Het Openbaar Ministerie (OM) heeft tegen een 35-jarige man uit Heerenveen een gevangenisstraf van 3 jaar geëist en het terugbetalen van het wederrechtelijk voordeel van €318.050,63. Hem wordt verweten dat hij door het handelen in digitale lijsten met persoonsgegevens, zogenaamde leads, een grote bijdrage heeft geleverd aan bankhelpdeskfraude met mogelijke vele gedupeerden wereldwijd.
Dit is één van de vele vormen van cybercriminaliteit, waarbij het beschikken over lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens wezenlijk is. Cybercriminelen als verdachte zijn daarbij van essentieel belang.
Onderzoek Smishing
In 2020 werd in Friesland onderzoek gedaan naar een groep verdachten die zich schuldig zouden maken aan een vorm van phishing, waarbij slachtoffers een sms bericht ontvangen met daarin een link. Als daarop geklikt wordt, word je naar een valse internetpagina geleid, die sterk lijkt op de echte site van bijvoorbeeld een bank.
De inloggegevens die de slachtoffers op die website invoeren, komen terecht bij fraudeurs. Om die feiten te kunnen plegen, moeten zij de beschikking hebben over grote hoeveelheden persoonsgegevens zoals lijsten met telefoonnummers, e-mailadressen, woonplaatsen, inkomens en interesses. Deze "leads" worden via internet verhandeld. In het onderzoek duikt de naam van ‘Han Solo’ op, die leads verkoopt via Telegram. Op 25 februari 2021 start het Cybercrimeteam Noord-Nederland een onderzoek naar deze Han Solo, ook wel 'jedihans'. Een naam die in diverse onderzoeken naar cybercriminaliteit naar voren komt. De indruk is dat Han Solo op grote schaal in heel Nederland leads levert; een indruk die in de loop van het onderzoek meer en meer bevestigd wordt.
“Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven."
Drijfveer
Sterker nog, deze Han Solo blijkt op nationale schaal een grote, misschien wel de grootste speler in de online markt van leads te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat een 35-jarige Heerenvener schuilgaat achter de naam. Hij wordt op 29 juni 2021 aangehouden. De Officier van Justitie: “Zijn enige drijfveer is geldelijk gewin en wie wat met de door hem verstrekte gegevens doet: hij lijkt er niets om te geven. Ouderen die het slachtoffer worden van bankhelpdeskfraude, mensen die in een WhatsApp-fraude trappen en veel geld kwijtraken? Het deert hem niet. Het door verdachte mede veroorzaakte leed dat door zijn handelen mogelijk is gemaakt kan en mag niet worden onderschat. Geconstateerd moet worden dat hij voor zijn handelen geen enkele verantwoordelijkheid neemt.”
Uit het onderzoek volgt dat verdachte zich o.a. in cadeaukaarten van bol.com en Bitcoin liet betalen. De waarde in zijn wallet is op het moment van inbeslagname op 21 november 2021 €190.000,-.
"Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte."
Schade
Deze zaak staat niet op zich. De totale schade van online fraude in Nederland bedroeg in 2021 een slordige €62,5 miljoen, een stijging van ruim 20% ten opzichte van het jaar ervoor. De belangrijkste boosdoener: bankhelpdeskfraude, waarvoor lijsten met telefoonnummers en andere persoonlijke gegevens nodig zijn. Wat opvalt is de hoeveelheid gegevens die verhandeld wordt. Vooral het bij verdachte aangetroffen bestand met een kwart miljard aan gebruikersgegevens uit de Verenigde Staten springt in het oog, evenals welke soort gegevens het betreft.
De Officier van Justitie hierover: ”Er worden ‘persoonlijke interesses’ verhandeld, en dat maakt maar weer eens duidelijk hoe kwetsbaar ieder van ons is. Het kan immers gaan om ideologische interesses, geloofsovertuigingen of seksuele voorkeur. Het belang om dergelijke gegevens privé te houden is natuurlijk groot en staat in schril contrast tot de handelswaarde ervan. Voor €100 krijg je tienduizend telefoonnummers; uw en mijn nummer zijn dus een eurocent waard. Dat betekent ook dat de handel in leads alleen echt lucratief is voor de grote spelers, voor spelers als verdachte. De bewezen feiten moeten dan ook worden bestraft met een forse gevangenisstraf.”
Wat kan men zelf doen?
Veel vormen van cybercriminaliteit zijn te voorkomen. Scherm je identiteit goed af op social media, verspreid op foto’s geen gegevens (adres, BSN nummer, bankrekening) die handig zijn voor criminelen, klik niet (zomaar) op links. Ga niet in op verzoeken van relatief onbekenden, ook niet digitaal. Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
Bron: om.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Duitsland eist dat Russische cyberaanvallen onmiddellijk ophouden
Een Russische hackersgroep genaamd 'GhostWriter' doet er alles aan om de aankomende parlementsverkiezingen in Duitsland te torpederen. Het hackerscollectief verspreidt desinformatie via sociale media, om zo de publieke opinie te beïnvloeden. Daarnaast voeren de aanvallers phishingcampagnes uit op politici, in een poging om hun accounts over te nemen.
Bol.com: Antwoord en win een VanMoof S3!
De afgelopen dagen ontving we een behoorlijk aantal meldingen over een misleidende winactie uit naam van Bol.com. Ook Opgelicht?! kreeg hier veel meldingen over. De belofte is dat er een fiets van het Nederlandse fietsenmerk VanMoof wordt weggegeven, een fiets met een winkelwaarde van zo'n 2.200 euro. Er is echter wel een probleem: er wordt helemaal niks weggegeven. Wat wil de organisatie van deze 'winactie' dan wél van je?
Overzicht cyberaanvallen week 35-2021
Cybercrimineel perst hogeschool van Arnhem en Nijmegen af, tweede kamer stelt vragen over "hack" bij onderwijsinstelling ROC Mondriaan en Italië gaat ransomware te lijf met giga plan en miljarden budget. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 174 week 35-2021
Veel smartphones worden momenteel aangevallen, zes verdachten in beeld bij omvangrijke cybercrime zaak en spyware in iPhone kabel. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 174
Datalek nieuws en overzicht week 35-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 35-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Levendige handel gestolen persoonsgegevens op het darkweb
Als een bedrijf of instantie gehackt wordt, kunnen persoonsgegevens worden gestolen. Voor slachtoffers kan dat vergaande consequenties hebben, zoals identiteitsfraude. Helaas is het voor slachtoffers nauwelijks mogelijk de schade te verhalen, aldus dr. Tim Walree, die op dit onderwerp promoveerde.
Spyware in iPhone kabel
Een beveiligingsonderzoeker heeft kabeltjes gemaakt die er normaal uitzien maar via een eigen wifi-netwerk alles kunnen doorspelen wat een slachtoffer typt.
Sexting onderzoek 2021
Op 4 september is het de Dag van de Seksuele Gezondheid. Hoe is het gesteld met de seksuele gezondheid van Nederlandse jongeren? En hoe speelt het risicovolle sexting hierin een rol?
CEO fraude nu en in de toekomst
Waar oplichters zich vroeger vooral op de gewone burger richtten, komt het nu steeds vaker voor dat criminelen hun snelle babbeltruc aan de deur inruilen voor een cyberaanval op lange termijn, met uitzicht op een aanzienlijk hogere opbrengst. Een van de meest populaire oplichtingstechnieken staat bekend als CEO fraude. Wat is dit precies, en hoe werkt het? We duiken in de wereld van CEO fraude om je te leren hoe je het fenomeen herkent en hoe je jezelf en jouw organisatie er tegen wapent.
‘Cyberweerbaarheid vraagt om maatwerk’
Het is erg moeilijk om het gedrag van mensen te veranderen, zeker als het om de weerbaarheid tegen cybercriminaliteit gaat. Daarom ontwikkelen twee lectoren van de Hogeschool Saxion en de Haagse Hogeschool samen met gemeentes een aanpak die gericht is op specifieke doelgroepen. “We zijn ervan overtuigd dat dat effectiever is dan een one-size-fits-all-benadering.”
"Overheid neemt nationale veiligheid onvoldoende serieus"
De overheid neemt onze nationale veiligheid onvoldoende serieus, stelt Inge Bryan. Ze is CEO van Fox-IT, de grootste ict-beveiliger van Nederland. 'Het is onbegrijpelijk dat het onderwerp alweer niet op de formatietafel ligt. Dat heeft ook met ego's te maken: als je het niet snapt, dan wil je er ook niet over praten.'