2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Gepubliceerd op 2 maart 2022 om 07:00

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers online criminaliteit

Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’

Psychologische impact delicten

Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.

Schaamte bij slachtoffers

Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen online criminaliteit?

De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.

Bron: cbs.nl, politie.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Digitale fraude, oplichting meldingen week 16-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Beruchte gebeurtenissen op het darkweb

Het darkweb wordt vaak als een duistere plaats gezien, waar volop illegale en gruwelijke activiteiten plaatsvinden. Maar dit is echter niet het enige dat je op het darkweb tegenkomt. Het Tor netwerk van websites bevat namelijk ook platforms waar klokkenluiders ondersteund worden, open discussieforums en zelfs een aantal grappige websites.

Lees meer »

“De effectiviteitswinst die het nieuwe inlichtingenmiddel moest opleveren, is nog niet verzilverd”

Bij de voorbereiding en uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017), was er te weinig oog voor de uitvoering van de wet door de Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD en MIVD). De extra waarborgen om de privacy van burgers te beschermen hebben de werkwijze en aanvraagprocedures complexer gemaakt. Dat gaat ten koste van hun primaire taak: onderzoek doen in het belang van de nationale veiligheid. Tevens staan hierdoor de operationele slagkracht en toekomstbestendigheid van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onder druk.

Lees meer »

Criminelen zijn creatief: Verificatieverzoek via Marktplaats

Er is een nieuwe variant opgedoken van de oplichtingstruc waarbij je via WhatsApp een Marktplaats-verificatieverzoek moet voltooien. De layout van de nagemaakte 'Marktplaats'-website is anders dan gebruikelijk, maar wel levensecht wat betreft zaken als huisstijl. Dit keer hopen oplichters klanten van maar liefst elf banken ertoe te verleiden om inloggegevens voor internetbankieren af te staan, met alle schadelijke gevolgen van dien. Zo herken je deze site.

Lees meer »

Cyberaanval raakt 96 notariskantoren in Nederland

Zesennegentig notariskantoren zijn de dupe geworden van een cyberaanval. Op vrijdagochtend 16 april is ICT-leverancier Managed IT uit Nieuwegein gehackt door een onbekende aanvaller. Uit voorzorg hebben het bedrijf en een aantal notariële softwareleveranciers hun servers en databases afgesloten.

Lees meer »

Zeer kritieke en actief aangevallen zerodaylek in VPN software Pulse Secure

Pulse Secure waarschuwt voor een zeer kritiek en actief aangevallen zerodaylek in de vpn-software van het bedrijf waardoor aanvallers op afstand kwetsbare vpn-servers kunnen overnemen. Een beveiligingsupdate is nog niet voorhanden en volgens Pulse Secure vormt het beveiligingslek een zeer groot risico voor organisaties. De kwetsbaarheid, aangeduid als CVE-2021-22893, scoort op een schaal van 1 tot en met 10 wat betreft de impact een maximale score van 10.

Lees meer »

Zombies (botnets) rukken op in Nederland

Spamhaus meldt een sterke stijging van het aantal botnetservers in Nederland. In vergelijking met een jaar eerder steeg het aantal botnetservers in ons land met 27 procent. Daarmee schiet ons land Rusland voorbij, dat jarenlang de Europese lijst aanvoerde.

Lees meer »

Ransomware weekoverzicht 15-2021

De stad Floreffe (B) slachtoffer van een cyberaanval, kamervragen over aanmerken van voedselvoorziening als vitale infrastructuur en wie is de koning van ransomware aanvallen? Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »