Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Oplichting / Cybercrime overzicht week 29-2020
Wat is phishing »
Doe-het-zelfgidsen voor slapende terreurcellen beschikbaar op ZeroNet
Belangrijk: Dit artikel kan schokkende beelden en onthullingen bevatten. Sommige zaken uit het artikel worden niet weergegeven om ongelukken te voorkomen en om mensen niet op verkeerde gedachten te brengen.
Globale Digitale Plofkraken
Georganiseerde cybercrime is inmiddels van alledag. Maar soms kom je een verhaal tegen waar een spannend jongensboek over geschreven kan worden, of een youtube minidocumentaire zoals dat tegenwoordig gebruikelijk is.
“Rusland zette hackers in om vaccin coronavirus te stelen”
Russische hackers die gesteund worden door Russische geheime diensten, lijken achter digitale aanvallen te zitten op verschillende organisaties uit het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada. De getroffen organisaties zijn op zoek naar een vaccin tegen Covid-19. Dit melden Britse officiële veiligheidsdiensten.
Ook bpost schakelt geldautomaten uit
Na Argenta schakelt nu ook 'bpost' een aantal geldautomaten preventief uit omdat ze vatbaar zijn voor een digitale plofkraak. Het gaat om 89 toestellen die in de buitenmuren van een postkantoor zitten.
Twitter hacks uitgevoerd door groep internationale hackers, buitgemaakte bitcoins worden onderling verdeeld
Woensdagavond werd bekend dat tientallen Twitter-accounts van geverifieerde gebruikers zijn gehackt door kwaadwillenden met het doel om mensen op te lichten voor bitcoins.
Cyberterrorisme deel 2: Methoden voor cyberterroristische aanvallen
Er zijn verschillende methoden die zowel door cybercriminelen als door cyberterroristen worden gebruikt om aan te vallen, waaronder maar niet beperkt tot phishing, aanvallen op drinkplaatsen, ransomware, gedistribueerde denial of service, man in the middle en supply chain. Deze aanvalsmethoden worden gebruikt om gegevens te vernietigen of te verwijderen, informatie of geld te stelen, websites te beschadigen of controle over een systeem te krijgen. Zoals eerder vermeld onderscheiden de criminelen en terroristen zich door het motief achter de aanslag.
Vaker geautomatiseerde programma’s ingezet om wachtwoord te kraken van ‘toegang op afstand’ programma’s
Onderzoekers melden een toename in het aantal klanten die melding hebben gemaakt van brute-force aanvalspogingen sinds het begin van de COVID-19 pandemie. Slecht beveiligde remote access systemen trekken ransomware-bendes aan en worden gebruikt om 'coin miners' en 'backdoors' te implanteren.
Politie cijfers, meer cybercrime en meer demonstraties
Meer WhatsAppfraude, demonstraties en coronabewust werken. Het coronavirus heeft in het eerste half jaar van 2020 grote invloed gehad op het werk van de politie. ‘Wat er allemaal gebeurde in de maatschappij, zag je direct terug in de cijfers’, zegt Liesbeth Huyzer, plaatsvervangend korpschef.
Stel dat een hacker zonder je medeweten je e-mail kon lezen voordat het naar je werd doorgestuurd
Stel je voor wat er zou kunnen gebeuren als iemand zonder je medeweten elke e-mail van je kon onderscheppen en lezen voordat het naar je werd doorgestuurd.
Google Play Store Apps veranderen na update in Malware
Bij deze methode wordt een schone versie van de app geüpload naar de Play Store om het vertrouwen van gebruikers te winnen en later voegen ze in het geheim kwaadaardige code toe via app-updates.
Wat je moet weten van "Blue Whale Challenge"
De 'Blue Whale Challenge', het zogenaamde 'zelfmoordspel', duikt via sociale media als Instagram, TikTok en Snapchat weer op in Nederland.