeroepen om alert te zijn op oplichters die het telefoonnummer van banken spoofen en zo mensen oplichten. De afgelopen weken zijn erop deze manier opnieuw slachtoffers gemaakt. De politie Westland bericht over twee zaken waarbij oplichters zich voordeden als bankmedewerkers.
Cybercrime nieuwsbrief 101 (week 15-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 15-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 15-2020
Wat is phishing »
Duitsland klaagt Nederlanders aan die ‘oude NAVO-bunker gebruikten voor cybercrime’
Vier Nederlanders zijn in Duitsland aangeklaagd voor cybercrime. Ze zouden een oude NAVO-bunker hebben gebruikt als onderkomen voor een illegale server.
Mail ontvangen met jouw wachtwoord erin?
Cybercrimeinfo heeft meerdere meldingen gekregen van e-mails waarin je wordt afgeperst met een (oud) wachtwoord.
Politie houdt verdachte aan voor DDoS-aanval op MijnOverheid.nl
Breda - Op vrijdag 10 april 2020 is een 19-jarige man uit Breda opgepakt die ervan wordt verdacht de websites MijnOverheid.nl en Overheid.nl plat te hebben gelegd door het uitvoeren van DDoS-aanvallen. Deze aanvallen werden uitgevoerd op 19 maart. Voornoemde sites waren daardoor enige tijd uit de lucht. Overheid.nl werd en wordt in verband met de coronacrisis veel bezocht. Het beschikbaar zijn van deze site voor burgers is van cruciaal belang voor het land, zeker in deze tijden.
Politie enquête slachtoffers cybercrime
De politie Zeeland-West-Brabant doet onderzoek naar de bejegening van cybercrime-slachtoffers in het strafproces. En we vragen of slachtoffers van cybercrims (anoniem) de online enquête willen invullen.
Om alle criminelen te voorzien, is er op het darkweb een levendige handel
Criminelen passen zich razendsnel aan de nieuwe realiteit aan, die zich ontvouwt door de coronapandemie. Hoewel ook de onderwereld in eerste instantie hard getroffen werd door gesloten grenzen, het stilgevallen transportverkeer en afgelaste drugsfeesten, waarschuwen internationale politie- en opsporingsdiensten voor een nieuwe golf van criminaliteit. Eind maart sloeg Europol alarm over de grootschalige illegale handel in al dan niet nagemaakte medische goederen en over diefstal uit ziekenhuizen.
"Sterke toename van het aantal aanvallen met ransomware op ziekenhuizen" zegt Interpol
Er is een sterke toename van het aantal aanvallen met ransomware op ziekenhuizen en medische instellingen, zo stelt Interpol, dat zowel ziekenhuizen als politiediensten in 194 landen voor de verhoogde dreiging heeft gewaarschuwd.