Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
38 geldezels aangehouden, meer volgen nog!
De afgelopen week hield de politie 38 verdachten aan in een onderzoek naar WhatsApp-fraude (Vriend-in-Nood) en bankrekeningfraude.
Om digitale ontwrichting te voorkomen, is meer inzet van bedrijven en dwingend optreden van overheden nodig
Om digitale ontwrichting te voorkomen, is meer inzet van bedrijven en dwingend optreden van overheden nodig. De aanval met ransomware bij Colonial Pipeline toont de grote kwetsbaarheid van de samenleving.
11 miljoen, betalen aan cybercriminelen lijkt de norm!?
De Amerikaanse tak van vleesverwerker JBS bevestigt dat het 11 miljoen dollar heeft betaald aan hackers. Op deze manier wilde de grootste vleesproducent ter wereld het risico voor klanten verkleinen. Op het moment dat het bedrijf het losgeld aan de aanvallers betaalde, was het grootste deel van het productieproces al weer operationeel.
‘Cybercriminelen worden steeds persoonlijker’
“Cybercriminelen doen er alles aan om directieleden persoonlijk te raken", zegt Pim Takkenberg, oud-rechercheur en general manager bij Northwave. In een gesprek legt hij uit hoe cybercriminelen hun werkwijze veranderen.
Computersystemen Nederlandse politie, “Het enige wat we zeker wisten: de Russen zijn binnen”
In 2017 wisten Russische hackers diep binnen te dringen in de computersystemen van de Nederlandse politie. Die had op dat moment zijn handen vol met het strafrechtelijk onderzoek naar het neerschieten van vlucht MH17. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) kwam de hack op het spoor. Deze ontdekking leidde tot ‘grote paniek’. Of en welke informatie door de hackers is buitgemaakt, is onbekend.
Operatie Trojan Shield groot succes 800 aanhoudingen
De FBI heeft wereldwijd 800 man gearresteerd en bijna 50 miljoen dollar in beslag genomen. Daarvoor luisterde de Amerikaanse handhavings- en opsporingsdienst achttien maanden lang versleutelde communicatie van criminelen af. De arrestaties zijn verricht in zestien landen, waaronder Nederland.
Digitaal veilig op vakantie
De vakantie periode komt er aan, en dan gaan we hopelijk er weer lekker op uit, maar doen we dat ook digitaal veilig?
Overzicht cyberaanvallen week 22-2021
De Zweedse gezondheidsdienst sluit SmiNet af na hack pogingen, New York Pizza slachtoffer van doxwaring en VS gaat ransomware zelfde prioriteit als terrorisme geven. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 161 week 22-2021
Cybercrime kartels flink in opmars, ouders maken zich grote zorgen over online veiligheid van hun kinderen en over twee weken uitspraak in spraakmakende Darkweb zaak 'Playpen' voor een Nederlandse verdachte. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 161.
Datalek nieuws en overzicht week 22-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 22-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Over twee weken uitspraak in spraakmakende Darkweb zaak 'Playpen' voor een Nederlandse verdachte
Bij een verdachte uit Oss stonden maar liefst 1900 kinderpornografische afbeeldingen op een notebook, harde schijf, usb-stick, en telefoon. De eigenaar vertelde tegen de rechtbank in Den Bosch "ik weet niets van de beelden van misbruikte meisjes die de politie in 2018 op mijn apparatuur aantroffen".