Het beveiligingsbedrijf ESET heeft meerdere types wiper-malware gevonden in Oekraïense systemen. Wiper-malware is een type malware dat schade aanricht aan een systeem, zichzelf vervolgens verwijdert en zijn sporen uitwist. Het idee is dat onderzoekers de malware dan niet kunnen vinden of kunnen herleiden tot een bron.
Grote malware aanval
In de dagen voor de Russische invasie werd Oekraïne ook getroffen door een grote malware aanval. Volgens Dave Maasland van Eset is deze tweede aanval begonnen in de dagen na de invasie. Het zou gaan om een goed voorbereide en gecoördineerde aanval. 'Wat helemaal interessant is aan deze tweede variant, is dat de aanvallers live aan het meekijken waren met de malware om hem te verbeteren.'
Deze tweede aanval is volgens Maasland veel doelbewuster dan de vorige aanval. 'Waar die eerste aanval nog best wel breed was, op IT-bedrijven, financiële instellingen, lijkt die tweede aanval echt gericht om Oekraïense overheidsinstellingen kapot te maken.'
Hoewel het niet te bewijzen is waar de aanval vandaan komt, gaat Maasland, gezien de aard van het doelwit, er vanuit dat de aanval uit Rusland komt. Tegelijkertijd benadrukt Maasland dat het niet vast te stellen is of het hier gaat om een aanval door de Russische veiligheidsdiensten of door hackersgroepen die sympathiseren met Rusland.
HermeticWiper
Eerder vond het bedrijf al HermeticWiper en nu heeft het ook IsaacWiper aangetroffen in Oekraïense systemen. ESET geeft aan niet te weten hoe de HermeticWiper precies binnenkomt in een systeem. Eenmaal binnen ziet het bedrijf wel dat de malware via Active Directory wordt uitgerold over netwerken.
De wiper maakt het systeem onbruikbaar door data over te schrijven. Tegelijkertijd wordt de ransomware HermeticRansom ingezet. De onderzoekers vermoeden dat dit wordt gedaan om de activiteiten van de wiper zoveel mogelijk te verhullen.
Naast de wiper en de ransomware-elementen wordt er ook een wormcomponent ingezet, deze noemen ze HermeticWizard. De worm zorgt ervoor dat de wiper zich kan verspreiden via het lokale netwerk en zo nog meer systemen kan aanvallen.
De malware combineert dus een wiper met ransomware en een worm. Het gaat dus om erg vernuftige aanvallen.
ESET geeft aan de wiper bij zeker vijf bedrijven te hebben aangetroffen.
Tweede variant
Naast de HermeticWiper heeft ESET nu dus nog een vergelijkbaar type malware gevonden, genaamd IsaacWiper. Deze malware zou zich vooral richten op overheidsinstellingen in Oekraïne.
De code van IsaacWiper lijkt minder geavanceerd dan die van HermeticWiper. Ook van IsaacWiper is niet bekend hoe het de systemen binnenkomt. Wel zou de malware al sinds oktober op sommige systemen staan. Pas op 24 februari heeft de malware ook daadwerkelijk toegeslagen.
ESET zegt dat de malware enkele uren voor de Russische invasie van Oekraïne toesloeg. Hoewel het dan makkelijk lijkt om deze twee zaken aan elkaar te verbinden, geeft ESET aan dat ze onvoldoende bewijs hebben om publieke uitspraken te doen over de herkomst van de malware.
Waarschuwingen voor Nederland
Het Nationaal Cyber Security Centrum heeft deze week gewaarschuwd dat de malware die in Oekraïne opduikt ook kan overslaan naar bijvoorbeeld Nederland. Maasland waarschuwt dat bedrijven in Nederland zich dan ook moeten voorbereiden op het risico dat het digitale conflict kan escaleren.
Het bekendste voorbeeld hiervan zijn de NotPetya-aanvallen die in 2017 wereldwijd computernetwerken uitschakelden, waaronder containerterminals van de Rotterdamse haven. De aanval kwam volgens Groot Brittannië en de Verenigde Staten van het Russische leger en begon in Oekraïne.
Doordat Nederland grote delen van de vitale infrastructuur in vergaande mate heeft gedigitaliseerd, loopt Nederland volgens Maasland een groot risico. Daar komt bij dat volgens verschillende rapporten van onder meer de Cyber Security Raad, de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en de NCTV de vitale infrastructuur niet voldoende is beschermd tegen cyberaanvallen. 'Laten we geen paniek zaaien, maar reken er maar op dat onze veiligheidsdiensten in opperste staat van paraatheid zijn.'
Bron: bnr.nl, welivesecurity.com, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer malware nieuws
Malware gevonden op laptops die door de overheid (UK) zijn uitgegeven
》Choose your language
De meest gebruikte malware en kwetsbaarheden aanvallen
'Trickbot'- en 'Emotet'-trojans zijn in oktober nog steeds de top twee van meest voorkomende malware. De trojans zijn verantwoordelijk voor de sterke toename van ransomware aanvallen op ziekenhuizen en zorgverleners wereldwijd.
“Hack tools in je broekzak, het kan. Alles wat je nodig hebt is internet en ’T-RAT’”
Beveiligingsonderzoekers hebben een nieuwe trojan voor externe toegang (Remote Access Trojan of RAT) ontdekt waarvoor reclame wordt gemaakt op een Russisch sprekende ondergronds hack forum.
'Malware 'GravityRAT' spyware nu ook te gebruiken voor aanval op Android en MacOS'
De beruchte malware 'GravityRAT' spyware wordt op sluwe wijze multiplatform, naast Windows-besturingssystemen, richt de tool zich nu ook op Android en MacOS.
"Emotet malware is een van de gevaarlijkste bedreigingen waar we momenteel mee te maken hebben"
"Emotet malware is een van de gevaarlijkste bedreigingen waar we momenteel mee te maken hebben". Met deze waarschuwing komt het 'Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA)', onderdeel van het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS), op de proppen. Het aantal cyberaanvallen op lokale en regionale overheidsdiensten is de afgelopen maanden explosief gestegen.
Messaging apps 'Telegram' en 'Threema' als lokmiddel ingezet
Onderzoekers van 'ESET' hebben een nieuwe versie van Android-spyware geanalyseerd die wordt gebruikt door 'APT-C-23', een criminele groepering die sinds ten minste 2017 actief is en die voornamelijk gericht is op het Midden-Oosten.
Zeroday malware die traditionele antivirus handtekeningen omzeilt in de lift
Maar liefst 70 procent van alle cyberaanvallen tijdens het tweede kwartaal van 2020 zetten zero-day malware in. Dat is een stijging van 12 procent ten opzichte van het eerste kwartaal, zo blijkt uit het nieuwe Internet Security Rapport over Q2 van 2020 van securityleverancier 'WatchGuard Technologies'. Deze malware omzeilt traditionele antivirus-handtekeningen en zijn hierdoor moeilijker detecteerbaar.
Malware golf met varianten van Remote Access Trojan (RAT) verwacht
De volledige 'Cerberus-broncode' is gelekt op het darkweb en nu gratis beschikbaar voor cybercriminelen. Cerberus is een geavanceerde malware, gericht op online bankieren van Android.
Bezoekers pornosites doelwit voor cyberaanvallen
Een hackers groep is de afgelopen maanden bezig geweest met het plaatsen van kwaadaardige advertenties op websites met een volwassen thema om gebruikers om te leiden naar exploit kits en deze te infecteren met malware.
Visa-creditcard, waarschuwt webshops voor gevaarlijke malware
'Visa' heeft webwinkels gewaarschuwd voor een nieuwe malware die creditcardgegevens van klanten probeert te stelen.
MacOS malware niet opgemerkt door automatische controle systeem Apple
Het is niet zo lang geleden dat Apple op hun website zei:
Zeer gevaarlijke Mac malware ontdekt, die veel gegevens buitmaakt
Cybersecurity onderzoekers van Trend Micro hebben nieuwe 'Mac-malware' ontdekt binnen macOS.