Het beveiligingsbedrijf ESET heeft meerdere types wiper-malware gevonden in Oekraïense systemen. Wiper-malware is een type malware dat schade aanricht aan een systeem, zichzelf vervolgens verwijdert en zijn sporen uitwist. Het idee is dat onderzoekers de malware dan niet kunnen vinden of kunnen herleiden tot een bron.
Grote malware aanval
In de dagen voor de Russische invasie werd Oekraïne ook getroffen door een grote malware aanval. Volgens Dave Maasland van Eset is deze tweede aanval begonnen in de dagen na de invasie. Het zou gaan om een goed voorbereide en gecoördineerde aanval. 'Wat helemaal interessant is aan deze tweede variant, is dat de aanvallers live aan het meekijken waren met de malware om hem te verbeteren.'
Deze tweede aanval is volgens Maasland veel doelbewuster dan de vorige aanval. 'Waar die eerste aanval nog best wel breed was, op IT-bedrijven, financiële instellingen, lijkt die tweede aanval echt gericht om Oekraïense overheidsinstellingen kapot te maken.'
Hoewel het niet te bewijzen is waar de aanval vandaan komt, gaat Maasland, gezien de aard van het doelwit, er vanuit dat de aanval uit Rusland komt. Tegelijkertijd benadrukt Maasland dat het niet vast te stellen is of het hier gaat om een aanval door de Russische veiligheidsdiensten of door hackersgroepen die sympathiseren met Rusland.
HermeticWiper
Eerder vond het bedrijf al HermeticWiper en nu heeft het ook IsaacWiper aangetroffen in Oekraïense systemen. ESET geeft aan niet te weten hoe de HermeticWiper precies binnenkomt in een systeem. Eenmaal binnen ziet het bedrijf wel dat de malware via Active Directory wordt uitgerold over netwerken.
De wiper maakt het systeem onbruikbaar door data over te schrijven. Tegelijkertijd wordt de ransomware HermeticRansom ingezet. De onderzoekers vermoeden dat dit wordt gedaan om de activiteiten van de wiper zoveel mogelijk te verhullen.
Naast de wiper en de ransomware-elementen wordt er ook een wormcomponent ingezet, deze noemen ze HermeticWizard. De worm zorgt ervoor dat de wiper zich kan verspreiden via het lokale netwerk en zo nog meer systemen kan aanvallen.
De malware combineert dus een wiper met ransomware en een worm. Het gaat dus om erg vernuftige aanvallen.
ESET geeft aan de wiper bij zeker vijf bedrijven te hebben aangetroffen.
Tweede variant
Naast de HermeticWiper heeft ESET nu dus nog een vergelijkbaar type malware gevonden, genaamd IsaacWiper. Deze malware zou zich vooral richten op overheidsinstellingen in Oekraïne.
De code van IsaacWiper lijkt minder geavanceerd dan die van HermeticWiper. Ook van IsaacWiper is niet bekend hoe het de systemen binnenkomt. Wel zou de malware al sinds oktober op sommige systemen staan. Pas op 24 februari heeft de malware ook daadwerkelijk toegeslagen.
ESET zegt dat de malware enkele uren voor de Russische invasie van Oekraïne toesloeg. Hoewel het dan makkelijk lijkt om deze twee zaken aan elkaar te verbinden, geeft ESET aan dat ze onvoldoende bewijs hebben om publieke uitspraken te doen over de herkomst van de malware.
Waarschuwingen voor Nederland
Het Nationaal Cyber Security Centrum heeft deze week gewaarschuwd dat de malware die in Oekraïne opduikt ook kan overslaan naar bijvoorbeeld Nederland. Maasland waarschuwt dat bedrijven in Nederland zich dan ook moeten voorbereiden op het risico dat het digitale conflict kan escaleren.
Het bekendste voorbeeld hiervan zijn de NotPetya-aanvallen die in 2017 wereldwijd computernetwerken uitschakelden, waaronder containerterminals van de Rotterdamse haven. De aanval kwam volgens Groot Brittannië en de Verenigde Staten van het Russische leger en begon in Oekraïne.
Doordat Nederland grote delen van de vitale infrastructuur in vergaande mate heeft gedigitaliseerd, loopt Nederland volgens Maasland een groot risico. Daar komt bij dat volgens verschillende rapporten van onder meer de Cyber Security Raad, de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en de NCTV de vitale infrastructuur niet voldoende is beschermd tegen cyberaanvallen. 'Laten we geen paniek zaaien, maar reken er maar op dat onze veiligheidsdiensten in opperste staat van paraatheid zijn.'
Bron: bnr.nl, welivesecurity.com, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer malware nieuws
Is de ‘NewProfilePic-app’ Russische malware?
De app 'New Profile Pic' staat zowel in de Apple App Store als in de Google Play Store op nummer één in de ranglijst van de populairste, meest gedownloade apps. Daarmee is de app momenteel dus populairder dan apps als Instagram, TikTok, Snapchat, YouTube en Messenger. Maar om deze app is momenteel het één en ander te doen: zo gaat het gerucht dat de app in werkelijkheid malware bevat van Russische makelij, dat gebruikers van de app slachtoffer worden van oplichting én dat de app data doorsluist naar het Kremlin. Hoe zit dat? In dit artikel leggen we het uit.
Hoe werkt de Apple, Google en Samsung Pay oplichtingstruc?
Oplichting via Apple Pay? Het kan! Criminelen zijn er namelijk in geslaagd om creditcardfraude via Apples betaaldienst te plegen. Ook Google Pay en Samsung Pay zijn kwetsbaar. De truc werkt via malware en vooralsnog zijn er geen Nederlandse slachtoffers bekend.
‘Pegasus spyware’ we horen er steeds meer over, maar wat is het?
Je moet er niet aan denken: iemand kan op afstand alle inhoud van je smartphone meelezen. Zonder dat je iets merkt en zonder dat je er iets tegen kunt doen. Een groot datalek verklapte het bestaan van dit soort malware: Pegasus. Waarbij de controverse vooral zit in het feit dat de surveillancemalware vooral gebruikt werd door overheden.
IsaacWiper en HermeticWizard: De malware combineert dus een wiper met ransomware en een worm
Het beveiligingsbedrijf ESET heeft meerdere types wiper-malware gevonden in Oekraïense systemen. Wiper-malware is een type malware dat schade aanricht aan een systeem, zichzelf vervolgens verwijdert en zijn sporen uitwist. Het idee is dat onderzoekers de malware dan niet kunnen vinden of kunnen herleiden tot een bron.
Stijging van ruim 47 procent met nieuwe malware
Er komen steeds meer verschillende soorten malware samples op de markt blijkt uit een analyse van G DATA CyberDefense. In totaal werden er vorig jaar meer dan 23,7 miljoen verschillende soorten malware samples geïdentificeerd. Dit staat gelijk aan bijna 65.000 nieuwe varianten malware per dag, oftewel 45 nieuwe aanvalsvectoren per minuut. Vergeleken met 2020 is dit een stijging van ruim 47 procent.
Toename gebruik van versleutelde verbindingen voor het afleveren van zerodays en malware
Het aantal malwarebesmettingen op eindpoints oversteeg in Q3 van 2021 al het totale volume van 2020. Ook het aantal zero-day-aanvallen met malware dat binnenkomt via versleutelde verbindingen is gestegen.
Hoe een valse reboot aanval voet aan de grond krijgt in het besturingssysteem van een smartphone
Om er absoluut zeker van te zijn dat uw telefoon u niet trackt of gesprekken afluistert, kunt u hem uitzetten. Dat lijkt logisch, want op die manier kan uw telefoon niets doen, zelfs niet als de telefoon geïnfecteerd is met ernstige spyware.
De wederopstanding van Emotet malware
Emotet is sinds vorige week weer actief en beveiligingsexperts vrezen voor een wederopstanding. De komende tijd kunnen we een forse toename aan spam en phishingmails verwachten. Onderzoekers zijn bang dat er wereldwijd honderdduizenden nieuwe slachtoffers gaan vallen.
Telefoonrekening duurder? Malware koppelt abonnement aan telefoonnummer
Een nep-foto-editor, camerafilter, games en andere apps die worden gepromoot via Instagram- en TikTok-kanalen.
Hypes die worden uitgebuit
Cybercriminelen profiteren van hypes zoals Pokémon en momenteel Squid Game om malware in omloop te brengen. Vorige week werd bekend dat er malware was gevonden in de Google Play Store, vermomd als een Squid Game wallpaper-app. Dit is niet de eerste keer; oplichters maken vaker gebruik van de populariteit van virale hits om schadelijk bestanden over te dragen.
Alarmerende stijging van het aantal aanvallen met ransomware en fileless malware
"De overgrote meerderheid (91,5%) van de malware vindt zijn weg naar bedrijfsnetwerken via verbindingen met https-versleuteling."
Veel smartphones worden momenteel aangevallen
De laatste dagen maken veel Nederlanders melding van vreemde sms'jes. Er gaan twee varianten rond: de eerste variant gaat over 'gemiste oproepen en achtergelaten voicemailberichten', de tweede over 'pakketten die niet konden worden bezorgd'. De spelling van de sms'jes laat in beide gevallen vaak te wensen over, er wordt verwezen naar willekeurige, vage links én er staan vaak onlogische karakterreeksen in de tekst. Wat is dat precies? Wat zit erachter? En is er sprake van malware of oplichting?