Veranderingen dreigingslandschap na Russische invasie in Oekraïne

Gepubliceerd op 7 juni 2022 om 19:53

Vorige week verscheen het 'Eset Threat Report' over het eerste trimester van 2022. Het Threat Report omvat belangrijke statistieken en trends over het huidige dreigingslandschap op basis van detectiesystemen en digital securityonderzoek. De nieuwste uitgave van het Threat Report geeft een overzicht van de verschillende cyberaanvallen in verband met de aanhoudende oorlog in Oekraïne die onderzoekers analyseerden of hielpen te beperken, waaronder de wederopstanding van de beruchte Industroyer malware, die probeerde hoogspanningsstations aan te vallen.

Veranderingen dreigingslandschap

Telemetrie registreerde ook andere veranderingen in het dreigingslandschap op het gebied van cyberbedreigingen die een verband zouden kunnen hebben met de situatie in Oekraïne. Roman Ková?, Chief Research Officer bij Eset, verduidelijkt waarom dit rapport zo gefocust is op cyberdreigingen die verband houden met deze oorlog: "In verschillende delen van de wereld woeden verschillende conflicten, maar voor ons is dit een ander conflict. Vlak over de oostelijke grenzen van Slowakije, waar Eset zijn hoofdkwartier en verschillende kantoren heeft, vechten Oekraïners voor hun leven en soevereiniteit."

Kort voor de Russische invasie registreerde de telemetrie een scherpe daling in Remote Desktop Protocol (RDP) aanvallen. De daling van deze aanvallen komt na twee jaar van constante groei - en zoals uitgelegd in de Exploits sectie van het laatste Threat Report, zou deze wending van gebeurtenissen te maken kunnen hebben met de oorlog in Oekraïne. Maar zelfs met deze daling, is bijna 60% van de inkomende RDP aanvallen die in T1 2022 werden gezien, afkomstig uit Rusland.  

Rusland voornaamste doelwit

Een ander neveneffect van de oorlog: Rusland was in T1 2022 volgens de telemetrie het voornaamste doelwit, terwijl in het verleden ransomware groeperingen de neiging hadden doelwitten in Rusland te vermijden. Onderzoekers ontdekten zelfs lock-screen varianten met de Oekraïense nationale groet "Slava Ukraini!" (Glorie aan Oekraïne!). Sinds de Russische invasie in Oekraïne is er een toename van het aantal amateuristische ransomware- en wiper-aanvallen. De auteurs van deze aanvallen betuigen vaak hun steun aan een van de strijdende partijen en positioneren de aanvallen als een persoonlijke vendetta. Het is geen verrassing dat de oorlog ook zichtbaar wordt uitgebuit door spam en phishing. Onmiddellijk na de invasie op 24 februari begonnen oplichters misbruik te maken van mensen die Oekraïne probeerden te steunen, door fictieve liefdadigheidsinstellingen en fondsenwervingsacties als lokmiddel te gebruiken. De telemetrie zag direct een piek aan spam detecties.  

Overzicht groeperingen oorlog 

Digitale wendbaarheid belangrijk

Dave Maasland, CEO van Eset Nederland, licht de ontwikkelingen toe: “De veranderingen in het dreigingslandschap laten nog maar eens zien hoe belangrijk digitale wendbaarheid is. Vooral bedrijven die op internationaal gebied actief zijn doen er goed aan om opnieuw hun risicoprofiel te bekijken. Maar in veranderende tijden moet het doorvoeren van een goede digitale hygiëne een absolute topprioriteit zijn. De focus lijkt nu minder gericht op Nederland, maar we zijn zeker niet af van cyberdreigingen zoals ransomware en brute-force RDP-aanvallen. Het volgen van deze veranderingen en ontwikkelingen en hierop kunnen acteren is belangrijker dan ooit.”  

Andere dreigingen

Naast de dreigingsinformatie met betrekking tot de oorlog in Oekraïne gaat het Threat Report ook in op andere dreigingen, waaronder de opleving van het Emotet botnet. Zoals eerder bekendgemaakt namen de detecties van dit botnet in Nederland in het eerste trimester van dit jaar toe met maar liefst 3900%. Verder geeft het Threat Report ook een overzicht van de belangrijkste onderzoeksresultaten, waaronder: misbruik van kwetsbaarheden in kerneldrivers; UEFI-kwetsbaarheden met een grote impactcryptocurrency-malware gericht op Android- en iOS-apparaten; een nog niet geattribueerde campagne waarbij de DazzleSpy macOS-malware werd ingezet; en de campagnes van verschillende ransomware en APT-groepen zoals TA410. Het rapport wordt afgesloten met een overzicht van geplande presentaties door de onderzoekers. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Eset Threat Report T 12022
PDF – 4,0 MB 121 downloads

Kritische vragen in 2de kamer over veiligheid vitale infrastructuur

Zijn Nederlandse bedrijven voorbereid op grootschalige cyberaanvallen vanuit Rusland? En in hoeverre zijn kleinere bedrijven voldoende beschermd tegen Russische hackers? Het zijn enkele vragen die de Tweede Kamerfractie van de VVD heeft over de digitale weerbaarheid van het bedrijfsleven in ons land (pdf onderaan het artikel).

Lees meer »

De ketting van EU-instellingen is zo sterk als de zwakste schakel

Het paraatheidsniveau op het gebied van cybersecurity binnen de EU verschilt sterk per instantie. Omdat de uiteenlopende bestuursorganen nauw met elkaar verweven zijn, vormen de tekortkomingen bij de ene instantie een beveiligingsrisico voor de ander. Om hier iets aan te doen zijn algemeen geldende en bindende regels nodig.

Lees meer »

Hacks van Lapsus$

Cybersecurity-onderzoekers van Microsoft en Nvidia hebben de recente hacks van Lapsus$ op deze bedrijven herleid naar een tiener in Oxford. De zestienjarige zou nog bij zijn moeder wonen, maar wel het mastermind achter de aanvallen zijn. Dit meldt Bloomberg.

Lees meer »

Minister: “Het internet is hier van hoge kwaliteit, snel en goedkoop”

Het komt helaas regelmatig voor dat hackers en cybercriminelen de Nederlandse digitale infrastructuur misbruiken. Dat is niet goed voor het internationale imago van ons land, bondgenootschappelijke belangen en integriteit van de Nederlandse ICT-infrastructuur. Om misbruik te voorkomen en bijstand te verlenen, werken tal van instanties dag en nacht hieraan.

Lees meer »

Server neergehaald en erger voorkomen

Het Cybercrimeteam van Oost-Brabant heeft er voor gezorgd dat er een server, bedoeld voor criminele activiteiten, uit de lucht is gehaald. Daarmee is voorkomen dat er mensen slachtoffer werden van bijvoorbeeld hackers, computervredebreuk of oplichting.

Lees meer »

Cybercrimeteams van de politie extra waakzaam

De cybercrimeteams van de politie zijn extra waakzaam vanwege de recente gebeurtenissen in Oekraïne. De politie roept bedrijven en organisaties die slachtoffer worden van cybercrime, zoals ransomware- of wiperware, op om hiervan altijd aangifte te doen.

Lees meer »

2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Lees meer »

“47% van de cyberaanvallen werd veroorzaakt omdat organisaties hun patch beheer niet goed op orde hadden”

Het aantal cyberaanvallen is afgelopen jaar met 33 procent gestegen. Maar liefst 47% van de cyberaanvallen werd veroorzaakt omdat organisaties hun patch beheer niet goed op orde hadden. Phishing is over het algemeen nog steeds de meest voorkomende oorzaak van cyberaanvallen. Maar liefst 44 procent van de ransomware aanvallen konden zo succesvol worden uitgevoerd.

Lees meer »