Tor (The Onion Router) is een effectieve manier om anoniem het internet op te gaan en zelfs toegang tot het darkweb te krijgen. Om een kort antwoord te geven op de vraag waar velen over tobben: het gebruik van de Tor-browser op zich is volkomen legaal. Dit geldt zowel binnen Nederland als in de meeste andere landen. Wél is het altijd verstandig eerst te checken of dit echt het geval is voor het land waar je je in bevindt.
Over het algemeen hoef je je dus geen zorgen te maken dat je opgepakt wordt omdat je via Tor een video op YouTube kijkt of wat dingen op Google opzoekt. Als je de Tor-browser echter gebruikt voor illegale activiteiten – vanwege de hogere mate van anonimiteit die de browser biedt – ben je natuurlijk nog steeds strafbaar. Als dit wordt ontdekt, kun je dus flink in de problemen zitten.
Anonimiteit
Tor wordt met enige regelmaat in verband gebracht met criminele praktijken. Dit is omdat veel criminelen Tor daarvoor gebruiken. De browser maakt gebruikers immers veel anoniem(er) op het internet. De definitie van wat crimineel of illegaal is kan per land flink verschillen – en dit geldt ook voor online criminaliteit. Zo is bijvoorbeeld het online verkopen van harddrugs en wapens vrijwel overal illegaal, maar is in sommige landen ook het uiten van kritiek op een dictatoriaal regime of het lekken van staatsgeheimen een misdrijf.
Een voorbeeld van het grijze gebied waar online praktijken in kunnen vallen is de zaak van Edward Snowden. In 2013 bracht Snowden geheime documenten over de afluisterpraktijken van de NSA naar buiten. Daarom wordt hij nu gezocht door de Amerikaanse overheid. Wat Edward Snowden heeft gedaan (het openbaar maken van Amerikaanse staatsgeheimen), is volgens de Amerikaanse wetgeving strafbaar. Sommige mensen zullen echter beargumenteren dat Snowden het moreel gezien juist bij het rechte eind had. Mensen hebben immers het recht om te weten wanneer iemand, wie dit ook is, ze in de gaten houdt. Privacy speelt hier een grote rol in.
Edward Snowden maakte onder andere gebruik van Tor om geheime documenten van de NSA te openbaren. Hij roept anderen ook op om de Tor-browser te gebruiken als ze online gaan. Dit is, volgens hem, één van de weinige manieren om online anoniem te blijven en je publicatierecht in volledige vrijheid te gebruiken. Overheden en overheidsinstanties, zoals bijvoorbeeld de NSA in Amerika, kunnen je daar immers niet volgen. Snowden gebruikte de browser voor activiteiten die tegen de wet waren. Zijn oproep was echter niet crimineel: hij gaf enkel een suggestie voor mensen hun privacy beter kunnen beschermen. Nu is het natuurlijk altijd de vraag hoe veilig de Tor-browser eigenlijk is, maar feit is dat de Tor-browser het moeilijker maakt voor overheden, websites en andere instanties om iemand online te bespioneren.
Darkweb market
Er zijn ook andere, wellicht minder bekende en controversiële, voorbeelden te noemen waarbij de Tor-browser werd gebruikt voor illegale zaken. Silk Road is er daar één van. Silk Road was een online marktplaats voor onder andere illegale wapens en drugs. Inmiddels is de site opgerold en offline gehaald, maar er zijn vast soortgelijke marktplaatsen op het darkweb te vinden. Het feit blijft dat Tor zijn gebruikers de mogelijkheid geeft om anoniem toegang tot dit soort platformen te verkrijgen. In zekere zin helpt Tor de criminaliteit dus een handje en zorgt het ervoor dat men niet of nauwelijks te identificeren is.
Vaak ontstaan er na groot nieuws zoals dat over Silk Road heftige discussies over het belang en de wenselijkheid van de Tor-browser en online anonimiteit in het algemeen. De vraag is daarbij altijd: waar hechten we meer waarde aan: het tegengaan van criminaliteit of onze online privacy? Een lastige overweging, hoewel dit vaak niet zozeer een wettelijke, als wel een ethische kwestie is.
Mede door Silk Road wordt Tor regelmatig geassocieerd met illegale activiteiten op het darkweb. Het feit dat je met Tor zelf websites kunt hosten die alleen toegankelijk zijn voor andere Tor-gebruikers, helpt niet mee aan dit oordeel. Illegale marktplaatsen en fora zijn snel opgezet en gelijk toegankelijk voor het ‘juiste’ publiek. Tor faciliteert deze praktijken, zelfs als ze daar zelf niet voor staan.
Vrijheid en privacy
Dat Tor regelmatig wordt gebruikt door criminelen, betekent echter niet dat de browser zelf per definitie slecht is. Integendeel: het creëert een internetomgeving die draait om vrijheid en privacy. Met Tor kun je internetten zonder dat er mensen (bijvoorbeeld hackers, overheden of werkgevers) over je schouder meekijken. Het versterkt de vrijheid van meningsuiting en je publicatierecht. Als we het hebben over internetveiligheid en anonimiteit, is de Tor-browser dus een fantastische uitvinding.
Toch zijn er in het verleden een aantal veiligheidsproblemen met Tor geweest. Verschillende officiële instanties, zoals de CIA en de FBI, zijn in staat geweest de beveiliging van Tor te omzeilen en zelfs te kraken. Zo konden ze alsnog achterhalen welke individuen verbonden waren met zekere online illegale praktijken. Ook kwamen er in 2017 onderzoeken naar buiten waaruit bleek dat een zwakke plek in Tors systeem ervoor zorgde dat de echte IP-adressen van Linux en MacOS-gebruikers alsnog te achterhalen waren.
Houd er dus altijd rekening mee dat je, zelfs met de Tor-browser, mogelijk geïdentificeerd kan worden. Echter, zolang je je aan de (lokale) wet houdt, zou dit geen problemen op moeten leveren. Het gebruik van de Tor-browser op zich is namelijk, zoals we al aangaven, in de meeste landen volkomen legaal. Alsnog kun je voor de zekerheid zowel Tor als een VPN-verbinding gebruiken. Hierdoor is je dataverkeer op twee manieren beveiligd en heb je een extra laag encryptie om je privacy en online anonimiteit te waarborgen.
Conclusie
Het gebruik van Tor is niet illegaal. De Tor-browser geeft je toegang tot een (zo goed als) vrij en anoniem internet. Zoals met bijna alles, kan dit gebruikt worden voor zowel goede als slechte dingen. Tor maakt het namelijk ook mogelijk om anoniem criminele webpagina’s en marktplaatsen op het darkweb te bezoeken. Desondanks is het een belangrijk en geschikt middel om belangrijke informatie anoniem te verspreiden, zoals Edward Snowden liet blijken. In het kort: het gebruik van Tor is juridisch gezien gewoon legaal, zolang de handelingen die je online uitvoert niet in strijd zijn met de wet.
Hoe werkt 'TOR'?
De route van een aanvraag binnen het TOR-netwerk in vereenvoudigde vorm.
Darkweb en Telegram: Nieuwe fronten in de strijd tegen illegale drugshandel
Reading in 🇬🇧 or another language
Archetyp ontleed: De opkomst van de grootste marktplaats op het darkweb
Reading in 🇬🇧 or another language
Nieuwe darkweb tools omzeilen Google’s red page en versterken phishingaanvallen
Reading in 🇬🇧 or another language
Internationale acties ontmantelen darkweb-marktplaats Sipultie
Reading in 🇬🇧 or another language
De jacht op Bohemia/Cannabia: Een kijken achter de schermen van Darkweb-criminaliteit
In deze podcast bespreken we de recente aanpak van de Nederlandse politie tegen een van de grootste darkweb-markten, Bohemia/Cannabia. Deze markt was een belangrijke hub voor illegale activiteiten, waaronder drugshandel en cybercriminaliteit, met een geschatte maandelijkse omzet van 12 miljoen euro. De politie, met behulp van internationale samenwerking en geavanceerde technische middelen, slaagde erin de markt te ontmantelen en de hoofdbeheerders te arresteren. Daarbij werd 8 miljoen euro aan cryptovaluta in beslag genomen. Deze operatie laat zien dat de politie steeds effectiever darkweb-criminelen kan opsporen, ondanks hun pogingen om anoniem te blijven.
De gevaren van medische datalekken: Het ransomware incident bij MediCheck en de risico’s voor patiënten
Reading in 🇬🇧 or another language