De verkrijgbaarheid van anonieme simkaarten hindert de aanpak van WhatsApp fraude, aldus de politie, die stelt dat een verbod zou helpen. Daarnaast ziet de politie graag dat WhatsApp het overnemen van accounts lastiger maakt. Criminelen wisten vorig jaar meer dan 13 miljoen euro via WhatsApp fraude stelen. De politie ontving vorig jaar ruim 25.000 aangiften van WhatsApp fraude, terwijl het er in 2019 nog 650 waren. In 2018 telde de politie nog 250 incidenten.
Vriend in nood fraude
Bij WhatsApp fraude doen oplichters zich via WhatsApp voor als een bekende, familielid of vriend van het slachtoffer (VIN fraude). Vervolgens wordt er om geld gevraagd, bijvoorbeeld om een zogenaamde rekening te betalen. De rekening is vaak van een katvanger. De politie wil nu gaan inzetten om via deze katvangers de verantwoordelijke criminelen op te sporen.
Alle aangiftes van WhatsApp fraude gaan in een systeem dat zoekt naar overeenkomsten. Er wordt gekeken naar patronen om zo netwerken in kaart te brengen en te verstoren, waarbij de politie de nadruk legt op katvangers. Dit moet het lastiger voor criminelen maken om het geld weg te sluizen. Daarnaast kunnen de katvangers, die eenvoudig via hun bankrekening en telefoonnummer zijn te identificeren, politie naar de verantwoordelijke criminelen leiden.
Anonieme simkaarten
Bij onderzoek naar WhatsApp fraude en de daders loopt de politie naar eigen zeggen vaak tegen anonieme simkaarten aan. "Het zou ons als politie wel helpen als het gebruik van anonieme simkaarten afneemt en dergelijke kaarten niet meer worden aangeboden, zoals in de ons omliggende landen het geval is. Die simkaarten worden vaak gewisseld. Op het moment dat een slachtoffer bij ons aangifte doet, is dat telefoonnummer al niet meer in gebruik. Ook heeft de oplichter dan misschien al een nieuwe telefoon", zegt Yoanne Spoormans van het cybercrime team van de politie Oost-Nederland.
Buurlanden
In België en Duitsland is de verkoop van anonieme simkaarten verboden. Wie een simkaart in deze landen koopt moet zich verplicht legitimeren en wordt geregistreerd. Volgens de Belgische en Duitse autoriteiten moet de maatregel helpen bij de bestrijding van terrorisme. Er gingen ook stemmen op voor een dergelijk verbod in Nederland. Minister Grapperhaus stelde in 2019 dat een verbod op anonieme simkaarten weinig meerwaarde heeft voor opsporings- en veiligheidsdiensten. Daarnaast is een dergelijk verbod eenvoudig te omzeilen, aldus de minister.
In veel gevallen maken WhatsApp fraudeurs gebruik van een telefoonnummer dat niet bij het beoogde slachtoffer bekend is. Er wordt dan gezegd dat men vanwege bijvoorbeeld een kapotte telefoon tijdelijk een nieuw nummer heeft. Het komt ook voor dat de oplichters overgenomen WhatsApp-accounts gebruiken. Om een account te bevestigen verstuurt WhatsApp via sms een zes cijferige verificatiecode. Criminelen vragen in naam van het doelwit deze verificatiecode op, waarna die de code op zijn telefoon ontvangt.
Vervolgens wordt het doelwit door de criminelen via WhatsApp of telefonisch benaderd dat hij per ongeluk een code heeft ontvangen die eigenlijk voor iemand anders was bedoeld. De crimineel vraagt dan of het doelwit de ontvangen code kan doorsturen. Met de doorgestuurde verificatiecode kunnen de criminelen het WhatsApp-account overnemen. Zodra het account is overgenomen hebben de criminelen toegang tot de contactenlijst van het doelwit die ze gebruiken om nieuwe slachtoffers te maken. Contacten worden dan benaderd met het verzoek om geld over te maken.
Publiek private samenwerking
"We willen het criminele proces op verschillende punten verstoren en het criminelen dus moeilijker maken. Dit kan door samenwerking met verschillende partijen, zoals banken, telecom en WhatsApp. Zo zouden we graag zien dat WhatsApp-accounts niet zomaar kunnen worden overgenomen. Bijvoorbeeld doordat WhatsApp om een extra biometrische verificatie (vinger afdruk sensoren en gezichtsherkenning in mobiele telefoons) vraagt voor gebruik van WhatsApp. Daarmee voorkomen we slachtoffers", merkt Spoormans op.
Bron: politie.nl, security.nl
Meer info over ‘vriend in nood fraude’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Hoe goed is uw basiskennis cybercrime?
Doe de "© CCINL | Cybercrimeinfo.nl Kennis Kwis" en kom het snel te weten!
Politie ontsleutelt crypto communicatie tussen criminelen
Politie en het Openbaar Ministerie hebben een doorbraak bereikt in het onderscheppen en ontsleutelen van versleutelde communicatie tussen criminelen. Criminelen dachten veilig te kunnen communiceren met zogeheten cryptofoons, die gebruik maakten van de applicatie 'Ironchat'. Experts van de politie in Oost-Nederland zijn er in geslaagd om toegang te krijgen tot deze communicatie en deze te ontsleutelen. Hierdoor heeft de politie enige tijd live mee kunnen kijken met de communicatie tussen criminelen.
Politie database
Voordat u met iemand zaken doet via een handelssite of webshop, kunt u hier controleren of er meldingen over deze (ver)koper zijn gedaan.
Cybercrime kan winkelier de kop kosten
Als een winkelier wordt getroffen door cybercriminaliteit, is de schade gemiddeld € 53.678. Dat baart Detailhandel Nederland zorgen: “De schades zijn dermate groot, dat de continuïteit van winkels in het geding kan zijn.”
20 jongeren aangehouden voor oplichting via ‘Marktplaats’ en ‘Facebook’
Twintig jongeren die bij oplichting via Marktplaats en Facebook waren betrokken, zijn afgelopen weekend in Rotterdam-Zuid opgepakt door de politie.
Incidenten van Cybercrime stijgen in Nederland
Incidenten van cybercriminaliteit stijgen in Nederland. Ook neemt fraude via WhatsApp dit jaar fors toe. Vooral het midden- en kleinbedrijf (mkb) wapent zich onvoldoende tegen computercriminaliteit.
Nederland is in een ‘Cyberoorlog’ met de Russen
Nederland is in een Cyberoorlog met de Russen verwikkeld, zegt minister Ank Bijleveld van Defensie. Onlangs verijdelde Nederland een Russische hackaanval op de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW).
Cryptodief aangehouden na diefstal 70.000 euro
In een onderzoek van de financiële recherche is maandag 1 oktober jl. een 22-jarige man uit Ossendrecht aangehouden. Hij zou crypto currency (digitale munten zoals Bitcoins) ter waarde van bijna € 70.000,- (op de dag van de diefstal) hebben gestolen. De verdachte heeft de diefstal bekend.
53% van kleine Nederlandse bedrijven doelwit van cyberaanvallen!
Cybercriminelen hebben dit jaar bij ruim de helft van de kleine bedrijven (53%) geprobeerd geld of gegevens te stelen, blijkt maandag uit onderzoek van Alert Online.
Cybercrime Anno 2018
“Cybercrime is meedogenloos, gaat onverminderd door en is waarschijnlijk niet te stoppen. Het is gewoon te eenvoudig en het levert veel op. Bovendien beschouwt men de kans om gepakt en gestraft te worden als klein”.
Russische Cyberoperatie verstoord
De MIVD heeft met ondersteuning van de AIVD en Britse collega’s een cyberoperatie door een team van de Russische militaire inlichtingendienst GRU in Den Haag verstoord. Dat gebeurde op 13 april. De operatie was gericht op de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.
Russische militaire geheime dienst GROe zit achter een lange reeks cyberaanvallen
De Britse regering stelt na onderzoek van het Britse Nationaal Cyber Security Centrum dat de Russische militaire geheime dienst GROe achter een lange reeks cyberaanvallen zit.