Slachtoffers digitale criminaliteit fors toegenomen afgelopen jaar

Gepubliceerd op 19 juli 2022 om 15:19

Het aantal slachtoffers van digitale criminaliteit is de afgelopen jaren flink gestegen. Aankoop- en verkoopfraude zijn het populairst onder cybercriminelen. Verder zijn meer mensen de dupe geworden van cyberpesten. Identiteitsfraude nam juist af. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De slachtoffercijfers zijn terug te vinden in de Cybersecuritymonitor 2021.

Cybercrime in ruime zin

Alle vormen van criminaliteit waarbij het internet, e-mail of applicaties worden gebruikt, schaart het CBS onder cybercrime. Dan moet je denken aan onder meer aan- en verkoopfraude, identiteitsfraude, phishing en computervredebreuk of hacken. Ook incidenten in de persoonlijke of relationele sfeer die niet altijd strafbaar zijn, behoren tot het domein van cybercriminaliteit. Dan gaat het bijvoorbeeld om sexting, cyberstalking en cyberpesten.

Aankoopfraude

Onderzoekers van het CBS keken naar de ontwikkeling van het aantal slachtoffers van hackers en cybercriminelen tussen 2012 en 2021. In deze periode is het totaal aantal gedupeerden toegenomen met bijna een kwart (22,1 procent). De grootste stijger staat op naam van aankoopfraude. Iemand koopt dan via internet een product, betaalt daarvoor en krijgt vervolgens niets geleverd. Deze vorm van online criminaliteit steeg sinds 2012 met 118,6 procent.

Verkoopfraude

Verkoopfraude -waarbij de verkoper producten levert, maar niet betaald wordt- staat op de tweede plek. Het aandeel daarvan steeg met bijna twee derde (64,7 procent). Het aandeel cyberpesten groeide sinds 2012 met een kwart (25,6 procent). Het aantal slachtoffers van hacking en identiteitsfraude nam sindsdien af, respectievelijk met 5,4 procent en 58,3 procent. De laatste jaren zien de onderzoekers echter een lichte stijging van het aantal slachtoffers van identiteitsfraude.

Hacking

Computervredebreuk (hacking) werd in de meeste gevallen afgedaan met taakstraf, geldboete of schadevergoeding. Eén op de vijf zaken werd afgehandeld zonder dat de rechter eraan te pas kwam. Rechters deelden doorgaans een taakstraf uit aan verdachten van computervredebreuk. Bijna driekwart van de strafzaken werd opgelegd tussen 2015 en 2020. Het aantal gevangenisstraffen steeg in deze periode naar 29 procent (was 19,3 procent).

Jongeren vaker slachtoffer

Afgelopen jaar was 17 procent van de Nederlandse bevolking van 15 jaar of ouder het doelwit van cybercriminaliteit. Jongeren waren doorgaans vaker het slachtoffer van cybercriminelen dan ouderen. In 2021 was gemiddeld één op de vijf jongeren van 15- tot 25-jarigen het slachtoffer van internetcriminelen. Onder 65-plussers was dit ongeveer één op de acht (12 procent). Ongeveer een vijfde van alle slachtoffers (19 procent) deed aangifte bij de politie.

OM

Het CBS is niet de enige die ziet dat het aantal slachtoffers van cybercrime toeneemt. Het Openbaar Ministerie (OM) schreef in mei in haar jaarverslag dat de politie vorig jaar 14.000 meldingen van cybercriminaliteit ontving. Dat is een derde meer in vergelijking met 2020, en een verdrievoudiging ten opzichte van het jaar daarvoor.

De toename van het aantal aangiften van cybercrime is terug te zien in de instroomcijfers van het OM. Het aantal verdachten van cyberdelicten nam in een jaar tijd toe van 481 naar 574, een stijging van 21 procent. In twee jaar tijd steeg het aantal verdachten met 47 procent.

Investeren in digitale vaardigheden

De impact van cybercriminaliteit op de samenleving was enorm. Als cybercriminelen niet strafrechtelijk worden aangepakt, neemt het vertrouwen van burgers in de digitale infrastructuur en de democratische rechtstaat af. “Cybercrime is moeilijk op te sporen en vraagt om veel kennis en specialisten die zich voortdurend blijven ontwikkelen om hackers bij te blijven”, aldus het OM. Daarom is het belangrijk dat het OM breed blijft investeren in digitale vaardigheden.

Bron: cbs.nl, vpngids.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

Meer actueel nieuws

Aanhouding 20 jarige te koppelen aan meer dan 100 cybercrime zaken

Met de aanhouding van een 20-jarige man uit Den Haag denkt de recherche meer dan honderd oplichtingszaken te hebben opgelost. Er is tussen 26 november 2020 en 21 september 2021 bijna 30.000 euro gestolen van rekeningen van slachtoffers via de zogenoemde Tikkie-fraude en 1 cent-methode. De verdachte wordt vrijdag 19 november voorgeleid bij de rechter-commissaris.

Lees meer »

“De daders van phishing zijn vaak jong, hanteren steeds slimmere methoden en spelen in op de actualiteit”

De schade als gevolg van phishing en bankhelpdesk fraude neemt toe, meldde De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gisteren. De daders van phishing zijn vaak jong, hanteren steeds slimmere methoden en spelen in op de actualiteit. Zo hoorde op 12 november een 22-jarige verdachte van phishing voor de Amsterdamse rechtbank een straf van drie jaar cel tegen zich eisen. Hij lichtte zijn slachtoffers op door zich voor te doen als een medewerker van WoningNet.

Lees meer »

Voorkom hacking met een ‘Security key’ als Tweestapsverificatie

Internetcriminelen bedenken telkens wat nieuws om achter jouw persoonsgegevens te komen. Gelukkig wordt er ook vaak weer iets bedacht om jezelf te beschermen, zoals het inmiddels bekende Tweestapsverificatie. Maar met een zogeheten security key kun je jouw gegevens nóg beter beschermen. We leggen uit hoe het werkt en hoe jij zo’n fysieke beveiligingssleutel kunt gebruiken.

Lees meer »

Geldezels prooi voor de politie en de georganiseerde misdaad

De politie heeft de afgelopen maanden verspreid door heel Nederland 14 zogeheten geldezels aangehouden. Dit zijn personen, vaak kwetsbare jongeren, die hun bankrekening ter beschikking stellen aan criminelen. Tegen twaalf van hen is een dossier opgemaakt en doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie. De officier van justitie bepaalt of ze vervolgd worden. Dat schrijft de politie op haar website.

Lees meer »