De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
LinkedIn als start van social engineering en spear-phishing
Security incidenten die het nieuws halen, beginnen vrijwel altijd met phishing. Want een phishing mail is nog altijd de meest voorkomende methode, en met name kleine en middelgrote bedrijven zijn het slachtoffer. Dat is bovendien allang niet meer beperkt tot e-mailverkeer alleen. Daarom deze keer aandacht voor phishing en andere vormen van social engineering op LinkedIn, waar je moet oppassen voor connectieverzoeken.
Nederlanders gevaarlijk zelfverzekerd over cyberveiligheid
Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.
Overzicht cyberaanvallen week 21-2022
Nederland betaalt op een na hoogste losgeld voor ransomware, Deadbolt-ransomware infecteert honderden QNAP NAS-apparaten en Cisco waarschuwt voor actief aangevallen zerodaylek in IOS XR. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 211 week 21-2022
Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik, bedrijven zijn aan de verliezende hand in de strijd tegen ransomware-aanvallers en Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 211.
Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”
De terrorismebestrijding in Nederland richt zich de komende jaren op extremisme uit extreemrechtse hoek. Dat staat in de Nationale Contraterrorisme Strategie die minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) naar de Tweede Kamer stuurde. Ook komt er meer aandacht voor eenlingen met extremistische denkbeelden, "vaak in combinatie met extreme antioverheidssentimenten en complotdenkbeelden".
Een herstelzin of seed phrase biedt dezelfde mogelijkheden om uw crypto’s te plunderen als de privé sleutel
Oplichters deinzen nergens voor terug als het aankomt op het stelen van cryptocurrency. Sommigen proberen schaarse mining-apparatuur te verkopen, anderen lokken slachtoffers in de val met geschenken van cryptobeurzen of Elon Musk zelf, of plaatsen zelfs screenshots op openbare platforms met wachtwoorden voor cryptowallets en verdienen zo “commissies” van crypto-investeerders die verleid zijn door het vooruitzicht van een gratis lunch. Vandaag vertellen we u over een 'nieuwe nep-weggeefactie' en onderstrepen we nogmaals waarom de herstelzin voor uw cryptowallet met uw leven moet worden bewaakt.
Cybercriminelen stelen persoonlijke gegevens klanten General Motors
Hackers zijn erin geslaagd om toegang te krijgen tot zo’n 5.000 accounts van klanten van 'General Motors'. Daarbij zijn persoonsgegevens buitgemaakt als namen en telefoonnummers. Het bedrijf adviseert klanten om hun wachtwoord te resetten.
Bedrijven zijn aan de verliezende hand in de strijd tegen ransomware-aanvallers
Bedrijven zijn aan de verliezende hand in de strijd tegen ransomware-aanvallers als het gaat om het beschermen van hun gegevens. Uit het Veeam 2022 Ransomware Trends Report blijkt dat 72 procent van de organisaties te maken heeft gehad met gedeeltelijke of complete aanvallen op hun back-up repositories.
Explosieve stijging datalekken door cyberaanvallen
De Autoriteit Persoonsgegevens maakt zich grote zorgen over de stijging van het aantal meldingen van datalekken als gevolg van digitale aanvallen. Dat aantal steeg het afgelopen jaar met 88 procent, staat in een rapport van de toezichthouder.
Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik: 'Kun je alsjeblieft bewijzen dat jij niet ook een seksueel misbruiker bent?'
Een redelijk onsmakelijke fraudetruc is ons recent ter ore gekomen. Er blijken oplichters actief die zich op datingapps als Tinder en Grindr voordoen als slachtoffers van seksueel misbruik, het vertrouwen winnen van degene met wie ze praten en vervolgens aan die persoon vragen zich te identificeren om 'te verifiëren dat ze geen seksueel misbruiker zijn'. In werkelijkheid blijkt deze verificatie niet helemaal te zijn wat je wordt verteld.
Ruim honderd geldezels aangehouden door de politie Rotterdam
Vorig jaar werden op de Allegonda Gremmerstraat de eerste money mules aangepakt in samenwerking met het Openbaar Ministerie, Reclassering Nederland en Humanitas DMH - Homerun. Gedurende het hele jaar waren er meerdere acties en met succes. Het totaal aantal verdachten is van 430 terug gebracht naar 100. Er werden niet alleen straffen uitgedeeld. 114 verdachten kregen meteen tijdens de actiedag ook hulp aangeboden.
Overzicht cyberaanvallen week 20-2022
Belgische ziekenhuizen annuleren operaties wegens ransomware-aanval, ransomwarebende dreigt met omverwerping overheid Costa Rica en VS klaagt Franse arts aan voor ontwikkeling en verkoop van ransomware. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.