Duizenden bedrijven in minstens zeventien landen zijn het afgelopen weekend getroffen door een massale aanval met gijzelsoftware. Het gaat om een van de grootste ransomware-aanvallen ooit. Ook een aantal Nederlandse bedrijven is getroffen. Ze worden door de politie benaderd.
De gijzelsoftware werd verspreid via zogeheten VSA-software van een bekende Amerikaanse softwareleverancier. Bij deze aanvallen is een groot aantal digitale dienstverleners en hun klanten besmet geraakt.
Schade in Nederland beperkt
Ook Nederland ontkwam het afgelopen weekend niet aan de wereldwijde hackaanval met ransomware. Zowel grote als kleine organisaties zijn slachtoffer geworden. Toch lijkt het vooralsnog dat de impact op Nederland beperkt is. Dat is te danken aan het werk van een groep Nederlandse ethisch hackers (DIVD) die snel (potentiële) slachtoffers waarschuwden om verdere schade te voorkomen.
Aangifte doen loont
De politie zal de slachtoffers van de hackaanval proactief benaderen. Bedrijven die nog geen aangifte hebben gedaan, krijgen het verzoek om alsnog aangifte of melding te doen bij de politie-eenheid in de vestigingsplaats van het bedrijf.
Aangiftes zijn niet alleen belangrijk voor de politie, maar ook voor haar internationale partners, die wellicht breder getroffen zijn en daardoor mogelijk nader onderzoek willen doen. Door gegevens van verschillende aanvallen te verzamelen, zoals gebruikte IP-adressen en bitcoin-gegevens, wordt de modus operandi achter de hackaanvallen duidelijk. Dat helpt bij de opsporing van criminelen en draagt bij aan het verstoren van het criminele proces in de strijd tegen ransomware. We gebruiken de informatie uit de aangiftes om schade en slachtoffers in de toekomst te voorkomen.
Wat kunt u zelf doen?
‘Burgers en bedrijven maken massaal gebruik van diensten van anderen die toegankelijk zijn via de Cloud’, zegt Matthijs Jaspers, werkzaam bij een van de Cybercrimeteams van de politie. ‘Dat is superhandig. Maar wanneer zo’n dienstverlener of een toeleverancier slachtoffer wordt van een hack, kunnen ook diens klanten geraakt worden. In deze situatie waren het juist de klanten van de dienstverlener die te maken kregen met Ransomware. Daarom is het van groot belang om regelmatig back-ups te maken van je gegevens en die ergens anders, afgekoppeld, op te slaan. Dan heb je je back-ups nog om op terug te vallen.’
Betaal niet
Voor het ontsleutelen van de systemen en bestanden wordt geld gevraagd. ‘Hoewel we begrijpen dat de impact op de bedrijfsvoering enorm is, blijft ons advies om niet te betalen’, zegt Jaspers. ‘Hiermee wordt deze criminaliteit gefinancierd en in stand gehouden, sterker nog: doorontwikkeld. We zien letterlijk terug in onderzoeken dat winsten van de ene aanval deels worden geïnvesteerd in infrastructuren van nieuwe aanvallen. Deze keten moeten we zien te doorbreken.’
Het is daarnaast niet zeker of betaling leidt tot het vrijgeven van de bestanden. ‘Het blijven criminelen’, vervolgt Jaspers. ‘In onderzoeken zien we terug dat de criminele groepen in het bezit blijven van de reeds gestolen data. Het lijkt een kwestie van tijd voordat ze die voor een tweede keer gaan proberen te gelden te maken’. De politie probeert via een programmatische aanpak Nederland onaantrekkelijk te maken voor cybercriminelen. 'Niet betalen is daar een onderdeel van.’
Two-factor authentication
‘De cyberweerbaarheid is bij veel organisaties, publiek én privaat, vaak onderbelicht en niet altijd op orde. Dit maakt ons kwetsbaar’, zegt Marijn Schuurbiers van het Team High Tech Crime van de politie. ‘Maak het daarom aan de voorkant moeilijker voor de cybercrimineel om binnen te komen. Dat begint met een extra slot op de deur: het implementeren van de Two-factor authentication (2FA). We zien letterlijk in onderzoeken terug dat criminelen bedrijven met een 2FA onmiddellijk links laten liggen. Daarnaast adviseert de politie aan consumenten en bedrijven om zich te wapenen door updates altijd direct te installeren, antivirusprogramma’s te gebruiken en back-ups te maken van de gegevens op de computers. Zorg er ook voor dat iedereen in de organisatie zich bewust in van dit cyberrisico: weerbaarheid vraagt om ieders verantwoordelijkheid.’
Cybercriminele afpersing neemt toe
Ransomware-aanvallen op gemeenten, het publiceren van gestolen bedrijfsinformatie, DDoS-aanvallen op online dienstverleners: cybercriminele aanvallen hebben grote impact op de samenleving en gaan steeds vaker gepaard met afpersing. Ransomware voert hierbij op dit moment de boventoon. Met deze vorm van afpersing, die bestanden op computernetwerken versleutelt, verdienen criminelen inmiddels miljarden. Individuele slachtoffers moeten vaak meerdere miljoenen aan losgeld betalen. Voor het MKB geldt dat één aanval van ransomware al fataal kan zijn voor het bedrijf, bijvoorbeeld als er geen externe, afgekoppelde actuele back-up is gemaakt van de bedrijfsgegevens.
Samenwerking noodzakelijk
Jaspers: 'De aanpak rondom Cybercrime-weerbaarheid kan de politie niet alleen. Hiervoor is samenwerking nodig met andere publieke en private partijen. Ook goede internationale samenwerking is noodzakelijk. Want ook in de private sector wordt veel onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Door ook met hen gericht informatie en kennis uit te wisselen ontstaat een steeds completer beeld van het fenomeen, inclusief de eventuele zwakke plekken van de criminelen.'
Bron: politie.nl
Meer info over cybercrime, hacking of ransomware
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Cybercrime gerelateerde berichten
België: Online wordt het gevaarlijker dan op straat door cybercrime: “We zitten met een collectief probleem”
Vier op de vijf Belgen (80%) die het voorbije jaar slachtoffer werden van hacking, oplichting of belaging op het internet, stapten niet naar de politie. “We zitten met een collectief probleem”, zegt korpschef Nico Paelinck, ook voorzitter van de Vaste Commissie voor de Lokale Politie. Hij pleit voor het opleiden van informatici binnen het korps en agenten die preventief naar scholen én bejaardentehuizen trekken. “Er komt een tsunami aan Cybercrime aan.”
Chinezen hackten providers computersystemen van enkele grote telecomproviders
Hackers hebben ingebroken in de computersystemen van enkele grote telecomproviders. Daarbij hebben ze gegevens van klanten gestolen, zegt cyberbeveiliger 'Cybereason', zoals namen, adresgegevens, mailservers, locatiedata, gebruikersnamen, wachtwoorden en een overzicht van alle oproepen.
Nederlanders en Belgen maken zich zorgen om digitale veiligheid
De Nederlandse veiligheidsindex van 2019 laat een stijging van zes punten zien, van 109 punten in 2018 naar 115 punten in 2019. Met name op het gebied van internetveiligheid zijn we ons meer zorgen gaan maken en een meerderheid van 54% vindt dat Nederlandse bedrijven onvoldoende maatregelen genomen hebben om hun persoonlijke data te beschermen, zelfs nadat de AVG vorig jaar van kracht werd.
“Nederland kan ontwricht worden door Cyberaanvallen”
“Het maatschappelijke belang van cybersecurity is voor zowel de overheid als het bedrijfsleven zo groot dat er structureel toezicht moet zijn op de weerbaarheid van vitale organisaties. Met het oog op de nationale veiligheid moeten we een extra stap zetten om Nederland te beschermen tegen kwaadwillende landen of cybercriminelen.”
Forse toename impersonatieaanvallen na Social engineering
Het aantal impersonatieaanvallen doormiddel van Social engineering is in een jaar tijd wereldwijd met bijna 70 procent toegenomen. Dat blijkt uit de nieuwste editie van het jaarlijkse State of Email Security-rapport van Mimecast. De conclusies zijn gebaseerd op onderzoek onder 1.025 IT-beslissers in diverse landen, waaronder Nederland.
Senioren vaker slachtoffer van inbraak en cybercrime
Het aantal woninginbraken loopt al jaren terug. Deze daling is echter niet bij alle leeftijdscategorieën gelijk. Bij senioren is de dalende trend het minst sterk, waardoor zij naar verhouding het vaakst te maken krijgen met woninginbraken. Dit blijkt uit een analyse van thuiszorgorganisatie Zuster Jansen, op basis van de meest recente inbraakcijfers uit de Veiligheidsmonitor van het CBS.