Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Levendige handel gestolen persoonsgegevens op het darkweb
Als een bedrijf of instantie gehackt wordt, kunnen persoonsgegevens worden gestolen. Voor slachtoffers kan dat vergaande consequenties hebben, zoals identiteitsfraude. Helaas is het voor slachtoffers nauwelijks mogelijk de schade te verhalen, aldus dr. Tim Walree, die op dit onderwerp promoveerde.
Spyware in iPhone kabel
Een beveiligingsonderzoeker heeft kabeltjes gemaakt die er normaal uitzien maar via een eigen wifi-netwerk alles kunnen doorspelen wat een slachtoffer typt.
Sexting onderzoek 2021
Op 4 september is het de Dag van de Seksuele Gezondheid. Hoe is het gesteld met de seksuele gezondheid van Nederlandse jongeren? En hoe speelt het risicovolle sexting hierin een rol?
CEO fraude nu en in de toekomst
Waar oplichters zich vroeger vooral op de gewone burger richtten, komt het nu steeds vaker voor dat criminelen hun snelle babbeltruc aan de deur inruilen voor een cyberaanval op lange termijn, met uitzicht op een aanzienlijk hogere opbrengst. Een van de meest populaire oplichtingstechnieken staat bekend als CEO fraude. Wat is dit precies, en hoe werkt het? We duiken in de wereld van CEO fraude om je te leren hoe je het fenomeen herkent en hoe je jezelf en jouw organisatie er tegen wapent.
‘Cyberweerbaarheid vraagt om maatwerk’
Het is erg moeilijk om het gedrag van mensen te veranderen, zeker als het om de weerbaarheid tegen cybercriminaliteit gaat. Daarom ontwikkelen twee lectoren van de Hogeschool Saxion en de Haagse Hogeschool samen met gemeentes een aanpak die gericht is op specifieke doelgroepen. “We zijn ervan overtuigd dat dat effectiever is dan een one-size-fits-all-benadering.”
"Overheid neemt nationale veiligheid onvoldoende serieus"
De overheid neemt onze nationale veiligheid onvoldoende serieus, stelt Inge Bryan. Ze is CEO van Fox-IT, de grootste ict-beveiliger van Nederland. 'Het is onbegrijpelijk dat het onderwerp alweer niet op de formatietafel ligt. Dat heeft ook met ego's te maken: als je het niet snapt, dan wil je er ook niet over praten.'
Zes verdachten in beeld bij omvangrijke cybercrime zaak
In een omvangrijke cybercrimezaak in Noord-Nederland heeft de politie twee medeverdachten aangehouden. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij het witwassen van omgerekend 75.000 euro aan cryptovaluta. Dat geld is vermoedelijk verkregen via helpdeskfraude.
Veel smartphones worden momenteel aangevallen
De laatste dagen maken veel Nederlanders melding van vreemde sms'jes. Er gaan twee varianten rond: de eerste variant gaat over 'gemiste oproepen en achtergelaten voicemailberichten', de tweede over 'pakketten die niet konden worden bezorgd'. De spelling van de sms'jes laat in beide gevallen vaak te wensen over, er wordt verwezen naar willekeurige, vage links én er staan vaak onlogische karakterreeksen in de tekst. Wat is dat precies? Wat zit erachter? En is er sprake van malware of oplichting?
Overzicht cyberaanvallen week 34-2021
FBI deelt technische details over Hive-ransomware, Ragnarok ransomware cybercriminelen geven master decryptor key vrij en script van een ransomware bende toont precies de bestanden die ze zoeken. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 173 week 34-2021
Bank Tech Support Scam treft vooral ouderen, gevangenisstraf voor vriend-in-nood cybercrimineel en het Deepweb is niet het Darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 173
Datalek nieuws en overzicht week 34-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 34-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.