De politie heeft in september en oktober 2021 meerdere verdachten aangehouden in een grote cyberzaak. De verdachten gaven zich aan de telefoon uit als medewerkers van een bank en kwamen aan de deur bij slachtoffers. Deze babbeltruc, ook wel bankhelpdesk fraude genoemd, is gebruikt bij minimaal 95 personen. De politie roept mensen dan ook op om alert te blijven bij verdachte telefoontjes of mailtjes en lanceert daarom de ABC-methode.
De cyberzaak is begonnen met twee aangiftes in Tilburg in januari 2021, waarbij het slachtoffer melding maakt van een persoon die namens de bank belt in verband met een fraudemelding. De persoon weet een hoop persoonlijke informatie van het slachtoffer. Een kwartier later staat er een man voor de deur. De verdachte is enkele minuten binnen en vertrekt daarna weer. Het slachtoffer wordt daarna gebeld door een echte medewerker van zijn bank, die hem vertelt dat zijn internetbankieren account gehackt lijkt te zijn. Het slachtoffer heeft dit niet zelf gedaan, vertrouwt het niet en blokkeert zijn rekening en doet aangifte. Bij een ander slachtoffer is het de verdachten wel gelukt om geld afhandig te maken.
Dankzij deze twee aangiftes zijn er een aantal verdachten in beeld gekomen. Later is duidelijk geworden dat de verdachten nog meer slachtoffers hebben gemaakt door het hele land en dankzij uitgebreid onderzoek is de zaak opgewerkt naar 95 aangiftes, met een schadebedrag van ruim 800.000 euro.
Aanhoudingen
Er zijn in totaal vijf verdachten aangehouden in Arnhem. Een 20-jarige man, een 18-jarige man, een 27-jarige man, een 19-jarige man en een 21-jarige man, allen afkomstig uit Arnhem. De 27-jarige man wordt gezien als hoofdverdachte, hij zou de overige verdachten aansturen. De politie heeft daarom tijdens doorzoekingen beslag gelegd op diverse goederen. Zo is er onder meer beslag gelegd op contact geld, cryptovaluta en op de woning van de verdachte. De hoofdverdachte zit nog vaste, de overige verdachten zijn in vrijheid gesteld. Zij zullen nog een keer gehoord worden, daarna wordt het einddossier opgemaakt en doorgestuurd naar het OM. Het Openbaar Ministerie zal zich verder over de straf buigen.
Verontrustende ontwikkeling
De politie in de eenheid Zeeland-West-Brabant ziet dat het aantal cybercrime zaken en registraties rondom gedigitaliseerde criminaliteit tussen 2020 (3.479) en 2021 (4.410) met 27 procent is toegenomen. Ook het totale schadebedrag steeg met 34 procent van ruim 10 miljoen euro naar ruim 13,5 miljoen euro. Zo wordt een slachtoffer gemiddeld genomen bijna voor 3.100 euro getroffen. De categorie met de meeste registraties is de fraude met bankgegevens en internetbankieren. Denk hierbij aan een koop op Marktplaats zonder producten op te sturen, phishing plegen waardoor toegang wordt verschaft tot een bankrekening van een slachtoffer of mensen een nep-rekening sturen om geld over te maken. Hiervan deden in 2021 van 1 januari tot eind december 2021 1.894 slachtoffers aangifte. De bijna 4.500 politieregistraties zijn echter nog maar het topje van de ijsberg.
De geschatte meldingsbereidheid ligt op 10%. Een hoop slachtoffers doen dus geen aangifte, uit schaamte of omdat zij niet weten dat aangifte doen mogelijk is. Ook in bovenstaand onderzoek heeft de politie actief slachtoffers benaderd om alsnog aangifte te doen om de daders aan te kunnen pakken.
Rollen
Bij de bankhelpdeskfraude is in veel gevallen is sprake van een dadergroep, waarbij meerdere rollen vervult worden, van de bellende ‘bankmedewerker’ tot de chauffeur, die de pinpas-ophaler naar het slachtoffer brengt. Of de ‘hacker’ van de bankrekening tot de casher van het gestolen geld. Op een enkele uitzondering na zijn de slachtoffers vaak 70 jaar of ouder. De verdeling van man en vrouw is ongeveer gelijk. Criminelen zoeken het in deze groep, omdat de slachtoffers meer vertrouwen hebben in een instituut als de bank en zij minder digitaal vaardig zijn. Tot slot bezitten deze mensen over meer geld dan jongeren. Uit verschillende politieonderzoeken komen lijsten naar voren waarin persoons- en bankgegevens staan. Deze zijn via internet of social media te koop en worden door criminelen gebruikt om hun slachtoffers uit te zoeken.
Alert zijn, Bescherm jezelf en Check altijd
Cybercriminelen gaan professioneel te werk. Ze gebruiken bijvoorbeeld technieken die callcenters ook gebruiken. Verder zijn ze bedreven in babbeltrucs en hebben ze soms veel gegevens over slachtoffers. Zo kan de cybercrimineel zich voordoen als de bank, een andere instantie, uw dochter of zoon of andere zogenaamde vertrouwde bekende. Het zijn vaak onverwachte, ongebruikelijke verzoeken en bijna altijd voorzien van enige spoed of urgentie. Uw bank zal u nooit onder druk zetten zo snel mogelijk te handelen. Een bank heeft namelijk zelf de mogelijkheid om een rekening te blokkeren als dat nodig is. Komt een leidinggevende aan de lijn? Let op, dat is ook een oplichter die in het complot zit. Ga hier niet in mee en verbreek meteen de verbinding, dat is helemaal niet onfatsoenlijk!
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Bron: politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Spear ransomware aanvallen neemt flink toe
Het aantal gerichte ransomware aanvallen die wordt gebruikt om high-profile doelwitten zoals bedrijven, overheidsinstellingen en gemeentelijke organisaties, geld af te persen is met 767% gestegen in de periode van 2019 tot 2020.
"Identiteitsfraude plegen is strafbaar daarom doen criminelen er alles aan om hun ware identiteit te verhullen"
Cybercriminelen gaan steeds creatiever te werk om weg te komen met identiteitsfraude. Het afgelopen jaar maakten ze vaker gebruik van siliconen maskers om hun eigen identiteit te verbergen en die van een ander aan te nemen. Ook waren er meer gevallen van geavanceerde deepfakes.
Ransomware weekoverzicht 16-2021
Helmonds werkbedrijf Senzer via Citrix-server besmet met ransomware, ransomware versleutelde systemen ict-leverancier notariskantoren en Darkside ransomware bende breiden hun afpersingstactieken verder uit. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 155 (week 16-2021)
Cyberaanval raakt 96 notariskantoren in Nederland, zombies (botnets) rukken op in Nederland en Apple heeft tot 1 mei de tijd om de gestolen blauwdrukken terug te kopen van ransomware groep REvil. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 155.
Datalek nieuws en overzicht week 16-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 16-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Beruchte gebeurtenissen op het darkweb
Het darkweb wordt vaak als een duistere plaats gezien, waar volop illegale en gruwelijke activiteiten plaatsvinden. Maar dit is echter niet het enige dat je op het darkweb tegenkomt. Het Tor netwerk van websites bevat namelijk ook platforms waar klokkenluiders ondersteund worden, open discussieforums en zelfs een aantal grappige websites.
Botnet ‘Prometei’ speurt internet af op niet gepachte Microsoft Exchange servers
Volgens nieuw onderzoek maken aanvallers gebruik van de 'ProxyLogon Microsoft Exchange Server-fouten' om kwetsbare machines te coöpteren voor een cryptocurrency-botnet genaamd 'Prometei'.
“De effectiviteitswinst die het nieuwe inlichtingenmiddel moest opleveren, is nog niet verzilverd”
Bij de voorbereiding en uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017), was er te weinig oog voor de uitvoering van de wet door de Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD en MIVD). De extra waarborgen om de privacy van burgers te beschermen hebben de werkwijze en aanvraagprocedures complexer gemaakt. Dat gaat ten koste van hun primaire taak: onderzoek doen in het belang van de nationale veiligheid. Tevens staan hierdoor de operationele slagkracht en toekomstbestendigheid van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onder druk.
Criminelen zijn creatief: Verificatieverzoek via Marktplaats
Er is een nieuwe variant opgedoken van de oplichtingstruc waarbij je via WhatsApp een Marktplaats-verificatieverzoek moet voltooien. De layout van de nagemaakte 'Marktplaats'-website is anders dan gebruikelijk, maar wel levensecht wat betreft zaken als huisstijl. Dit keer hopen oplichters klanten van maar liefst elf banken ertoe te verleiden om inloggegevens voor internetbankieren af te staan, met alle schadelijke gevolgen van dien. Zo herken je deze site.
Apple heeft tot 1 mei de tijd om de gestolen blauwdrukken terug te kopen van ransomware groep REvil
Apple is het slachtoffer geworden van het hackerscollectief REvil. Via een partner in de productieketen wisten de hackers blauwdrukken en andere vertrouwelijke data te stelen. De hackersgroep zou 50 miljoen dollar aan losgeld eisen.
Cyberaanval raakt 96 notariskantoren in Nederland
Zesennegentig notariskantoren zijn de dupe geworden van een cyberaanval. Op vrijdagochtend 16 april is ICT-leverancier Managed IT uit Nieuwegein gehackt door een onbekende aanvaller. Uit voorzorg hebben het bedrijf en een aantal notariële softwareleveranciers hun servers en databases afgesloten.