Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Er moet nu iets gebeuren om burgers beter te beschermen tegen privacy schandalen

Aleid Wolfsen, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens, omschrijft de pakkans van bedrijven die de Europese privacyregels aan de laars lappen door de toezichthouder als ‘onder de maat’. De handhaving valt of staat met goede onderzoeken en af en toe ‘een stevige douw’ (een boete). Daar gaat een sterke preventieve werking van uit. “Als je weet dat de autodiefstal niet meer wordt aangepakt door de politie, dan weet je wat er gaat gebeuren. Dat is bij ons ook het geval.”

Lees meer »

Tekenen van ‘SilverFish’ zijn gezien bij tiental Nederlandse zorgorganisaties

Ze zijn bijna onzichtbaar en lastig om vanaf te komen. De hackersgroepering 'SilverFish' is net als het insect een plaag aan het worden. Talrijke organisaties over de hele wereld zijn geraakt door deze geavanceerde Advanced Persistent Threat (APT). Tekenen van SilverFish zijn gezien bij zeker een tiental Nederlandse zorgorganisaties. Onderzoek moet uitwijzen wat de gevolgen daarvan zijn. In deze blogpost geven we alvast antwoord op de meest gestelde vragen over SilverFish.

Lees meer »

Hackers plaatsten achterdeur in 'Hypertext Preprocessor' (PHP)

Hackers zijn erin geslaagd om een backdoor te plaatsen in de officiële Git-repository van programmeertaal PHP. Ze voerden twee commando’s in die zich voordeden als kleine aanpassingen. In werkelijkheid konden ze door deze wijzigingen een 'remote code execution' uitvoeren. Daarmee is het mogelijk om websites die op PHP draaien aan te vallen. Het lek werd op tijd ontdekt en gedicht, zodat er geen websites die op PHP-draaien de dupe zijn van de backdoor.

Lees meer »

Ransomware weekoverzicht 12-2021

Shell getroffen door datadiefstal na inbraak op Accellion FTA-server, vermoedelijk door de Clop-ransomware bende, Evil Corp schakelt over op Hades ransomware om sancties te omzeilen en FBI waarschuwt voor ransomware die volledige harde schijf versleutelt. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 151 (week 12-2021)

Acer heeft tijd gekregen tot zondag om de 50 miljoen dollar te betalen anders wordt het bedrag verdubbeld, ze hoeven niet langer de straat op, met deze gegevens weten ze precies wie welke auto rijdt en de strijd tegen online stalking. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 151. 

Lees meer »

Digitale fraude, oplichting meldingen week 12-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

“Een ernstige feit waarmee vijftienhonderd leerlingen en honderdvijftig personeelsleden worden benadeeld”

Ten minste twee leerlingen van het 'CSG Comenius Mariënburg' in Leeuwarden hebben meerdere DDoS-aanvallen uitgevoerd op hun eigen school. Leraren hadden hierdoor een week lang grote moeite om online lessen te verzorgen. De aanvallen zijn inmiddels gestopt en de lessen zijn hervat. De directeur is niet te spreken over de actie van de jongens en overweegt hard op te treden.

Lees meer »

"De vraag is wanneer jij aan de beurt bent"

Datingfraude, mysterieuze malware, covid-19 vaccins op darkweb, helpdeskfraude, fake webshops, gehackte social-media accounts en meer, de lijst wordt oneindig. Cybercriminaliteit komt helaas steeds vaker voor. Het is een industrie op zichzelf en de vraag is wanneer jij aan de beurt bent. Steeds vaker zijn computercriminelen op zoek naar persoonsgegevens, wachtwoorden en natuurlijk het liefst ook nog je pincode. Kun je jezelf eigenlijk nog wel afdoende beschermen en hoe groot is de kans dat een van die vele accounts van jou ook een keer wordt gehackt? Het is te hopen dat het je nooit zal overkomen.

Lees meer »