De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Darkweb handelaar op heterdaad betrapt
De Duitse douane heeft een 73-jarige Nederlander aangehouden die ruim 150 drugszendingen zou hebben verstuurd met een totale waarde van 532.000 euro. De meeste pakketjes waren bestemd voor klanten in Duitsland. Tegen hen is ook een onderzoek geopend.
Al jaren aan het waarschuwen voor kwetsbare overheidswebsites
Al in 2018 had Cybercrimeinfo al diverse overheidswebsites die een zeer hoog risico liepen om gehackt te worden persoonlijk gewaarschuwd, echter werd daar helaas nauwelijks gehoor aangegeven. Anno 2021 zou je toch wel verwachten, nu er veel meer aandacht is in de media, dat dit niet meer het geval zou zijn. Maar helaas. Gelukkig nu 3 jaar na dato worden er kamervragen gesteld over dit onderwerp. Hieronder een overzicht van gemeenten die risico's lopen.
Betaal je aan ransomware criminelen, dan komen ze bijna altijd terug
Ransomware-aanvallen blijven de krantenkoppen halen, en met goede reden: gemiddeld is er elke 11 seconden een nieuwe ransomware-aanval, en de verliezen voor organisaties door ransomware-aanvallen zullen naar verwachting oplopen tot $ 20 miljard in de loop van 2021, na een recordtoename van verliezen van meer dan 225% in 2020. Maar wat zijn de werkelijke kosten voor bedrijven die zijn getroffen door een ransomware-aanval?
Sterke toename in hoeveelheid RDDoS aanvallen
Link11 IT-beveiligingsprovider kondigt vandaag aan dat het Security Operations Center (LSOC) een sterke toename ziet in de hoeveelheid ransom distributed denial of service (RDDoS of RDoS) aanvallen. Bedrijven uit allerlei verschillende sectoren ontvangen afpersingsmails van Fancy Lazarus. In mail eist de hackersgroep 2 Bitcoins (ongeveer 66.000 euro): "It's a small price for what will happen when your whole network goes down. Is it worth it? You decide!” Tot nu toe heeft LSOC meldingen ontvangen van RDoS-aanvallen uit de VS, Canada en verschillende Europese landen.
Ondernemers onderschatten het risico van cybercrime
De kosten van cyberaanvallen zijn vorig jaar geëxplodeerd. Vooral sectoren die sterk inzetten op digitale dataverwerking en communicatie, zoals de industrie, de retail en de zorg, blijken kwetsbaar. Diefstal van data en het gijzelen van systemen nemen hals over kop toe. Ondanks deze toegenomen dreiging blijft de risicoperceptie van cybercrime onder ondernemers laag.
Verlies controle lokale netwerkomgeving door routers
Thuis- en SOHO-routers zijn vaak onveilig, maar bedrijven kunnen zich tegen aanvallen via de routers van thuiswerkers beschermen.
Aantal brute-force aanvallen gericht op RDP in Nederland meer dan verdubbeld
Cybersecurity bedrijf ESET heeft haar eerste Threat Report van 2021 gepubliceerd. Het Threat Report, dat het huidige dreigingslandschap in kaart brengt op basis van belangrijke statistieken van detectiesystemen en opmerkelijke voorbeelden van cybersecurity-onderzoek, kijkt naar het eerste trimester van 2021 en toont ook Nederlandse statistieken en trends.
WhatsApp fraude komt veelvuldig voor in Nederland
WhatsApp fraude bestaat nog niet als zelfstandige fraudevorm in de slachtoffer enquêtes. Dus het zicht op het slachtofferschap daarvan is beperkt. De Haagse Hogeschool heeft nu in samenwerking met I&O Research de omvang en gevolgen voor slachtoffers in kaart gebracht. 15 procent van de bevolking komt ermee in aanraking. Het treft vooral ouderen.
Overzicht cyberaanvallen week 23-2021
Vleesverwerker JBS betaalde ransomwaregroep 11 miljoen dollar losgeld, hackers maken inbreuk op gaming gigant Electronic Arts en stelen broncode van games en nieuwe RaaS ontdekt op het darkweb genaamd HimalayA. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
CZ betalingsherinnering is phishing!
Op moment van schrijven krijgen we veel vragen binnen op Cybercrimeinfo.nl over een betaling herinneringsmail van CZ. Deze is niet verstuurt door CZ, al lijkt dit wel! Cybercriminelen hengelen naar je logingegevens van je bank, om vervolgens je rekening te plunderen.
Cybercrime nieuwsbrief 162 week 23-2021
38 geldezels aangehouden, operatie Trojan Shield groot succes 800 aanhoudingen en 8 jaar cel geëist voor deelneming aan IS en drugshandel via Darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 162.
Datalek nieuws en overzicht week 23-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.