De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Het moedige verhaal van Lissa over haar ervaring met wraakporno
Lissa (20 jaar) was verliefd en deelde naaktfoto's met haar vriend. Hij stuurde de foto's door naar zijn vrienden. Lees hier het moedige verhaal van Lissa over haar ervaring met wraakporno en hoe Joke, begeleider bij het JAC (Jongerenaanbod van het CAW), haar geholpen heeft.
Baaten ICT Security: "Duizenden persoonsgegevens toegankelijk door lek"
Door een lek in het webshop platform van mijnwebshoppartner.nl waren duizenden persoonsgegevens voor iedereen toegankelijk. "Na mijn CVD-melding op 18 september wist de leverancier het lek binnen een aantal dagen te dichten", aldus Baaten ICT Security. Het betrof een unauthenticated Insecure Direct Object Reference (IDOR) kwetsbaarheid, waardoor gegevens van ruim 7200 webshop klanten door iedereen opvraagbaar waren.
Smartphone of tablet perfecte afluisterapparatuur
Heb je vandaag of morgen een belangrijke vergadering waarin je concurrentiegevoelige zaken bespreekt? Dan kun je maar beter je smartphone en tablet opbergen en buiten de vergaderzaal houden. Hierdoor loop je onnodig het risico om bespioneerd te worden door statelijke actoren.
Pentagon voerde aanval uit op Trickbot-botnet
Het Cyber Commando van de Amerikaanse overheid heeft een aanval uitgevoerd op het 'Trickbot-botnet', zo laten bronnen tegenover The Washington Post weten. Trickbot is malware die allerlei data van systemen kan stelen en is in het verleden geregeld gebruikt voor het installeren van ransomware.
Amsterdam - Oplichting via mobiel bankieren app
Zaaknummer: 2018112794
Ransomware weekoverzicht week 41 - 2020
Afgelopen week was het alweer flink raak met Ransomware aanvallen waarbij bekende organisaties werden getroffen door massale ransomware aanvallen.
Cybercrime nieuwsbrief 127 (week 41-2020)
Alle het nieuws »
Politie: Veiligheidsweek 'digitale weerbaarheid'
In de Week van de Veiligheid richtte de politie Zeeland-West-Brabant zich op 'digitale weerbaarheid' middels een cybercrime campagne.
Datalek nieuws en overzicht week 41-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Gedigitaliseerde oplichting / misdaad overzicht week 41-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
Levend of dood, hoeveel ben je waard op het darkweb
Darkweb is een wereld op internet die tot de verbeelding spreekt. Je kan er van alles kopen, vooral datgene wat illegaal is. Ook bij campagnes tegen cybercrime waarschuwt men vaak dat je gegevens op Darkweb terecht kunnen komen. Vraag is wat je daar eigenlijk waard bent?
"Emotet malware is een van de gevaarlijkste bedreigingen waar we momenteel mee te maken hebben"
"Emotet malware is een van de gevaarlijkste bedreigingen waar we momenteel mee te maken hebben". Met deze waarschuwing komt het 'Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA)', onderdeel van het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS), op de proppen. Het aantal cyberaanvallen op lokale en regionale overheidsdiensten is de afgelopen maanden explosief gestegen.